Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kirsam, u zot bemorlikdan qiynalayotgan ekanlar.
“Yo Allohning Rasuli, siz bemorlikdan qattiq qiynalmoqdasiz-ku?!” dedim.
“Shunday. Men bemorlikdan sizlardan ikki kishining qiynalganicha qiynalaman”, dedilar.
“Sizga ikki hissa ajr bo‘lishi uchun shundaydir-da?” dedim.
“Shunday. Xuddi shunday. Qay bir musulmonga biror musibat yetsa, biror tikan kirsa ham, albatta, Alloh uning sababidan o‘sha bandaning yomonliklarini xuddi daraxt o‘z barglarini to‘kkanidek to‘kadi”, dedilar u zot” (Muttafaqun alayh).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bemorlikni boshqalarga nisbatan ikki hissa og‘ir kechirgan ekanlar. Shunday holatda ham sabr qilishni, Alloh taoloning rahmatidan umidvor bo‘lish kerakligini bizlarga ta’lim berib, bemor holatda ham biz ummatlar uchun muborak hadislarini rivoyat qilganlar.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam nafaqat bemor vaqtlarida, balki hayotlarining har bir davrini sabr bilan o‘tkazardilar.
Nima uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunchalik aziyatlarga sabr qilardilar, dushmanlarning adabini berib qo‘ysalar bo‘lardi-ku? (Buni ikki kishidan biri o‘qiydi).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu aziyatlarga javob bermasliklari va sabr qilishlari u zotning zaif bo‘lganlari yoki ulardan qo‘rqqanlari yoki ular bilan tortishishdan hayiqqanlari uchun emas, balki ularga rahm qilganlari, kechirimlari ularga ta’sir qilib, Haq yo‘ldan yurishlarini umid qilganlari sababidan edi.
Agar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning eng xos sifatlari qaysi deb so‘rasangiz, albatta, bu rahmat sifatidir. Alloh taolo Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamni aynan mana shu sifat ila maqtagan: “Biz seni faqat olamlarga rahmat qilib yubordik” (Anbiyo surasi, 107-oyat),
“Allohning rahmati ila ularga muloyim bo‘lding. Agar qo‘pol, qalbi qattiq bo‘lganingda, atrofingdan tarqab ketar edilar” (Oli Imron surasi, 159-oyat).
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Men la’natlovchi bo‘lib emas, rahmat bo‘lib yuborildim”, deganlar.
Davron NURMUHAMMAD
1. Diniy ibodatlarni bajarish
1.1. Namozlarni o‘z vaqtida o‘qish. Ibodatlar ichida eng afzali – vaqtida o‘qilgan farz namozi sanaladi.
1.2. Ro‘za tutish. Qazo va nafl ro‘zalarni tutish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qish kunidagi ro‘za qiyinchiliksiz topiladigan g‘animat (o‘lja)dir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
1.3. Qur’on o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ummatimning eng afzal ibodati Qur’onga qarab tilovat qilishdir”, deganlar. Qur’onni yoddan o‘qishdan ko‘ra, unga qarab o‘qish afzaldir. Chunki Qur’onga qarash ham ibodatdir.
1.4. Tahajjud namozlarini o‘qish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
1.5. Duo va zikrni ko‘paytirish. “...Allohni ko‘p zikr qiling. Shoyadki, zafar topsangiz” (Juma surasi, 10-oyat).
2. Oilaga yaxshilik qilish
2.1. Ota-onaga yaxshilik qilish. O‘z vaqtida o‘qilgan farz namozdan keyin eng afzal amal bu – ota-ona xizmatida bo‘lish sanaladi. Zero, “Robbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi” (Isro surasi, 23‑oyat).
2.2. Farzand va ahli ayolga xursandchilik ulashish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz o‘z ahliga yaxshi muomala qilganingizdir. Men o‘z ahliga yaxshi muomala qiluvchirog‘ingizman”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
3. Ilm olish, kitob o‘qish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ilm talab qilish har bir musulmon zimmasiga farzdir”, deganlar.
4. Tafakkurga vaqt ajratish
Hasan rahmatullohi alayh aytadilar: “Bir soat tafakkur qilish bir kechani bedor o‘tkazishdan yaxshidir”.
5. Muhtojlarga yordam berish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir mo‘minning bitta dunyoviy tashvishini aritsa, Alloh taolo uning Qiyomat kunidagi tashvishlaridan birini aritadi. Kim qiynalgan kishiga yengillik keltirsa, Alloh taolo unga dunyoyu Oxiratda yengillik beradi” (Imom Muslim rivoyati).
6. Silai rahm qilish
Dam olish kunlari qavm-qarindoshlar holidan hech bo‘lmasa telefon orqali bo‘lsada xabar olish uchun qulay fursat. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimni rizqi keng, umri uzoq bo‘lish xursand etsa, silai rahm qilsin (qarindoshlik rishtalarini mustahkamlasin)” (Imom Buxoriy, imom Termiziy rivoyati).
7. Sport bilan shug‘ullanish
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kuchli mo‘min Alloh huzurida kuchsiz mo‘mindan yaxshiroq va mahbubroqdir”, deganlar.
8. Do‘st va yaqinlar holidan xabar olish
Hazrat Ali roziyallohu anhu aytadilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni: “Qaysiki musulmon boshqa bir musulmonni ertalab ziyorat qilsa, to kech kirgunicha unga yetmish ming farishta salavot aytadi. Agar kech kirganida ziyorat qilsa, to tong otgunicha yetmish ming farishta unga salavot aytadi. Unga jannatda bir bog‘ bo‘ladi”, deb aytganlarini eshitdim (Imom Termiziy rivoyati).
Dam olish kunlaringiz xayrli va barakali o‘tsin!
Davron NURMUHAMMAD