Sayt test holatida ishlamoqda!
01 Yanvar, 2025   |   2 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:32
Asr
15:23
Shom
17:08
Xufton
18:27
Bismillah
01 Yanvar, 2025, 2 Rajab, 1446
Maqolalar

Alloh – yagona yaratuvchi

11.09.2024   3140   2 min.
Alloh – yagona yaratuvchi

E’tibor qiling, birgina elektr lampani ixtiro qilgan odam nomi dunyoda qolishi uchun tajribasini olamga jar soldi. Bu birgina elektr chiroqni ixtiro qilgan odamning holati. Endi butun bir Quyoshni yaratgan Zot uni kim yaratganini aytmaydi deb o‘ylaysizmi?! Farazan agar uni boshqa kuch paydo qilgan taqdirda ham o‘sha ixtirochi buni hech kimga aytmas edi deb o‘ylaysizmi?!

Demak, uning yaratuvchisi O‘zini oshkor qilgan bo‘lishi kerak. U ham bo‘lsa yagona Allohdir. Chunki Allohgina Quyoshni yaratganini aytgan. Bu masalada hatto kofirlar ham Quyoshni Alloh yaratgan degan gapdan boshqasini ayta olishmaydi. Aynan shu ma’noni Ankabut surasining quyidagi oyati quvvatlaydi: 

“Agar ulardan “Kim osmonlar va yerni yaratgan, quyosh va oyni bo‘ysundirgan?” deb so‘rasang ular “Alloh” derlar. Bas, qayoqqa ketmoqdalar?!” (Ankabut surasi, 61-oyat).

Boshqa oyatda bunday deyiladi: “Agar ulardan “Osmondan suv tushurib u bilan yerni o‘lganidan keyin tiriltirgan kim?” deb so‘rasang ular “Alloh” derlar” (Ankabut surasi, 63-oyat).

Ushbu oyatlar kufr keltirganlar va mushriklar haqida. Ular Allohni inkor qilsalar ham insonning va borliqning paydo bo‘lishi haqida o‘z qarashlarini himoya qila olmaydilar.

Demak, yagona yaratuvchi Zot – Alloh taolo. Chunki uni yaratganligini da’vo qilgan, bizga xabar bergan Zot faqat yagona Allohdir. Lekin yaratish masalasi faqat koinotga tegishli emas. Yerdagi barcha narsalar, hatto inson tasarrufidagi narsalar ham aslida Alloh taoloning yaratuvchilik sifati orqali paydo bo‘ladi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: 

“Ana o‘sha Alloh Robbingizdir. Undan o‘zga iloh yo‘q. U barcha narsaning yaratuvchisidir. Bas, Unga ibodat qilinglar. U barcha narsaning egasidir” (An’om surasi, 102-oyat).

Alloh taolo “Barcha narsaning yaratuvchisi” ekanini aytmoqda. Demak, jamiki barcha narsaning yaratuvchisi Alloh ekan.

Shayx Muhammad Mutavalli Sha’roviyning

“Allohning borligiga aqliy dalillar” kitobidan.

 

Boshqa maqolalar

Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

26.12.2024   3105   3 min.
Kelinlikka nomzod shaxsning huquq va odoblari

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.

1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.

Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.

2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.

3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.

4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.

قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.

«Ummu Salama aytadilar:

«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).


Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar

Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:

1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.

Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.

2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.

3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.

4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.

"Baxtiyor oila" kitobidan

Maqolalar