Sayt test holatida ishlamoqda!
27 Iyun, 2025   |   2 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
27 Iyun, 2025, 2 Muharram, 1447

Sehrning xatari (3-qism)

13.09.2024   10265   3 min.
Sehrning xatari (3-qism)

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Inson uchun dunyo hayotida ega bo‘ladigan ne’matlari orasida eng qadrlisi bu – iymondir. Taqvodor banda diniga, e’tiqodiga zarar yetadigan har qanday amaldan uzoq bo‘ladi, saqlanadi. Ayniqsa, sehr bilan shug‘ullanish yoki sehrgarning oldiga borish aqidaga qattiq ta’sir qiladi.

Ulamolar aytadilar: “Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam yettita halokat qiluvchi gunohlardan saqlanishga buyurib, ulardan biri sehr ekanining xabarini berganlar. Shunga ko‘ra, sehr bilan shug‘ullanish harom amal bo‘lib, u kufrga olib boradi. Bunga ushbu oyat dalolat qiladi: «Ikkovlari hatto: “Biz fitna–sinov uchunmiz, kofir bo‘lmagin”, demasdan oldin hech kimga o‘rgatmasdilar» (Baqara surasi, 102-oyat)”.

Eng xavfli jihati shuki – sehr bilan shug‘ullanish qanchalik og‘ir gunoh bo‘lsa, sehrgarning oldiga borish ham shunchalik katta gunoh. Ya’ni, sehr bilan shug‘ullangan ham, sehrgarning oldiga borgan ham bir xil gunohkordir.

Hubayra ibn Yariym aytadi: “Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhuning: “Kim kohinga yoki sehrgarga borib, uning aytganini tasdiqlasa, batahqiq, Muhammad sollallohu alayhi vasallamga nozil bo‘lgan narsaga kufr keltiribdi”, deb aytayotganini eshitdim”.

Ayrim olimlar sehrgarning mushrik ekaniga quyidagi hadisni dalil sifatida keltirishadi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim sehr qilsa, shirk keltirgan bo‘ladi”, deganlar (Imom Nasoiy rivoyati).

Barcha o‘tgan payg‘ambarlar davrida sehr harom amal sanalgan. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Sehrgar qayerda bo‘lsa ham, zafar topmas” (Toha surasi, 69-oyat).

Sehr dinni halok qiluvchidir. Bu haqda Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Halokatga eltuvchi yettita gunohdan saqlaninglar!” dedilar.

Sahobalar: “Yo Allohning Rasuli, ular qaysilar?” deb so‘rashdi.

U zot alayhissalom: “Allohga shirk keltirish, sehr (bilan shug‘ullanish), Alloh (o‘ldirishni) harom qilgan jonni nohaq o‘ldirish, ribo yeyish, yetimning molini yeyish, jang kuni orqaga qochish hamda iffatli, mo‘mina, g‘ofila (buzuqlik nimaligini bilmaydigan) ayolni fohishalikda ayblash”, deb javob berdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).

Allohga shirk keltirishdan ko‘ra katta va og‘irroq gunoh yo‘q. Hadisda insonni halok qiluvchi gunohlarning ichida birinchi o‘rinda aynan shirkning zikr qilinishi ham bejiz emas. Undan keyin sehrning keltirilishi esa sehrgarlik qanchalik katta gunoh ekanini yaqqol ko‘rsatadi.

Banda sehrgarning aytgan har bir so‘ziga ishonishi, uning aytganlarini bajarishi natijasida Robbidan qo‘rqishdan, tavakkul va faqatgina O‘ziga yuzlanib duo qilishdan, yordam so‘rashdan uzoqlashadi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Va isloh qilingandan keyin yer yuzida fasod qilmang va Undan qo‘rqib tama’ ila duo qiling. Albatta, Allohning rahmati yaxshilik qiluvchilarga yaqindir” (A’rof surasi, 56-oyat).

Davomi bor...

1-qism
2-qismi

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar

Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

23.06.2025   7590   3 min.
Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.

Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.

Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.

Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmi­dingiz?!” – debdi.

Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.

Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.

Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday dey­dilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan bosh­qasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2]  Shuro surasi, 40-oyat.