Bismillahir Rohmanir Rohiym
Inson uchun dunyo hayotida ega bo‘ladigan ne’matlari orasida eng qadrlisi bu – iymondir. Taqvodor banda diniga, e’tiqodiga zarar yetadigan har qanday amaldan uzoq bo‘ladi, saqlanadi. Ayniqsa, sehr bilan shug‘ullanish yoki sehrgarning oldiga borish aqidaga qattiq ta’sir qiladi.
Ulamolar aytadilar: “Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam yettita halokat qiluvchi gunohlardan saqlanishga buyurib, ulardan biri sehr ekanining xabarini berganlar. Shunga ko‘ra, sehr bilan shug‘ullanish harom amal bo‘lib, u kufrga olib boradi. Bunga ushbu oyat dalolat qiladi: «Ikkovlari hatto: “Biz fitna–sinov uchunmiz, kofir bo‘lmagin”, demasdan oldin hech kimga o‘rgatmasdilar» (Baqara surasi, 102-oyat)”.
Eng xavfli jihati shuki – sehr bilan shug‘ullanish qanchalik og‘ir gunoh bo‘lsa, sehrgarning oldiga borish ham shunchalik katta gunoh. Ya’ni, sehr bilan shug‘ullangan ham, sehrgarning oldiga borgan ham bir xil gunohkordir.
Hubayra ibn Yariym aytadi: “Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhuning: “Kim kohinga yoki sehrgarga borib, uning aytganini tasdiqlasa, batahqiq, Muhammad sollallohu alayhi vasallamga nozil bo‘lgan narsaga kufr keltiribdi”, deb aytayotganini eshitdim”.
Ayrim olimlar sehrgarning mushrik ekaniga quyidagi hadisni dalil sifatida keltirishadi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim sehr qilsa, shirk keltirgan bo‘ladi”, deganlar (Imom Nasoiy rivoyati).
Barcha o‘tgan payg‘ambarlar davrida sehr harom amal sanalgan. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Sehrgar qayerda bo‘lsa ham, zafar topmas” (Toha surasi, 69-oyat).
Sehr dinni halok qiluvchidir. Bu haqda Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Halokatga eltuvchi yettita gunohdan saqlaninglar!” dedilar.
Sahobalar: “Yo Allohning Rasuli, ular qaysilar?” deb so‘rashdi.
U zot alayhissalom: “Allohga shirk keltirish, sehr (bilan shug‘ullanish), Alloh (o‘ldirishni) harom qilgan jonni nohaq o‘ldirish, ribo yeyish, yetimning molini yeyish, jang kuni orqaga qochish hamda iffatli, mo‘mina, g‘ofila (buzuqlik nimaligini bilmaydigan) ayolni fohishalikda ayblash”, deb javob berdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Allohga shirk keltirishdan ko‘ra katta va og‘irroq gunoh yo‘q. Hadisda insonni halok qiluvchi gunohlarning ichida birinchi o‘rinda aynan shirkning zikr qilinishi ham bejiz emas. Undan keyin sehrning keltirilishi esa sehrgarlik qanchalik katta gunoh ekanini yaqqol ko‘rsatadi.
Banda sehrgarning aytgan har bir so‘ziga ishonishi, uning aytganlarini bajarishi natijasida Robbidan qo‘rqishdan, tavakkul va faqatgina O‘ziga yuzlanib duo qilishdan, yordam so‘rashdan uzoqlashadi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Va isloh qilingandan keyin yer yuzida fasod qilmang va Undan qo‘rqib tama’ ila duo qiling. Albatta, Allohning rahmati yaxshilik qiluvchilarga yaqindir” (A’rof surasi, 56-oyat).
Davomi bor...
Davron NURMUHAMMAD
Hanafiy mazhabida imomga iqtido qiluvchi imom orqasida xoh jahriy namozda, xohi maxfiy namozda qiroat qilmaydi.
Bunga dalil Payg‘ambarimiz alayhissalomning so‘zlaridir: «Kimning imomi bo‘lsa, bas, imomning qiroati uning ham qiroatidir», deb aytganlar.
Mana shunga sahobai kiromlar ham ijmo’ qilishgan. Yana bir hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom dedilar: «Qachon qiroat qilinsa, bas, jim turing!» Imom Muslim rivoyati.
Abu Hanifa va Abu Yusuf roziyalohu anhumlar nazdida: Imomga iqtido qilgan kishining qiroat qilishi makruh bo‘ladi, bundan murod makruhi tahrimiydir.
Chunonchi, Hazrati Ali karramallohu vajhahu bunday deganlar: «Kimki imom orqasida qiroat qilsa, batahqiq, sunnatni xato bajaribdi!»
Shunday ekan imomga ergashuvchi har bir namozxon imomga iqtido qilib ergashdimi, imomni qiroatini eshitishi va sukut saqlab jim turishi kerak bo‘ladi. Shunda ado etiladigan ibodatlar mukammal, bexato bo‘ladi.
Hanafiy mazhabining masalasiga binoan, fiqhiy matn kitoblari ko‘rsatmasiga amal qilgan holda barcha namozlarda imom orqasida muqtadiy jim turishi talab etiladi. Aks holda, makruhi tahrimiy ishni qilib qo‘yish mumkin.
Abdug‘affor Nishonov,
Pop tumani "Soy" jome masjidi imom-xatibi
Manba: @Softalimotlar