Bismillahir Rohmanir Rohiym
Sehrgar dini va o‘z nafsini shaytonga sotgan sanaladi. Chunki shayton insonning ibodat qilishini aslo istamaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Va batahqiq, biladilarki, uni sotib olgan kishiga oxiratda nasiba yo‘q” (Baqara surasi, 102-oyat).
Sehrgar dindan chiqish yoki jinlarga atab jonliq so‘yish va ulardan yordam so‘rash orqali sehr bilan shug‘ullanadi. Shuningdek, buning uchun Alloh taoloning Kalomi – Qur’oni karimga nisbatan hurmatsizlik qiladi.
Ulamolar aytadilar: “Sehrgarlar qog‘ozlarga Qur’ondagi sura va oyatlarni qon bilan yozadilar, ataylab oyatlarning harflarini xato qilib ko‘chiradilar. Shaytonni rozi qilish uchun yana boshqa turli o‘zgartirishlarni qiladilar”.
Kim o‘z nafsini shaytonga sotsa, axloqdan, solih amallardan mosuvo, qalb ko‘zi ko‘r, yaxshiliklardan yuz o‘girgan, gunoh yo‘lda yuruvchi, dinining ustidan kuluvchi va unga dushmanlik qiluvchi bo‘ladi. Nafsini rozi qilish yo‘lida barcha jirkanch ishlarni qilishga tayyor turadi.
Oxir oqibat Alloh taologa shak, shaytonga ibodat qiladilar, fitna-fasod ishlarni bajaradilar, nafsi faqat gunoh, fisq amallarga boshlaydi, ko‘p yolg‘on gapiruvchi va harom yeyuvchi bo‘ladi.
Alloh taolo odamni loydan, jinlarni esa olovdan yaratdi. Bu haqda Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Batahqiq, Biz insonni quruq loydan, o‘zgartirilgan qora balchiqdan yaratdik. Va jinlarni bundan oldin samum olovidan yaratdik” (Hijr surasi, 26-27-oyatlar).
Qolaversa, Alloh taolo Odam avlodini jinlardan afzal qildi. Alloh taolo: “Batahqiq, Biz Bani Odamni azizu mukarram qilib qo‘ydik va ularni quruqligu dengizda (ulov-la) ko‘tardik hamda ularni pok narsalar ila rizqlantirdik va uni O‘zimiz yaratgan ko‘p narsalardan mutlaqo afzal qilib qo‘ydik” (Isro surasi, 70-oyat).
Lekin sehrgar hamisha o‘zini boshqalardan ustun tutadi. O‘zgalarni mensimaydi. Vaholanki, sehrgardan ham, jinlardan ham mo‘minlar afzaldir. Shayx Abu Bakr Jazoiriy aytadi: “Jinlarning hatto solihlari ham qadr, karomat va sharafda insondan past darajada”.
Davomi bor...
Davron NURMUHAMMAD
Savol: Biz tomonlarda qattiq yomg‘ir yog‘ib, Juma va ikki hayit namozlarida odamlar tashqarida namoz o‘qiy olmay, masjid ichiga tiqilib ketadi. Sunnatni almashib o‘qib olishadi, ammo farz namozda buning imkoni yo‘q-ku. Bu holatda qanday yo‘l tutiladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu kabi uzrli hollarda ya’ni savolda zikr qilinganidek, Juma va ikki hayit namozlarida orqadagilar oldingi safdagi namozxonlarning bellariga sajda qilib, namozni ado etsalar bo‘ladi.
Buning kayfiyati shunday: Avvalgi safdagilar odatdagidek ruku va sajda qiladilar. Ularning orqasidagilar esa, rukuda imkon qadar egiladilar, so‘ng sajdada oldingi safdagi odamlarning orqa bellariga boshlarini qo‘yib, sajda qiladilar. Farzni shunday o‘qisalar, sunnatlarni savolda aytilgandek almashib o‘qib olaveradilar. Chunki belga sajda qilish zarurat tufayli joiz bo‘ladi. Sunnat namozni o‘qishda esa, bunday zarurat bo‘lmaydi.
Bundan tashqari, bu kabi uzrli holatlarda oldindagi odamning oyoqlari ustiga yoki o‘zining soniga ham sajda qilish mumkin. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.