Shu yil 16-20 sentyabr kunlari Rossiya Federatsiyasining Dog‘iston Respublikasi poytaxti Maxachqala shahrida “Islom merosining ruhiy va axloqiy qadriyatlar va madaniy o‘zlikni mustahkamlashdagi o‘rni” mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tmoqda.
Mazkur konferensiyada 50 dan ortiq davlat vakillari qatorida O‘zbekiston delegatsiya ham qatnashdi.
Dastlab O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakillari Ibrohimjon Inomov, Tohir Evadullayev va Oxunjon Ahmedovlarni Dog‘iston Respublikasi muftiysi Shayx Ahmad Afandi Abdullayev yuqori ehtirom ila qabul qildi.
Samimiy qabul davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakillari Muftiy Ahmad Afandiga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining duoyu salomlarini yetkazishdi. Ikki tomonlama hamkorlik aloqalari to‘g‘risida fikr-mulohaza almashildi. So‘ng Dog‘iston muftiysi vakillarimizni tashrif bilan qutlash barobarida xalqaro tadbirning martabali mehmon sifatida taklif qildi.
Muftiy Ahmad Afandi O‘zbekiston butun dunyoga Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy, Abul Muin Nasafiy, Burhoniddin Marg‘inoniy va Bahouddin Naqshband kabi yuzlab allomalarni tarbiyalagan yurt sifatida mashhur ekani, Dog‘istonga ham tasavvuf tariqatlari O‘zbekiston orqali kirib kelgani, yurtimiz SSSR davrida ham o‘z e’tiqodi va olimlarining ilmiy merosini yo‘qotmagani, hozirda butun Rossiyadagi aksar diniy olimlar ham o‘z davrida Toshkent va Buxoroda diniy ta’lim olishganini katta hurmat bilan yodga olib, yurtimiz haqida iliq fikrlarini bildirdi.
Shuningdek, Ahmad afandi 2011 yili O‘zbekistonga qilgan tashrifi chog‘ida Toshkent, Samarqand va Buxoro shaharlarida bo‘lganini xotirlab, yurtimizda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarga yuqori baho berdi va O‘zbekiton tajribasini e’tirof etdi.
Konferensiyada O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili Ibrohimjon Inomov: “Buyuk allomalarimiz ilmiy merosining ruhiy va axloqiy qadriyatlar hamda madaniy o‘zlikni mustahkamlashdagi roli” mavzusida ma’ruza qildi.
Mazkur konferensiya doirasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakillari Dog‘iston gumanitar fanlar instituti rektori N.Baxmutkadiyev, Rossiya islom instituti rektori R.Muxametshin, Birlashgan Arab Amiliklari musulmon jamiyatlar kengashi Bosh kotibi doktor M.Bishariy va Damashq Fatvo markazi raisi Shayx A. Qabboniylar delegatsiyamiz a’zolari bilan o‘zaro muloqotda O‘zbekiston musulmonlari idorasi rahbariyatiga samimiy minnatdorchilik bildirib, salom va xayrli duolarini yetkazishni so‘radi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi