Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: «Mo‘min (iymonli) bo‘lmaguningizcha jannatga kirmaysizlar, bir-birlaringizni yaxshi ko‘rmaguningizcha mo‘min (iymonli) bo‘lmaysizlar. O‘zaro bir-biringizni yaxshi ko‘rishingizga sabab bo‘ladigan ishni aytaymi? Orangizda salomni yoyinglar!» (Imom Muslim «Sahih»ida rivoyat qilgan).
Jannatga kirish sharti iymonli bo‘lishdir. Hadisdagi: “Mo‘min (iymonli) bo‘lmaysizlar” jumlasidan murod “komil iymonli” bo‘lmaysizlardir. Har bir musulmon Rasululloh sollallohu alayhi va sallam amrlariga amal qilishi lozim.
Salom musulmonning boshqa musulmonlarga nisbatan qalbidagi muhabbatning tasdig‘idir. Salom berish bilan inson qarshisidagi kishiga xotirjamlik ulashadi. Chunki “Assalomu alaykum” deyish tinchlik, salomatlik tilashdir.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ba’zida sahobalariga savol berib, ba’zida ulardan javobini so‘rardilar, ba’zan aksincha bo‘lardi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shu tarzda sahobalar qalblarida Islom ahkomlari va odoblarini mustahkam o‘rnatganlar.
Shuningdek, Rasuli akram sollallohu alayhi va sallam bizlarga salom berishning odoblari va tartiblarini ham o‘rgatganlar: ulovdagi piyodaga; yolg‘iz kishi ko‘pchilikka; yosh kattalarga salom beradi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kichik kattaga, o‘tib ketayotgan o‘tirganga, kamchilik ko‘pchilikka salom beradi”, dedilar» (Imom Buxoriy rivoyati). Birinchi bo‘lib salom berish kishining yaxshiligi, qalbi pokligi belgisidir.
Abu Ayyub Ansoriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar: “Musulmon birodari bilan uch kundan ortiq arazlashishi halol emas. Uchrashganlarida unisi ham, bunisi ham yuz o‘girib ketadi. Ularning yaxshisi birinchi salom berganidir” (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivoyat qiladi: «U zot o‘tirgan bir necha odamlar oldiga kelib: “Sizlarning yaxshingiz va yomoningiz kimligini aytaymi?” dedilar. Ular hech nima deyishmadi. U zot savollarini uch marta takrorladilar. Shunda bir kishi: “Ha, yo Rasululloh, yaxshimiz va yomonimiz kimligini ayting”, dedi. U zot: “Yaxshingiz yaxshiligi umid qilinadigan, yomonligidan qo‘rqilmaydigan kishidir. Yomoningiz esa yaxshiligi umid qilinmaydigan, yomonligidan qo‘rqiladigan kishidir”, dedilar» (Imom Termiziy “Sunan”ida rivoyat qilgan).
Manbalar asosida
Jamshid SHODIYEV tayyorladi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Germaniya universitetlarining birida mollar bilan sinov o‘tkazishdi. Gap shundaki, ular Islom shariati usulida so‘yilgan hayvon so‘yilish asnosida qanday og‘riq his qilishi yoki qilmasligini aniqlash uchun EEG deb ataluvchi miyaning holatini kuzatuvchi elektr sxemasini o‘rnatishdi. Bu orqali hayvonning og‘riqni his qilgan yoki qilmaganini va agar qilgan bo‘lsa, uning darajasini aniqlamoqchi bo‘lishdi.
Tajriba o‘tkazish uchun qora mol tanlandi va Islom shariati usulida so‘yildi.
So‘yishdan keyingi dastlabki 3 soniya ichida miya elektr sxemasida hech qanday o‘zgarish aniqlanmadi, bu esa mol og‘riq his qilmaganligidan dalolat beradi. Keyingi 3 soniya mobaynida ular molning hushidan ketganini kuzatishdi. Bu katta miqdorda qon chiqishi va miyaga qon yetkazilishi keskin to‘xtagani sababli sodir bo‘ldi.
Jami 6 soniya o‘tgach, EEG miya elektr sxemasi to‘xtadi, ya’ni mol o‘ldi va hech qanday og‘riqni his qilmadi.
Odatda kishilar jonliqni so‘yish jarayonida u qattiq og‘riqni his qiladi, deb o‘ylaydilar va unga achinishadi.
Islom shariati uslubida so‘yish deganda hayvonning ikki yo‘g‘on tomirlari (arteriyalari), nafas yo‘li va qizilo‘ngachi kesiladi, ammo bosh to‘liq uzib tashlanmaydi.
Bu tarzda so‘yilganda qon va kislorod miyaga yetib bormay qoladi, natijada hayvon bir necha soniya ichida hushini yo‘qotadi va og‘riqni his qilmaydi.
So‘yish paytida hayvonning miyasidagi gipofiz bezi (glande pinéale) orqali buyrak usti bezi (glande surrénale) ga signal beradi, bu signallar orqali adrenalin ajralib chiqadi va miyaga qon yetkazishni tezlashtirishga harakat qiladi. Natijada hayvonning tanasi bir necha daqiqa ichida to‘liq qondan xoliy bo‘ladi.
Shuning uchun ham Islom shariatiga muvofiq so‘yish usuli eng tez va hayvon uchun og‘riqsiz usul hisoblanadi.
Subhanalloh!
Homidjon domla ISHMATBЕKOV