Bismillahir Rohmanir Rohiym
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qalblariga surur baxsh etadigan, jonlariga oro kiradigan amallarni, g‘am-tashvishlar quyundek yopirilganda qayg‘ularini aritish uchun talpinadigan bir qancha amallarni aytganlar. Bu esa u zotning biz ummatlariga ulkan hadyalaridan biridir.
U zot sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar: «Bu dunyoda menga jufti halollarim va yoqimli iforlar mahbub qilindi. Ko‘zimning quvonchi esa namoz bo‘ldi».
Ushbu nabaviy hadisni yaxshilab mulohaza qiladigan bo‘lsak, qisqagina bo‘lsa ham, unda qayg‘ularni muolaja qiladigan ulkan, nafis qoidalar, baxtli hayot uchun go‘zal namunalar mujassam.
Buni sizga quyida bayon qilib beraman:
Birinchidan, yuqoridagi hadisni eshitganingizda xayolingizdan nimalar o‘tdi? Balki «Hadisda aytilgan uch narsa bu dunyoda Rasulullohga ma’qul bo‘lgan ekan. Xo‘sh, men-chi? Bu dunyoda men nimalarni yoqtiraman, nima qilganimda rohatlanaman?» degan o‘rinli savol tug‘ilgandir?
Mana, Nabiy sollallohu alayhi vasallam bizga bu dunyoda yoqtirgan narsalarini sanab, aytib berdilar. Keling, biz ham Rasulullohga ummat o‘laroq ergashib, o‘zimiz uchun bu dunyoda mahbub bo‘lgan, halol bo‘lgan, bajarganda zavq tuyadigan ishlarni qalbimiz tubidan qidirib, ularni aniqlab olaylik!
Ikkinchidan, sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam yoqtiradigan uch narsa haqida ozgina tafakkur qilsak, bu uch narsa uch jihatni o‘z ichiga olishini ko‘ramiz. Masalan, xushbo‘ylik moddiy narsalarni ifodalasa, ayollar ijtimoiy va shaxsiy hayotni tasvirlaydi, namoz esa ibodat jumlasidan.
Uchinchidan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘zlari yoqtiradigan, qalblari taskin topadigan narsalarni bilardilar. Shuning uchun qiyinchilik va musibat vaqtida qayg‘ularini yengillatish uchun shular tomon oshiqar edilar. Masalan, u zot namozni sevardilar, chunki namozda Alloh taologa yaqinlashish bor. Shunng uchun qachon qayg‘uga botsalar, namozga oshiqardilar.
Huzayfa ibn Yamon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Biron narsa Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni qattiq ranjitsa, u zot namoz o‘qirdilar».
Boshqa bir rivoyatda: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam biror narsadan xafa bo‘lsalar, namoz o‘qirdilar», deyilgan.
Demak, Rasululloh biror narsadan ranjisalar yoki qayg‘uga botsalar, avvalo namozga talpinar ekanlar.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bir kuni imom Abu Hanifa rahimahulloh xufton namozini masjidning muazzini ortidan o‘qidi. Muazzin namozda “Zilzala” surasini tilovat qildi. Namoz tugagach, odamlar masjiddan chiqib ketishdi va faqat imom Abu Hanifa va muazzin qolishdi.
Muazzin aytadi: “Men Abu Hanifaga qarasam, u o‘yga cho‘mgan holda o‘tirgan, chuqur-chuqur nafas olar edi. Men uning xayolini buzmaslik uchun turib chiqib ketdim. Masjiddan chiqaturib fonusni qoldirdim, uning ichida juda ozgina moy qolgan edi”.
Muazzin aytadi: “Men kirsam fonus hali ham yonib turgan ekan”.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV