Prezident Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar tashkilotining yuksak minbaridan O‘zbekistonning ezgu vazifasi – Islom dinini sivilizatsiya sifatida o‘rganishning yangi konsepsiyasini dunyoga taqdim etishni e’lon qilganiga sanoqli yillar o‘tdi.
Ikki muhtasham bino-ma’naviyat markazlari qurilishi boshlandi: Samarqand viloyatidagi Imom Buxoriy markazi va qadimgi Toshkent qoq markazidagi Islom sivilizatsiyasi markazi, bu yerda 2017 yilda kelajak avlodlarga ma’naviy me’rosni yetkazish poydevori qo‘yilgan edi.
Islom olamida o‘xshashi bo‘lmagan bu ikki ulug‘vor inshoot Temuriylar Uyg‘onish davrining eng yaxshi me’moriy an’analarini zamonaviy uslublar, shakllar va texnologik yechimlar bilan uyg‘unlashtiradi.
Islom sivilizatsiyasi markazi o‘z faoliyati boshlanishidan avval ham eski shaharning bezakiga aylangan edi. Butun dunyodan minglab sayyohlar uning arxitekturasiga qoyil qolishadi, uni suratga olishadi va ijtimoiy tarmoqlarda suratlarini baham ko‘rishadi.
E’tiborlisi, bu binoga O‘zbekiston fuqarolaridan ko‘ra ko‘proq xorijlik sayyohlar qiziqish bildirishadi. Ehtimol, bu aholining mamlakatdagi bunyodkorlik o‘zgarishlariga va obodonlashtirishga o‘rganib qolganligi bilan bog‘liqdir.
Mustaqillik bizgacha yetib kelgan nodir obidalarning saqlanib qolishiga imkon yaratdi. 2019 yilda ularning barchasi O‘zbekiston milliy madaniy merosi ro‘yxatiga kiritildi va ularni qayta tiklash boshlandi.
Aynan shu damda O‘zbekiston madaniyati va san’atini rivojlantirish jamg‘armasi xayrli tashabbuslarni ilgari surdi. Islom sivilizatsiyasi markazining mahobatli binosi ro‘parasida joylashgan qadimiy mahallalar qa’rida ilk namunaviy o‘zgarishlar ro‘y berdi. Jamg‘arma ikkita me’moriy madaniy meros obyektini restavratsiya va rekonstruksiya qilish tashabbusi bilan chiqdi.
Gap nafaqat restavratsiya haqida, balki ushbu obyektlarning art-rezidensiya shaklida ma’naviy-kreativ hayot kaliti bo‘lishi haqida bormoqda. Bu yerda qadimdan meros bo‘lib qolgan an’ana va turmush tarziga ko‘ra, hayot hamon eski kunlardagidek davom etayotgan mahallalarda kreativ iqtisodiyotining ilk markazlari paydo bo‘ladi.
Poytaxtimizda bo‘lib o‘tgan Kreativ iqtisodiyotga bag‘ishlangan konferensiya davomida ehtimol, dunyoga ko‘rinmas, ammo eski shahar, yurtimiz, jamiyatimiz hayoti uchun o‘ta muhim voqealar bo‘lib o‘tgani e’tiborga molik. Xorijlik mehmonlar ishtirokida tarixiy “Namuna” va “Hasti Imom” mahallalarida art-rezidensiyalarining ochilishi bo‘lib o‘tdi. Darvoqe, bu mahallalar allaqachon YUNЕSKOning Butunjahon merosi obyektlari dastlabki ro‘yxatiga kiritilgan.
Imom-xatiblar faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha ko‘chma seminar bugun respublikamizning Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida tashkil etildi. Qorao‘zak tumanidagi markaziy "Idris eshon" jome masjidida Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi Bahramaddin Razov boshchiligida soha xodimlari, mahalla raislari va ziyoratchilar ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, sayyor tadbirda amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami tushuntirildi.
Ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarining 5 ta masjidi va 19 ta mahallasiga biriktirildi. Ular o‘zlariga biriktirilgan mahalla hududidan 101 ta muammoli xonadonga kirib, o‘sha yerda yashayotganlarning holidan xabar oldi, yashash sharoitlari bilan yaqindan tanishdi va suhbatlashdi. Ularning muammolari o‘rganilib, fikr-mulohazalari tinglandi. Imom-xatiblar 10 ta toifaga mansub 101 ta oilaga ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi.
Shuningdek, masjidlar atrofida obodonlashtirish va tozalash ishlarini olib borish, ish yuritish, jamoani boshqarish jihatlari ham o‘rganildi.
Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini o‘qib, yig‘ilgan qavmga, "Tinchlik baxti. Shukronalik. Ilm olish fazilati. Yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish. Missionerlik harakatlarining salbiy oqibatlari" kabi dolzarb mavzularda ma’ruzalar qildi.
Tadbir yakunida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlari imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy, masjid boshqaruvidagi ishlariga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Tashrif davomida qoziyot qozisi boshchiligidagi ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak tumanidagi "Idris eshon" masjidining yangidan qurilayotgan binosining qurilish ishlari bilan tanishdi.
B.ABBAZOV,
Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti xodimi