Unda mamlakatimiz va xorijning ko‘plab olimlari ishtirok etmoqda.
Islom ilmlari xalqaro universiteti professori, doktor Saloh Muhammad Abulhaj (Iordaniya) ulardan biri. Quyida olimning mamlakatimizda o‘tkazilayotgan nufuzli xalqaro konferensiya haqida bildirgan fikrlarini keltiramiz.
–Toshkent va Xiva shaharlarida “Islom – tinchlik va ezgulik dini” mavzusida tashkil etilayotgan xalqaro konferensiyada ishtirok etish men uchun faxr, – dedi Islom ilmlari xalqaro universiteti professori, doktor Saloh Muhammad Abulhaj (Iordaniya). – Asli iordaniyalik bo‘lsam ham, O‘zbekistonni birinchi Vatanim deb hisoblayman. Chunki bu aziz diyordan yetishib chiqqan buyuk allomalar menga ma’naviy ota-ona kabi qadrdondir. Qaysi kitobni ochmay Samarqand, Buxoro degan tabarruk manzillarning nomlariga, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy kabi buyuk ulamolarning ismlariga takror-takror duch kelaman.
Bu yurtning allomalari, ustoz va imomlari biz uchun eng aziz va mo‘tabar zotlardir. Ularning barchasi bizga qadrdon va qardosh. Shu muborak diyor ahli bilan ko‘rishish baxtiga muyassar bo‘lganimdan bag‘oyat xursandman.
O‘zbekistonda buyuk va zabardast ulamolarning mavjudligi katta ne’mat va Allohning rahmati deb bilaman. Ushbu diyordagi barcha olimlar, imomlar, ilmiy soha vakillari sababli yurtingizda sof islomiy ta’limot yanada ravnaq topib, turli adashgan toifa vakillarining fitnasidan omondasiz.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining buyuk alloma va mutafakkirlar ilmiy merosini chuqur o‘rganish sohasidagi ulkan tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlayman. Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro markazlarining tashkil etilgani o‘zbek xalqiga ilm va ziyo taratishga hissa qo‘shadi. Zotan, Movarounnahr – O‘zbekistondan yetishib chiqqan mashhur olimlar, faqihlar, muhaddis, mufassirlarning faoliyatini o‘rganib, ularning asarlari ustida tadqiqot olib borish ulkan sharaf va mas’uliyatdir.
N.Usmonova,
O‘zA
Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga amal qilsak bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).
Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:
إن هذا العلم دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم
“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.