Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Iyul, 2025   |   30 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:35
Quyosh
05:12
Peshin
12:35
Asr
17:36
Shom
19:51
Xufton
21:20
Bismillah
25 Iyul, 2025, 30 Muharram, 1447

Farzandga odob o‘rgatishning 12 oson usuli

21.10.2024   8511   2 min.
Farzandga odob o‘rgatishning 12 oson usuli

Bismillahir Rohmanir Rohiym

1. Uyga kirganingizda bolalaringizga salom berib, peshonalaridan o‘ping. Bu ularda mehr va rahm-shafqat tuyg‘usini rivojlantirishga yordam beradi.

 

2. Ko‘cha-kuyda qo‘ni-qo‘shnilar, yo‘lda haydovchilar bilan faqat yaxshi muomalada bo‘ling. Farzandlaringiz hamma narsani diqqat bilan kuzatadilar. Eshitganlarini tezda o‘zlashtiradilar va keyin sizga taqlid qiladilar.

 

3. Ota-onangizga qo‘ng‘iroq qilganingizda, farzandlaringizni ham shunday qilishga undang. Ota-onangizni ziyorat qilganingizda, bolalaringizni o‘zingiz bilan olib boring. Ota-onangizga g‘amxo‘rlik qilayotganingizni qanchalik ko‘p ko‘rsalar, shunchalik ko‘p sizga g‘amxo‘rlik qilishni o‘rganadilar.

 

4. Mashinangizda farzandlaringizni maktabga yoki biror joyga olib borar ekansiz, ularga rivoyat, hikoyalar aytib bering.

 

5. Har kuni bitta qisqa hadis o‘qib berishga odatlaning. Bu ko‘p vaqt talab qilmaydi, lekin kuchli rishtalar va ajoyib xotiralar yaratishga katta ta’sir qiladi.

 

6. Sochingizni tarang, tishlaringizni yuving va kiyimlaringizni eng yaxshisini kiying, hatto uyda bo‘lsangiz va kun davomida ko‘chaga chiqmasangiz ham. Farzandlaringiz toza va ozoda bo‘lishning tashqariga chiqishga aloqasi yo‘qligini bilishlari kerak!

 

7. Farzandingizning har bir so‘zi yoki xatti-harakati uchun ayblamaslikka va tanbeh bermaslikka harakat qiling. Ba’zan e’tibor bermaslikni va ortga tashlashni o‘rganing. Bu ularning o‘ziga bo‘lgan ishonchini oshiradi.

 

8. Bolalaringizning xonasiga kirishdan oldin ruxsat so‘rang. Bu orqali ular birovning xonasiga kirmoqchi bo‘lganlarida ham xuddi shunday qilishni o‘rganadilar.

 

9. Agar xato qilgan bo‘lsangiz, farzandlaringizdan kechirim so‘rang. Kechirim so‘rash ularni kamtar va muloyim bo‘lishga o‘rgatadi.

 

10. Ularning qarash yoki his-tuyg‘ularini masxara qilmang, hatto “hazillashayotgan bo‘lsangiz ham”. Bu ularga juda og‘ir botadi.

 

11. Farzandlaringizning shaxsiy hayotiga hurmat ko‘rsating. Bu ularning qadr-qimmati va o‘z-o‘zini qadrlashi uchun muhimdir.

 

12. Aytgan har bir gapingizni bittada tushunishlarini kutmang va buni talab ham qilmang. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam hech qachon bunday qilmaganlar. Ammo sabrli va bardavom bo‘ling.

 

Muhtaram ota-onalar! Farzandingiz tarbiyasi uchun javob ekaningizni unutmang! Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Har biringiz cho‘ponsiz va har biringiz suruvga mas’ulsiz (javobgarsiz)”, deganlar.

Cho‘pon boqayotgan mollariga mas’ul bo‘lganidek, har bir oila boshlig‘i ahli oilasi uchun mas’ul va javobgardir.

Alloh taolo farzandlarimizni hidoyat yo‘lida sobitqadam qilsin.

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar

Mo‘miyo iste’mol qilish mumkinmi?

23.07.2025   6092   1 min.
Mo‘miyo iste’mol qilish mumkinmi?

Savol: Mo‘miyo  halolmi? Uni iste’mol qilsa bo‘ladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ha, mo‘miyo halol va uni iste’mol qilish joiz. Mo‘miyo tog‘ jinsidan sizib chiqadigan quyuq modda bo‘lib, tabobatda qadimdan ishlatib kelingan. Shar’iy jihatdan esa, u tog‘ jinsidan sizib chiqadigan tabiiy modda va zararsiz ekanligi e’tiboridan iste’moli halol hisoblanadi. Zero, dinimizda: “Narsalar aslida muboh (halol)dir”, degan qoida bor.

Bundan ma’lum bo‘ladiki, barcha narsalar inson uchun yaratilgan bo‘lib, ulardan foydalanish halol. Qat’iy dalil sobit bo‘lmagunicha hech bir narsa harom bo‘lmaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh kitobida halol qilgan narsa halol, harom qilgan narsa harom, sukut qilgan narsa afv (etilgan)dir. Allohdan ofiyatni so‘ranglar, chunki Alloh esdan chiqarguvchi emas”, deganlar (Imom Abu Dovud rivoyati).

Ya’ni Alloh taolo ba’zi narsalar borasida halol yoki harom, degan hukmni bayon qilmagan. Shuning uchun ham ular mubohlik hukmida qolaveradi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.