Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi

29.10.2024   6798   3 min.
O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi

#xabar #uchrashuv 
Shu yilning 23-26 oktyabr kunlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiligidagi delegatsiya Afg‘onistonda xizmat safarida bo‘ldi. 
 

O‘zbekiston delegatsiyasi Afg‘oniston Bosh vaziri o‘rinbosari Abdulsalom Hanafiy, Irshod, haj va vaqf ishlari vaziri Nur Muhammad Saqib, Oliy ta’lim vaziri Neda Muhammad Nadim, Balh viloyati hokimi o‘rinbosari Abdulxodi Abu Idris va Kobul ulamolar kengashi raisi Muhammad Ruhoniy kabilar bilan muloqot o‘tkazdi.


Uchrashuvlarda tomonlar so‘nggi yillarda ikki davlat o‘rtasidagi aloqalar rivojlanib borayotgani, turli yo‘nalishlardagi hamkorlik munosabatlari, yaqin qo‘shnichilik va do‘stlik aloqalari mustahkamlanayotganini ta’kidladilar. 


Xususan, Afg‘oniston tomoni davlatimiz rahbari bir necha bor dunyo hamjamiyatiga ushbu yurtda tinch va osuda hayot uchun taqdim etgan tashabbuslari o‘zining ijobiy samarasini berayotganini alohida qayd etdilar. Ayniqsa, O‘zbekistonning Afg‘oniston xalqiga va uning amaldagi hokimiyatiga ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish, tinchlik qaror topishi va dolzarb muammolarni hal etishdagi yordamlari yuqori baholandi.


O‘z navbatida Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari yurtimiz taraqqiyotining yangi davrida barcha sohalar qatori, diniy-ma’rifiy jabhada ham keng ko‘lamli o‘zgarishlar bo‘layotgani, xususan, yangi masjid-madrasalar, ochilayotgani, Qur’oni karim kurslari faoliyat yuritayotgani, Fatvo markazi ish boshlagani, haj va umra qiluvchilar soni oshayotgani va Islom sivilizatsiyasi markazi kabi yirik loyihalar ishga tushirilayotganini alohida qayd etdilar. O‘zbekiston ulamolarining Afg‘oniston diyoriga tarixiy tashrifi ham mana shunday yangilanishlarning uzviy davomi ekani e’tirof etildi.


Din peshvolari o‘zbek va afg‘on xalqlarini azal-azaldan yagona din, mushtarak maqsadlar birlashtirib turishini ifodalash barobarida ulamolar hamkorligini yo‘lga qo‘yish, ilmiy-tadqiqot, ta’lim-tarbiya, o‘zaro tajriba almashish, malaka oshirish va diniy-ma’rifiy yo‘nalishlarda aloqalarni joriy etish yuzasidan o‘zaro fikr almashdilar.


Afg‘onistonlik mutasaddilar O‘zbekiston zamini qadim-qadimdan ilm-ma’rifat taraqqiy etgan yurt ekani, dunyo tamadduniga hissa qo‘shgan Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Bahouddin Naqshband kabi buyuk mutafakkirlar yetishib chiqqanini e’tirof etish barobarida ayni kunlarda ham ushbu diyorda turli sohalar jadal ravnaq topayotgani, ayniqsa, diniy sohada yaxshi natijalarga erishilayotganini e’tirof etdilar. Xususan, Irshod, haj va vaqf ishlari vaziri Nur Muhammad Saqib janoblari joriy yil mart oyidagi O‘zbekistonga qilgan tashrifi juda katta taassurot qoldirganini mamnuniyat bilan esga oldi. 


Mezbonlar Balh viloyatida Imom Buxoriy madrasasi bunyod etilayotgani, O‘zbekiston – Afg‘oniston chegarasida barpo etilgan “Termiz xalqaro savdo markazi” erkin savdo zonasi hamda insonparvarlik yordamlari uchun Afg‘oniston xalqi nomidan O‘zbekiston rahbariyati va xalqiga minnatdorlik izhor etdilar.


Safar asnosida mamlakatimiz tomonidan barpo etilayotgan Balh viloyatidagi Imom al-Buxoriy madrasasi, Mozori Sharif shahrida joylashgan “Ravzai Sharif” masjid-majmuasi, Kobul shahridagi “Pag‘mon qasri” majmuasi kabilarni ziyorat qilindi. Shuningdek, Kobul shahrida joylashgan “Bobur” qadamjosida Qur’oni karim tilovat qilinib, buyuk shoir, iste’dodli sarkarda, boburiylar sulolasi asoschisi, temuriy shahzoda Zahiriddin Muhammad Bobur ruhi shod etildi.


O‘zbekiston ulamolarining Afg‘oniston safari ikki mamlakat din peshvolari hamkorlik aloqalarini yangi bosqichga olib chiqqani bilan ahamiyatli bo‘ldi. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi O‘zbekiston ulamolari Afg‘onistonda samarali uchrashuvlar o‘tkazdi
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   3588   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.