Ibn Battuta (Buyuk Britaniya) xalqaro madaniyatlararo tadqiqotlar markazi direktori Abbos Panakkal Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyining paydo bo‘layotgan ko‘rgazmasiga 14 asr musulmon ilohiyotchisi, huquqshunosi va sayohatchisi Ibn Batutta merosini qo‘shishni taklif qildi.
Abbos Panakkal “Ibn Battuta tilga olgan qadimiy shaharlar: O‘zbekiston shaharlarining merosi va zamonaviy o‘zgarishlari” loyihasini Madaniy meros haftaligida O‘zbekiston sivilizatsiyasi markazi muzeyining “Birinchi uyg‘onish” zali ko‘rgazmasini shakllantirishga bag‘ishlangan forumda taqdim etdi, deb yozadi WOSCU matbuot xizmati.
“Ibn Battuta Yevropadan Xitoyga sayohat qilgan, uning bu sayohati Afrikani ham qamrab olgan. U O‘zbekiston va Hindiston hududlarida ham bo‘ldi. Shunday qilib, bu merosni birlashtirdi va bir qator noyob narsalarni olib keldi. U mashhur olim va ilohiyotchi edi. O‘zbekiston zamini esa muhaddislar va yetuk allomalar yurti edi. Shuning uchun u juda muhim odamlarni tilga olgani aniq. Bu yerga kelib, Imom Buxoriy qabrini ziyorat qilganini aytdi. Ibn Battuta shu hududdagi boshqa olimlarni ham tilga olgan va ko‘plab hukmdorlarning mehmoni bo‘lgan”, – deb ta’kidlaydi Panakkal.
Ibn Battuta 14 asrda islom va noislom olamining ko‘plab mamlakatlarida sayohat qilgan musulmon ilohiyotchisi, ilohiyot olimi, sayyoh va savdogardir, deb yozadi “Darakchi.uz”.
Mashhur sayyoh ibn Battuta Samarqand, Urganch va Buxoro shaharlarida bo‘ldi. Keyinchalik bu hududlarda hukmronlik qilgan mo‘g‘ul hukmdorlari tomonidan qabul qilindi. Chag‘atoy xoni Tarmashirin qarorgohiga ham tashrif buyurdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
O‘qilishi: Shahidallohu annahu laa ilaha illa huva val malaaikatu va ulul ilmi qooiman bilqisti laa ilaha illa huval ’aziyzul hakiym.
Ma’nosi: "Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham guvohlik berdilar. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim Zotdir" (Oli Imron surasi, 18-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida "Allohdan boshqa iloh yo‘q ekanligiga men ham guvohman" desa, Alloh taolo ushbu oyatning harflari adadicha farishtalarni qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for ayttirib qo‘yadi".
U zot alayhissalom boshqa hadisda bunday deganlar: "Kim uyquga yotishidan oldin ushbu oyatni o‘qisa, Alloh taolo yetmish mingta farishtani yaratadi va ular qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for aytib turadilar".
Abu G‘olib aytadilar: "Men Kufaga tijorat qilish uchun borganimda A’mashga qo‘shni bo‘lib turdim. Shunda u kishini har kecha ushbu oyatni takror va takror o‘qigani va undan keyin: "Men ham Alloh guvohlik bergan narsaga guvohman, men ushbu guvohligimni Allohga omonat qilib topshiraman. Qiyomat kunida Alloh taolo menga omonatimni qaytargay" deganlarini eshitar edim.
Shunda u kishidan buning sababini so‘raganimda, aytgan edilar: "Abu Voil menga Ibn Mas’uddan rivoyat qilib aytgan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida ushbu kalimalarni aytsa, qiyomat kunida Alloh taolo unga xitob qilib bunday deydi: "Bandam menga bergan va’dangda turding, ya’ni tavhidda, Men ham O‘z va’damda turaman. Ey, maloikalarim! Jannatning hamma eshiklarini ochinglar, bu bandam xohlagan eshigidan kirsin", deydi".