Cavol: Qiyomat alomatlari hakida ma’lumot bersangiz.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Qiyomat kuni qachon bo‘lishi Alloh taolo yashirgan sirdir. Lekin uning alomatlari haqida oyati karima va hadisi shariflarda bizga bir qancha ma’lumotlar yetib kelgan. Qiyomat alomatlari – qiyomat yaqinlashganda sodir bo‘ladigan voqea-hodisalardir.
Qiyomat alomatlarining hammasi yuzaga chiqib bo‘lsa Allohning irodasi bilan bu dunyo nihoyasi yetadi va qiyomat qoim bo‘ladi. O‘shanda butun borliqda hayot tugaydi. Borliqning hozirgi nizomi tamomila buziladi. Hamma narsa ostin-ustin bo‘lib ketadi. Ana o‘sha qiyomat qoim bo‘lganidir.
Ko‘plab hadisi shariflarda qiyomatdan oldin sodir bo‘ladigan katta va kichik hodisalar haqida so‘z yuritilgan. Jumladan, Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda bunday deyiladi: “Bir kuni suhbatlashib tursak, Nabiy sollallohu alayhi vasallam kirib keldilar va: “Nima haqda suhbatlashib turibsiz?”, dedilar. “Qiyomatni eslab turibmiz”, deyishdi. U zot: “O‘nta alomatni ko‘rmaguningizcha qiyomat bo‘lmaydi”, deb: Tutun (o‘rab kelishi), Dajjolning chiqishi, odamlarga gapiradigan hayvonning chiqishi, Quyoshning mag‘rib (botadigan joyi)dan chiqishi, Iso (alayhissalom)ning yerga tushishi, Ya’juj-Ma’jujning chiqishi, uchta yer yutishi: mashriq, mag‘rib va Arabiston yarim orolidagi yer yutishlarini, Yamandan odamlarni maxshargohga to‘playdigan olovning chiqishini eslab o‘tdilar” (Imom Muslim, Imom Termiziy va Imom Abu Dovud rivoyat qilgan).
Ba’zi qiyomat alomatlari aqida kitoblarimizdan ham joy olgan va musulmon kishi imon keltirishi lozimligi ta’kidlanadi. Masalan, “Aqoidi Tahoviya” kitobida bu borada bunday deyiladi:
وَنُؤْمِنُ بِأَشْرَاطِ السَّاعَةِ: مِنْ خُرُوجِ الدَّجَّالِ، وَنُزُولِ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلَامُ مِنَ السَّمَاءِ، وَنُؤْمِنُ بِطُلُوعِ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَخُرُوجِ دَابَّةِ الْأَرْضِ مِنْ مَوْضِعِهَا.
“Qiyomat alomatlariga: Dajjolning chiqishi, Iso ibn Maryam alayhissalomning osmondan tushishi, Quyoshning mag‘rib (botadigan joyi)dan chiqishi, yer hayvonining chiqishiga imon keltiramiz”. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
Abu Bakr roziyallohu anhuning muhabbati
Buyuk sahobiy Abu Bakr roziyallohu anhu bunday deydilar: “Biz hijratda edik. Men juda chanqab turgan edim. Ozgina sut olib kelib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga uzatdim va: “Yo Allohning Rasuli, ichib oling”, dedim. Rasululloh ichdilar-u, mening chanqog‘im qondi”.
Bu gaplar aynan haqiqat. Abu Bakr roziyallohu anhu chin dildan shunday dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ichdilar va Abu Bakr roziyallohu anhuning chanqoqlari qondi. Bu muhabbatning go‘zalligini his qila olyapsizmi? Bu o‘zgacha, xos bir muhabbatdir...
Savbon roziyallohu anhuning muhabbati
Payg‘ambar alayhissalom dastyorlari Savbon roziyallohu anhuning oldida kun davomida bo‘lmadilar. Nabiy alayhissalom qaytib kelganlarida Savbon roziyallohu anhu u zotga qarab: “Ey Allohning Rasuli, meni yolg‘iz tashlab ketdingiz”, dedi-da, yig‘lab yubordi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Shunga yig‘layapsanmi?” – dedilar. Savbon roziyallohu anhu: “Yo‘q, Rasululloh! Lekin jannatda sizning va o‘zimning martabamni yodga olib qo‘rqib ketdim. Alloh taoloning mana bu oyati esimga tushdi: «Kimda-kim Alloh va Payg‘ambarga itoat etsa, ana o‘shalar Allohning in’omiga erishgan zotlar, ya’ni, payg‘ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih kishilar bilan birgadirlar. Ular esa eng yaxshi hamrohlardir»[1]. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Xursand bo‘laver! Sen ham o‘zing muhabbat qo‘yganlar bilan birgasan”, dedilar.
Savod ibn G‘oziyyaning muhabbati
Savod ibn G‘oziyya Uhud g‘azoti kunida qo‘shinning markazida turardi. Nabiy alayhissalom qo‘shinga qarata: “Saflarni rostlanglar, to‘g‘ri turinglar!” – dedilar. Qarab borar ekanlar Nabiy alayhissalom Savod roziyallohu anhuning to‘g‘ri turmaganini ko‘rib: “Rostlangin, ey Savod!” – dedilar. Sahobiy: “Xo‘p”, dedi-yu, biroq to‘g‘irlanmasdan turaverdi. Payg‘ambar alayhissalom u tomonga yaqinlashib, qo‘llaridagi misvoklari bilan sahobiyning biqiniga niqtab: “Savod, to‘g‘ri turgin!” – dedilar. Savod: “Og‘rittingiz, Rasululloh! Alloh taolo sizni haq ila yuborgan bo‘lsa, endi men sizdan o‘ch olishim uchun imkon bering”, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom qorinlarini ochib: “Qasosingni olvol, Savod”, dedilar. Savod roziyallohu anhu egilib qorinlarini o‘pa boshladi va: “Yo Allohning Rasuli, bugun shahidlik kunidir, shuning uchun ham oxirgi onlarimda tanam sizning muborak tanangizga tegib qolishini xohladim”, dedi.
Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Minbar yasalmasidan avval Nabiy sollallohu alayhi vasallam xurmoning tanasiga suyanib xutba qilar edilar. Bir muddat o‘tib, minbar joylashtirilganidan so‘ng Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga ko‘tarildilar. Shunda o‘sha xurmo tanasidan (yosh boladay) o‘ksik ovoz chiqdi. Uni, hatto biz ham eshitdik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam keldilar-da, unga qo‘llarini tekkizdilar. Zum o‘tmay u tinchib qoldi” (Imom Buxoriy rivoyati).
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Niso surasi, 69-oyat.