Bismillahir Rohmanir Rohiym
1. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim taomini yeb bo‘lgach:
الحمدُ للهِ الذي أطعَمَني هذا الطَّعامَ ورَزَقَنيه من غيرِ حولٍ مِنِّي ولا قوةٍ
“Alhamdu lillahillaziy at’amaniy hazat to’ama va rozaqoniyhi min g‘oyri havlin minniy va laa quvvatin” deb aytsa, uning avvalgi gunohlari mag‘firat qilinadi», dedilar (Imom Termiziy, Imom Abu Dovud, Imom Ibn Moja rivoyati).
Ma’nosi: “Bu taomni mening kuch-quvvatimsiz menga taomlantirib, u ila meni rizqlantirgan Allohga hamd bo‘lsin.
2. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Kim yangi kiyim kiyganda
الحمدُ للهِ الَّذي كساني هذا ورزقنيه من غيرِ حوْلٍ منِّي ولا قوَّةٍ
“Alhamdu lillahillaziy kasaniy hazas savba va rozaqoniyhi min g‘oyri havlin minniy va laa quvvatin” desa Alloh uning oldingi gunohlarini kechiradi” (Imom Termiziy, Imom Abu Dovud, Imom Ibn Moja rivoyati).
Ma’nosi: O‘zgartirmasdan, quvvatimni ketkazmasdan menga rizq bergan va meni kiyintirgan Allohga hamd bo‘lsin.
3. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimki azonni eshitganida:
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ رَضِيتُ بِاللهِ رَبًّا وَ بِالْإِسْلَامِ دِينًا وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ رَسُولًا
“Ashhadu allaa ilaha illallohu vahdahu laa sharika lahu va ashhadu anna Muhammadan abduhu va Rasuluhu. Roziytu billahi Robban va bil Islami diynan va bi Muhammadin sollallohu alayhi vasallama Rasulan” desa gunohlari kechiriladi”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Ma’nosi: Allohdan o‘zga iloh yo‘qligiga guvohlik beraman. U yakka-yu yagonadir, uning sherigi yo‘qdir. Muhammad alayhissalom Uning bandasi va rasuli ekaniga ham guvohlik beraman. Allohni Robbim, Islomni esa dinim, Muhammad sollallohu alayhi vasallamni rasul deb rozi bo‘ldim.
4. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta “Allohu akbar”, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi, yuztaning tamom bo‘lishiga:
لا إلهَ إلاَّ اللَّه وحْدهُ لاَ شَرِيكَ لهُ لَهُ المُلْكُ ولَهُ الحمْدُ وَهُو عَلَى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ
“Laa ilaaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr”ni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklari kabi bo‘lsa ham, mag‘firat qilinadi», dedilar (Imom Muslim rivoyati).
5. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimki o‘rniga yotayotganida:
لا إله إلا اللهُ وحده لا شريك له له الملكُ وله الحمدُ وهو على كلِّ شيءٍ قديرٌ لاحولَ ولا قوةَ إلا بالله العليِّ العظيمِ سبحان اللهِ والحمدُ لله ولا إله إلا اللهُ واللهُ أكبرُ
“Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’alaa kulli shayin qodiyr. Laa havla va laa quvvata illa billahil ’aliyyil ’aziym. Subhanallohi valhamdulillahi va laa ilaha illallohu vallohu akbar” desa gunohlari dengiz ko‘piklari kabi bo‘lsa ham kechiriladi”, dedilar (Ibn Hibbon rivoyati).
6. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Yer yuzida kimda-kim:
لا إلهَ إلَّا اللهُ واللهُ أكبرُ ولا حولَ ولا قوَّةَ إلَّا باللهِ
“Laa ilaha illallohu vallohu akbar va laa havla va laa quvvata illa billah” der ekan, uning barcha gunohlariga kafforat bo‘ladi, garchi gunohlari dengiz ko‘pigidek ko‘p bo‘lsa ham», dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
7. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim bir kunda yuz marta “Subhanallohi va bihamdihi” desa uning xatolari hatto dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham o‘chiriladi», dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim, Imom Termiziy rivoyati).
8. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kimki:
أسْتَغْفِرُ اللهَ العَظِيمَ الَّذِي لاَ إلَهَ إلاَّ هُوَ الحَيُّ القَيُّومُ وَأتُوبُ إلَيهِ
“Astag‘firullohal ’aziymillaziy laa ilaha illa huval hayyul qoyyumu va atubi ilayh” desa urushdan qochgan bo‘lsa ham gunohlari kechiriladi», dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
Abu Bakr roziyallohu anhuning muhabbati
Buyuk sahobiy Abu Bakr roziyallohu anhu bunday deydilar: “Biz hijratda edik. Men juda chanqab turgan edim. Ozgina sut olib kelib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga uzatdim va: “Yo Allohning Rasuli, ichib oling”, dedim. Rasululloh ichdilar-u, mening chanqog‘im qondi”.
Bu gaplar aynan haqiqat. Abu Bakr roziyallohu anhu chin dildan shunday dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ichdilar va Abu Bakr roziyallohu anhuning chanqoqlari qondi. Bu muhabbatning go‘zalligini his qila olyapsizmi? Bu o‘zgacha, xos bir muhabbatdir...
Savbon roziyallohu anhuning muhabbati
Payg‘ambar alayhissalom dastyorlari Savbon roziyallohu anhuning oldida kun davomida bo‘lmadilar. Nabiy alayhissalom qaytib kelganlarida Savbon roziyallohu anhu u zotga qarab: “Ey Allohning Rasuli, meni yolg‘iz tashlab ketdingiz”, dedi-da, yig‘lab yubordi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Shunga yig‘layapsanmi?” – dedilar. Savbon roziyallohu anhu: “Yo‘q, Rasululloh! Lekin jannatda sizning va o‘zimning martabamni yodga olib qo‘rqib ketdim. Alloh taoloning mana bu oyati esimga tushdi: «Kimda-kim Alloh va Payg‘ambarga itoat etsa, ana o‘shalar Allohning in’omiga erishgan zotlar, ya’ni, payg‘ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih kishilar bilan birgadirlar. Ular esa eng yaxshi hamrohlardir»[1]. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Xursand bo‘laver! Sen ham o‘zing muhabbat qo‘yganlar bilan birgasan”, dedilar.
Savod ibn G‘oziyyaning muhabbati
Savod ibn G‘oziyya Uhud g‘azoti kunida qo‘shinning markazida turardi. Nabiy alayhissalom qo‘shinga qarata: “Saflarni rostlanglar, to‘g‘ri turinglar!” – dedilar. Qarab borar ekanlar Nabiy alayhissalom Savod roziyallohu anhuning to‘g‘ri turmaganini ko‘rib: “Rostlangin, ey Savod!” – dedilar. Sahobiy: “Xo‘p”, dedi-yu, biroq to‘g‘irlanmasdan turaverdi. Payg‘ambar alayhissalom u tomonga yaqinlashib, qo‘llaridagi misvoklari bilan sahobiyning biqiniga niqtab: “Savod, to‘g‘ri turgin!” – dedilar. Savod: “Og‘rittingiz, Rasululloh! Alloh taolo sizni haq ila yuborgan bo‘lsa, endi men sizdan o‘ch olishim uchun imkon bering”, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom qorinlarini ochib: “Qasosingni olvol, Savod”, dedilar. Savod roziyallohu anhu egilib qorinlarini o‘pa boshladi va: “Yo Allohning Rasuli, bugun shahidlik kunidir, shuning uchun ham oxirgi onlarimda tanam sizning muborak tanangizga tegib qolishini xohladim”, dedi.
Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Minbar yasalmasidan avval Nabiy sollallohu alayhi vasallam xurmoning tanasiga suyanib xutba qilar edilar. Bir muddat o‘tib, minbar joylashtirilganidan so‘ng Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga ko‘tarildilar. Shunda o‘sha xurmo tanasidan (yosh boladay) o‘ksik ovoz chiqdi. Uni, hatto biz ham eshitdik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam keldilar-da, unga qo‘llarini tekkizdilar. Zum o‘tmay u tinchib qoldi” (Imom Buxoriy rivoyati).
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Niso surasi, 69-oyat.