Bismillahir Rohmanir Rohiym
Qur’oni karim insoniyatni hidoyatga boshlovchi Kitob. Alloh taolo O‘zining Kalomini bashariyat ichidan tanlab olgan habib payg‘ambari Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallamga nozil qildi.
Qur’oni karimdagi har bir sura fazilatli. Lekin ayrim sura va oyatlarning alohida fazilatlari bor. Masalan, zalzala surasi. Ushbu sura Qur’oni karimning yarmiga teng. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Izaa zulzilat surasi Qur’onning yarmiga teng keladi”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Zalzala surasi Qur’oni karimning yarmi hisoblanishiga sabab – ushbu surada qiyomatning dahshatlari bayon etilgan. Qur’oni karimning deyarli yarim qismida bu kun haqida ogohlantirilgan.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim “Izaa zulzilatil arzu” (surasi)ni o‘qisa, unga Qur’onning yarmi(ni o‘qiganning) savobi beriladi», dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Zalzala surasi – Madinada nozil bo‘lgan, 8 oyatdan iborat. Suraning nomi uning birinchi oyatidan olingan. Zalzala – “zilzila” degan ma’noni anglatadi. Surada qiyomat qoim bo‘lgandagi zilzila haqida so‘z ketadi. Sura qiyomat kunidagi ba’zi voqealarning vasfi bilan boshlanadi. So‘ng odamlarning qayta tirilishi va hisob-kitob haqida so‘z ketadi.
Davron NURMUHAMMAD
O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.
Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimistonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!
Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!
Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.
Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.
Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].
Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.
Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Termiziy va Imom Abu Dovud rivoyati.
[2] Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).