Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ ثَوْبَانَ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي عَلَى الْحَقِّ، ظَاهِرِينَ لَا يَضُرُّهُمْ مَنْ يَخْذُلُهُمْ، حَتَّى يَأْتِيَ أَمْرُ اللهِ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ وَمُسْلِمٌ.
Savbon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Ummatimdan bir toifa haqda ustun bo‘lgan hollarida bardavom bo‘ladilar. Ularni xorlamoqchi bo‘lganlar Allohning amri kelguncha ularga zarar yetkaza olmaslar», dedilar». Termiziy, Abu Dovud va Muslim rivoyat qilganlar.
Sharh: Dunyo qancha o‘zgarsa ham, odamlar qancha buzilsa ham, baribir musulmon ummatidan bir toifa Qiyomat qoyim bo‘lgunicha haqda sobit turadi. Ularga boshqalarning dushmanlik qilishi, ularni xorlashi yoki boshqa chora-tadbirlari zarar yetkaza olmaydi. O‘shalardan biri Imom Mahdiy roziyallohu anhu bo‘ladilar.
زَادَ مُسْلِمٌ: «فَيَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ: تَعَالَ صَلِّ لَنَا، فَيَقُولُ: لَا، إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ، تَكْرِمَةَ اللهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ».
Imom Muslim:
«Iyso ibn Maryam sollallohu alayhi vasallam tushganida ularning amiri: «Keling, bizga namoz o‘qib bering», deydi. Shunda u zot: «Yo‘q. Sizlar bir-biringizga amirsizlar. Bu – Allohning ushbu ummatga qilgan ikromidir», deydi», deb ziyoda qilgan.
Sharh: Musulmonlarning o‘sha paytdagi amiri Imom Mahdiy roziyallohu anhu bo‘ladilar. Oxirzamonda Iyso alayhissalom tushsalar ham, o‘zlariga topshirilgan ishlarni qilsalar ham, musulmonlarga namoz o‘qib berish uchun imom bo‘lmas ekanlar, chunki o‘sha vaqtda ham musulmonlarning orasidan bu ishga salohiyatlilar bo‘lar ekan.
عَنْ عَبْدِ اللهِ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِنَّكُمْ مَنْصُورُونَ وَمُصِيبُونَ، وَمَفْتُوحٌ لَكُمْ، فَمَنْ أَدْرَكَ ذَلِكَ مِنْكُمْ فَلْيَتَّقِ اللهَ وَلْيَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَلْيَنْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَمَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ».
Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam shunday dedilar: «Sizlar – nusrat berilgan, haqni topgan, fath berilgan ummatsiz. Sizlardan kim o‘sha kunga yetishsa, amri ma’ruf, nahyi munkar qilsin. Kim menga nisbatan qasddan yolg‘on to‘qisa, do‘zaxdagi joyiga tayyorlanaversin».
Sharh: Musulmon ummati ichida haqda bardavom bo‘lgan toifaga Alloh taolo doimiy ravishda nusrat beradi, ularning ishlari to‘g‘ri bo‘ladi, hidoyatdagi imomlar bilan birga bo‘lganlari uchun Alloh taolo ularga fathu nusrat ham beradi. Oxirzamonda o‘sha holga yetishgan banda amri ma’ruf va nahyi munkar bilan mashg‘ul bo‘lishi kerak, ammo zinhor-bazinhor Payg‘ambar alayhissalomning nomlaridan yolg‘on to‘qib gapirmasligi kerak.
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا كَانَ أُمَرَاؤُكُمْ خِيَارَكُمْ وَأَغْنِيَاؤُكُمْ سُمَحَاءَكُمْ، وَأُمُورُكُمْ شُورَى بَيْنَكُمْ، فَظَهْرُ الْأَرْضِ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ بَطْنِهَا، وَإِذَا كَانَ أُمَرَاؤُكُمْ شِرَارَكُمْ، وَأَغْنِيَاؤُكُمْ بُخَلَاءَكُمْ، وَأُمُورُكُمْ إِلَى نِسَائِكُمْ، فَبَطْنُ الْأَرْضِ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ ظَهْرِهَا». رَوَاهُمَا التِّرْمِذِيُّ.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam shunday dedilar: «Yaxshilaringiz amir bo‘lsa, boylaringiz saxiy bo‘lsa, ishlaringiz o‘zaro mashvarat bo‘lsa, sizlar uchun yerning usti uning ostidan yaxshidir. Yomonlaringiz amir bo‘lsa, boylaringiz baxil bo‘lsa, ishlaringiz xotinlaringiz qo‘liga o‘tsa, sizlar uchun yerning osti uning ustidan yaxshidir».
Ikkisini Termiziy rivoyat qilgan.
Sharh: Bundan musulmon ummatida yaxshi sifatlarga ega bo‘lgan kishilarning ishboshi bo‘lishiga, boylarning saxiy bo‘lishiga, ishni mashvarat asosida olib borishga ahamiyat berish zarurligi kelib chiqadi.
«Fitnalar va Qiyomat alomatlari» kitobidan
Uydan faqirlikni quvishda Ixlos surasini o‘qish haqida
Sahl ibn Sa’d Su’adiy roziyallohu anhudan rivoyat qiladi, ansorlardan bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamning oldilariga kelib faqirlik va yashash qiyinligidan shikoyat qildi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga: “Uyingga kirsang, uyda biron kim bo‘lsa salom ber. Hech kim bo‘lmasa menga salovot ayt va “Qul huvallohu ahad”ni bir marta o‘qi”, dedilar.
U kishi shunday qilgandi, Alloh taolo unga mo‘l rizq ato etdi, rizqini ko‘payib berdi va hatto (orttirib) qo‘shnilariga ehson qila boshladi.
“Tafsiri Abul futuh” va “Mustadrok”dan