Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Iyun, 2025   |   22 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:40
Shom
20:02
Xufton
21:41
Bismillah
18 Iyun, 2025, 22 Zulhijja, 1446

Milliarderning oxirgi orzusi

15.11.2024   9890   1 min.
Milliarderning oxirgi orzusi

Aristotel Sokrat Onassis 1906 yil tavallud topgan. Kemasozlik biznesi bilan shug‘ullangan, birinchi bo‘lib supertankerlarni qurishni boshlagan gretsiyalik xalqaro tadbirkor.

Onassis 25 yoshida millioner bo‘lgan. Ikki nafar farzandning otasi edi. O‘g‘li 24 yoshida samolyot halokatida, qizi esa 37 yoshida vafot etgan.

 

1974 yilda 500 million AQSH dollaridan ortiq sarmoyaga ega milliarder Onassis miasteniya gravis (myasthenia gravis) ya’ni muskullarning tez toliqishi bilan kechuvchi surunkali autoimmun kasalligiga chalinadi.

Muskullarini o‘zi mustaqil ravishda ishlata olmas, hatto ko‘zlarining yuqori qovog‘ini ham ko‘tara olmasdi. Kasallik sababli nafas olishda ishtirok etuvchi muskullar ham zararlanib, Onassis nafas olishga ham qiynalib, bo‘g‘ilib qolardi. 1975 yil nafas etishmovchiligi tufayli 69 yoshida vafot etdi.

 

Vafotidan oldin milliarderdan orzusi haqida so‘rashganda “Eng katta orzuim – bir marta bo‘lsa ham ko‘zimni ochib-yumishni xohlayman, buning uchun bor boyligimni beraman” deb javob beradi.

 

Bir marotaba ko‘zni ochib-yumishning ne’mat ekanini afsuski yaxshi anglamaymiz, uning qadriga yetmaymiz. Allohning bergan ne’matlari beminnat va behisobdir, ularning o‘rnini hech narsa bosa olmaydi.

Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Besh narsadan oldin besh narsani g‘animat bil: keksaliging oldidan yoshligingni, kasalliging oldidan salomatligingni, kambag‘alliging oldidan boyligingni, mashg‘ulliging odidan bo‘shligingni, o‘liming oldidan hayotingni”, deganlar (Imom Hokim rivoyati).

Junayd Bag‘dodiy rahimahulloh aytadilar: “Haqiqiy shukr – Alloh bergan ne’matni U harom qilgan ishlarga ishlatmaslikdir”.

Allohim bergan ne’matlaringdan O‘zing rozi bo‘ladigan amallarga foydalanishimizga tavfiq bergin.

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar

Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

13.06.2025   9429   2 min.
Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga  amal qilsak bo‘ladimi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:


فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).

Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:


 ‌إن ‌هذا ‌العلم ‌دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم

“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.