Sayt test holatida ishlamoqda!
25 May, 2025   |   27 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:47
Xufton
21:20
Bismillah
25 May, 2025, 27 Zulqa`da, 1446

Qiyomatning kichik alomatlari: Payg‘ambar alayhissalomning vafot etishlari (Ikkinchi qism)

15.11.2024   7996   2 min.
Qiyomatning kichik alomatlari: Payg‘ambar alayhissalomning vafot etishlari (Ikkinchi qism)

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Sevimli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam vafotlari – qiyomat kuni yaqinlashish alomatining biri sanaladi.

Avf ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom qiyomat kuni alomatlarini sanayotganlarida: “Mening o‘limim”, deb aytganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu dunyoni tark etishlari ummat uchun eng katta musibatdir. Anas ibn Molik roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga kirganlarida butun olam munavvar bo‘ldi, bu dunyoni tark etgan kunlarida esa butun olam xiralashdi” (Imom Termiziy rivoyati).

Nabiy alayhissalomning vafotlari bilan vahiy kelishi to‘xtadi.

Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum Ummu Ayman roziyallohu anhoni ziyoratiga kelganlarida uning yig‘lab turganini ko‘rishdi. Shunda undan so‘rashdi:

– Sizni yig‘lashga nima majbur qildi? Zero, Allohning Rasulullohga bergani afzalroqdir!

U esa aytadi:

– Men Allohning huzurida Rasululloh sollalohu alayhi vasallamga nima yaxshiroq ekanini bilmayman. Ammo vahiyning to‘xtab qolganiga yig‘layapman.

Shunda Abu Bakr va Umar roziyallohu anhumo unga qo‘shilib yig‘ladilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bashar edilar. Shu bois u zot ham vafot etdilar. Zero, bu hayotda har bir jon o‘lim sharbatini tatib ko‘radi. Bu dunyo – vaqtinchalik boshpana va hech kim bu yerda abadiy qolmaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: (Ey Muhammad!) Biz sizdan avval biror odamzotga mangu hayot bergan emasmiz – Siz o‘ladiganu, ular mangu qoluvchilarmi?! Har bir jon o‘limning totuvchisidir. Biz sizlarni yomonlik bilan ham, yaxshilik bilan ham sinab, imtihon qilurmiz. (Keyin) Bizning huzurimizgagina qaytarilursiz” (Anbiyo surasi, 34–35-oyat).

Imom Qurtubiy rahimahulloh aytadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan so‘ng vahiy to‘xtadi. Shunday qilib yaxshilik to‘xtadi va yomonliklar oshkor bo‘la boshladi”.

Sofiya binti Abdulmutallib aytadi: “Qasam ichamanki, Payg‘ambar vafot etgani uchun yig‘lamayman. Lekin men keyingi qotilliklardan qo‘rqaman”.

Darhaqiqat, Nabiy alayhissalom vafotlaridan so‘ng turli fitna va ixtiloflar bo‘y cho‘za boshladi.

Davomi bor...

Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.

Boshqa maqolalar

Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

23.05.2025   8811   2 min.
Hajga ketgan odam qurbonlikni qanday qiladi?

Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.

Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.

Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.

Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).

Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.

Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.

Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.

Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.