Sayt test holatida ishlamoqda!
04 May, 2025   |   6 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:46
Quyosh
05:17
Peshin
12:25
Asr
17:18
Shom
19:27
Xufton
20:51
Bismillah
04 May, 2025, 6 Zulqa`da, 1446

Qiyomatning kichik alomatlari: Payg‘ambar alayhissalomning vafot etishlari (Ikkinchi qism)

15.11.2024   7373   2 min.
Qiyomatning kichik alomatlari: Payg‘ambar alayhissalomning vafot etishlari (Ikkinchi qism)

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Sevimli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam vafotlari – qiyomat kuni yaqinlashish alomatining biri sanaladi.

Avf ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom qiyomat kuni alomatlarini sanayotganlarida: “Mening o‘limim”, deb aytganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu dunyoni tark etishlari ummat uchun eng katta musibatdir. Anas ibn Molik roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga kirganlarida butun olam munavvar bo‘ldi, bu dunyoni tark etgan kunlarida esa butun olam xiralashdi” (Imom Termiziy rivoyati).

Nabiy alayhissalomning vafotlari bilan vahiy kelishi to‘xtadi.

Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum Ummu Ayman roziyallohu anhoni ziyoratiga kelganlarida uning yig‘lab turganini ko‘rishdi. Shunda undan so‘rashdi:

– Sizni yig‘lashga nima majbur qildi? Zero, Allohning Rasulullohga bergani afzalroqdir!

U esa aytadi:

– Men Allohning huzurida Rasululloh sollalohu alayhi vasallamga nima yaxshiroq ekanini bilmayman. Ammo vahiyning to‘xtab qolganiga yig‘layapman.

Shunda Abu Bakr va Umar roziyallohu anhumo unga qo‘shilib yig‘ladilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bashar edilar. Shu bois u zot ham vafot etdilar. Zero, bu hayotda har bir jon o‘lim sharbatini tatib ko‘radi. Bu dunyo – vaqtinchalik boshpana va hech kim bu yerda abadiy qolmaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: (Ey Muhammad!) Biz sizdan avval biror odamzotga mangu hayot bergan emasmiz – Siz o‘ladiganu, ular mangu qoluvchilarmi?! Har bir jon o‘limning totuvchisidir. Biz sizlarni yomonlik bilan ham, yaxshilik bilan ham sinab, imtihon qilurmiz. (Keyin) Bizning huzurimizgagina qaytarilursiz” (Anbiyo surasi, 34–35-oyat).

Imom Qurtubiy rahimahulloh aytadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan so‘ng vahiy to‘xtadi. Shunday qilib yaxshilik to‘xtadi va yomonliklar oshkor bo‘la boshladi”.

Sofiya binti Abdulmutallib aytadi: “Qasam ichamanki, Payg‘ambar vafot etgani uchun yig‘lamayman. Lekin men keyingi qotilliklardan qo‘rqaman”.

Darhaqiqat, Nabiy alayhissalom vafotlaridan so‘ng turli fitna va ixtiloflar bo‘y cho‘za boshladi.

Davomi bor...

Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.

Boshqa maqolalar

Olam o‘lyapti!

03.05.2025   8844   3 min.
Olam o‘lyapti!

Hayotda ba’zi yo‘qotishlar bo‘ladi — vaqt o‘tib, o‘rni to‘lib ketadi. Ammo shunday yo‘qotishlar bor-ki, ularning o‘rnini hech narsa to‘ldira olmaydi. Ana shunday bebaho ne’matlardan biri — ulamolardir. Bugun ular bizning oramizda bor, ammo ertaga bo‘lmasligi mumkin. Ular bitta-bitta ketishmoqda. Biz yesa, afsuski, ko‘p hollarda bu haqiqatning anglab yetmayapmiz.


"موت العالم موت العالم"


— ya’ni “Olimning o‘limi – olamning o‘limidir” degan mashhur ibora bor.
Yana shu mazmunda Imom Bayhaqiyning rivoyati keltiriladi: 


"موت العالم مصيبة لا تُجبر، وثلمة لا تسد، ونجم طُمِس، موت قبيلة أيسر من موت عالم."


"Olimning o‘limi — tuzatib bo‘lmaydigan musibat, to‘ldirib bo‘lmaydigan bo‘shliq, so‘nib qolgan yulduzdir. Bir qabilaning yo‘q bo‘lishi, bir olimning o‘limidan yengilroqdir."

Chunki olimlarning o‘limi bilan faqat bir inson emas, butun bir jamiyat  ruhiy, ilmiy va axloqiy jihatdan zararga uchraydi, ma’nan qulab boradi. Aynan shuning uchun olimning o‘limi “olamning o‘limi”ga tenglashtirilgan.
Zero olimlar — faqat kitob o‘qib, dars beradigan odamlar emas. Ular — yo‘l ko‘rsatuvchi, haqqa chaqiruvchi, haqiqatni mudofaa qiluvchilardir.
Ular yillar davomida ilm o‘rganishdi, sabr bilan odamlarga yetkazishdi, o‘z hayotlarini ummatga bag‘ishlashdi. Endi esa, bitta-bitta o‘tib ketishyapti...

Kecha Abduqahhor domla Shoshiy (1969-1987 yillar – O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi Xalqaro bo‘limi mudiri, 1969-1982 yillar – Buxorodagi Mir Arab madrasasi direktori, 1982-1987 yillar – Toshkent Islom instituti rektori) olamdan o‘tgan edilar.

Bugun esa yana katta musibat - yurtimizning zabardas ulamolaridan biri ustoz Ibrohimjon domla Qodirov vafot etdilar. Domla umrlarining oxirigacha masjidlarda imomlik qilib, din xizmatida bo‘lgan peshvolardan, yuzlab shogirdlarni tarbiya qilgan ustozlardan edilar. Ustozimiz Yorqinjon domla rahimahulloh ham aynan shu kishida tahsil olgan edilar.

Shunday ulamolar birma-bir o‘tib borishmoqda. Biz o‘tgan ulamolarimiz haqqiga duo qilib, hozirda hayot bo‘lib turganlarini qadrlariga yetishimiz kerak.
Ularning so‘zlariga quloq tutib ehtirom ko‘rsatish, aloqani mustahkamlab, imkon boricha ko‘proq foydalanib qolishimiz va farzandlarimizni ularga yaqinlashtirishimiz kerak.

Lekin biz ulamolarimizni tiriklik chog‘ida qadrlash o‘rniga, chetga chiqib olib, din, millat dushmanlari "tegirmoniga suv quyib" ulamolarni obro‘sizlantirayotganlar va bu orqali yurtimiz peshvolari bilan ommani bog‘lab turgan ipni uzib, musulmonlar birligini parchalayotganlar so‘ziga uchib qolyapmiz. Ularga ishonib, ulamolarimizning so‘zlariga quloq tutmay g‘iybat, tuhmat qilib, ranjitamiz. Vafot etganlaridan keyin esa tobutlarini talashib, yig‘lab-sixtab, pushaymon bo‘lib qolaveramiz.

Yorqinjon domla rahimahulloh bir suhbatlarida aytgan edilar:
Ko‘rsangiz ko‘zingiz quvnaydigan, jannatning hidi kelib turadigan zabardas olimlar, ahli ilmlar bor. Tirikligida birov ikkita non olib xabar olmaydi. Olimlarni qadrlamaydi.... Vafotidan keyin esa aziz bo‘ladi. Tirikligida tekinga qilgan suhbatiga bir kilometr yurib bormagan odamlar, o‘lganidan keyin yuzlab kilometr masofalardan yo‘l bosib keladi. Ko‘tar-ko‘tar qiladi. Qadrlamabmiz, ko‘rishmabmiz, shu yerda shunday olim kishi bor ekan bilmabmiz, deb yuraveradi”.

Xullas, ulamolarni g‘animat bilaylik. Ular xalqimizga katta ne’mat, ne’matni qadrlamasak undan ajralish bilan sinalamiz. Keyingi pushaymon esa aslo foyda bermaydi.
 

Muhammad Zarif Muhammad Olim o‘g‘li