Bismillahir Rohmanir Rohiym
Sevimli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam vafotlari – qiyomat kuni yaqinlashish alomatining biri sanaladi.
Avf ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom qiyomat kuni alomatlarini sanayotganlarida: “Mening o‘limim”, deb aytganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu dunyoni tark etishlari ummat uchun eng katta musibatdir. Anas ibn Molik roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Madinaga kirganlarida butun olam munavvar bo‘ldi, bu dunyoni tark etgan kunlarida esa butun olam xiralashdi” (Imom Termiziy rivoyati).
Nabiy alayhissalomning vafotlari bilan vahiy kelishi to‘xtadi.
Abu Bakr va Umar roziyallohu anhum Ummu Ayman roziyallohu anhoni ziyoratiga kelganlarida uning yig‘lab turganini ko‘rishdi. Shunda undan so‘rashdi:
– Sizni yig‘lashga nima majbur qildi? Zero, Allohning Rasulullohga bergani afzalroqdir!
U esa aytadi:
– Men Allohning huzurida Rasululloh sollalohu alayhi vasallamga nima yaxshiroq ekanini bilmayman. Ammo vahiyning to‘xtab qolganiga yig‘layapman.
Shunda Abu Bakr va Umar roziyallohu anhumo unga qo‘shilib yig‘ladilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bashar edilar. Shu bois u zot ham vafot etdilar. Zero, bu hayotda har bir jon o‘lim sharbatini tatib ko‘radi. Bu dunyo – vaqtinchalik boshpana va hech kim bu yerda abadiy qolmaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “(Ey Muhammad!) Biz sizdan avval biror odamzotga mangu hayot bergan emasmiz – Siz o‘ladiganu, ular mangu qoluvchilarmi?! Har bir jon o‘limning totuvchisidir. Biz sizlarni yomonlik bilan ham, yaxshilik bilan ham sinab, imtihon qilurmiz. (Keyin) Bizning huzurimizgagina qaytarilursiz” (Anbiyo surasi, 34–35-oyat).
Imom Qurtubiy rahimahulloh aytadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan so‘ng vahiy to‘xtadi. Shunday qilib yaxshilik to‘xtadi va yomonliklar oshkor bo‘la boshladi”.
Sofiya binti Abdulmutallib aytadi: “Qasam ichamanki, Payg‘ambar vafot etgani uchun yig‘lamayman. Lekin men keyingi qotilliklardan qo‘rqaman”.
Darhaqiqat, Nabiy alayhissalom vafotlaridan so‘ng turli fitna va ixtiloflar bo‘y cho‘za boshladi.
Davomi bor...
Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.
Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.
Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.
Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.
Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.
Abdulvohid ISAQOV,
Namangan shahridagi
“Miryoqubboy Mirhakimboy”
jome masjidi imom xatibi