Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

O‘zbekiston bag‘rikenglikda boshqa davlatlarga namunaligi e’tirof etildi

18.11.2024   6280   2 min.
O‘zbekiston bag‘rikenglikda boshqa davlatlarga namunaligi e’tirof etildi

Bugun, 16 noyabr kuni poytaxtimizdagi “International Hotel Tashkent” meg‘monxonasida “Yangi O‘zbekistonda diniy bag‘rikenglik” mavzuida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tdi. 

Konferensiyada O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti maslahatchisi Muzaffar Komilov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiq Toshboyev, shuningdek, olimlar, milliy madaniyat markazlari, turli konfessiya yetakchilari, etnik-madaniy birlashmalar va talabalar ishtirok etdi.

Shu bilan birga, AQSH, Buyuk Britaniya, Koreya Respublikasi, Turkiya, Malayziya, Portugaliya, Armaniston, Rossiya Federatsiyasi, Tojikiston, Qozog‘iston kabi davlatlardan kelgan soha mutaxassislari, YUNЕSKOning O‘zbekistondagi vakolatxona xodimlari, diplomatik korpus vakillari qatnashdi.

Anjuman avvalida Prezident maslahatchisi Muzaffar Komilov so‘z olib, yurtimizda xilma-xil diniy e’tiqodga ega bo‘lgan kishilarning bir zaminda hamjihatlikda yashayotgani bag‘rikenglikning yorqin dalili bo‘layotgani, hukumatimizning chuqur o‘ylangan milliy va diniy siyosat tufayli bugun O‘zbekiston butun dunyo mamlakatlari uchun bag‘rikenglik namunalarini o‘zida mujassam etgan davlat sifatida o‘rnak bo‘layotganini qayd etdi. 

Konferensiyada O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari o‘z chiqishlari davomida barcha ishtirokchilarni Xalqaro bag‘rikenglik kuni bilan samimiy muborakbod etib, keyingi yillarda mamlakatimizda millatlararo totuvlikni ta’minlash, diniy bag‘rikenglikni qaror toptirish, o‘zaro mehr-oqibat, inson sha’ni va qadr-qimmatini ulug‘lashga katta e’tibor qaratilayotganini ta’kidladi.

Muftiy hazratlari ma’ruzalari davomida Alloh taolo bandalarini bir-biri bilan tanishib, tinch-totuv va ahillikda hayot kechirishga amr qilganini oyatlar asosida dalillab, muqaddas dinimiz o‘zidan oldingi samoviy dinlarni ehtirom qilish barobarida ularga muruvvat ko‘rsatishga ham chaqirganiga urg‘u qaratdilar.

Islom ta’limoti o‘zga din vakillari bilan chiroyli va bag‘rikenglik ila munosabatda bo‘lishga chorlagani va bu go‘zal an’ana bugungi kunda ham davom etib kelayotganini alohida ta’kidlagdi. Mazkur anjuman ham barcha din vakillarini ilm-ma’rifat, tinchlik-osoyishtalik, hamjihatlik va ezgulikka targ‘ib etishi yo‘lidagi muhim tashabbus ekani qayd etildi. 

Anjumanda turli xalqaro tashkilot va diniy konfessiya vakillari mavzu doirasida so‘zga chiqib, mamlakatimizda turli din va millat vakillarining emin-erkin yashashlari uchun barcha sharoitlar yaratilganligi va diniy jamoalar jamiyat taraqqiyotida tobora faol ishtirok etayotganligini ta’kidladi.

Ilmiy-amaliy konferensiya sho‘balarga bo‘lingan holda davom etib, unda mavzu yuzasidan bir qator ma’ruzalar o‘qildi, tashabbus va takliflar yuzasidan o‘zaro fikr-mulohazalar almashildi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Sunnat to‘yi uchun so‘qim olib kelish

30.04.2025   3036   2 min.
Sunnat to‘yi uchun so‘qim olib kelish

Savol: Biz tomonlarda o‘g‘il farzand uchun qilinadigan sunnat (xatna) to‘yiga kelinning otasi yoki aka-ukalari so‘qim (so‘yiladigan qoramol) olib borishlari shartdek bo‘lib qolgan. Hatto bu narsa  kelin tarafdagilarning burchi degan tushuncha ham bor. Shuning uchun ayrim hollarda ba’zi otalar nevarasini sunnat to‘yiga yerini sotish yoki katta qarzlarni olishgacha majbur bo‘layapti. Shu ishlar dinimizda bormi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xatnani bor ekanligi barchaga ma’lum va bu uchun ziyofat qilib berish ham bor. Ammo bu narsa farz yoki vojib, hatto sunnat ham emas, balki u ayrim sahobiylarning shunchaki odati bo‘lgan. Lekin u hozirgi kunda avj olgandek bema’ni dabdabozlik bilan emas, balki tor doirada kamtarona dasturxon yozib o‘tkazilgan.

Demak, aslida sunnat ham bo‘lmagan ushbu “to‘y”ga so‘qim olib kelish qiz tomonning burchi deyish mantiqsiz ekani ko‘rinib turibdi. Buni johilona hoyu havas ortidan paydo bo‘lgan xurofot desak, to‘g‘riroq bo‘ladi. Aynan mana shunaqa tayini yo‘q “majburiyat”lar tufayli qanchadan-qancha oilalar jabr ko‘ryapti va hatto ayrim oilalar “so‘qim qilinmagani yoki olib kelingan so‘qimning kichkinaligi” sababidan buzilib ketishgacha ham bormoqda.
Dinimizda hadya ulashishga targ‘ib qilingan. Ammo bu chin yurakdan hamda beruvchiga malol kelmasdan amalga oshirilishi kerak.

Shunday ekan, kuyov tomonga yuboriladigan novvoslarni hadya deb bo‘lmaydi. Chunki bu narsa oshkora yoki zimdan qilingan talab yoki kelin tomonning odamlardan uyalib yoxud “qizim xijolat bo‘lmasin”, deb qiladigan “sovg‘asi” bo‘ladi. Kuyov tomonning kelin tomonga bunday talablar qo‘yishi katta xato va gunoh sanaladi. Qolaversa, chin ko‘ngildan berilmagan narsani yeyish ham shubhali hisoblanadi. Zero Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar:

لا يحل مال امرئ مسلم الا عن طيب نفسه  رواه احمد

“Musulmon kishining moli boshqaga halol emas, faqatgina o‘zi rozi bo‘lib, ko‘nglidan chiqarib bersagina, halol bo‘ladi” (Imom Ahmad rivoyati).

Shunday ekan, bunday ishga chek qo‘yish lozim. Agar qilmoqchi bo‘lsalar, kuyov tomon imkoni darajasida o‘zlari qilsinlar. Agar imkonlari bo‘lmasa, qaynotani zimmasiga yuklamasliklari lozim. Imkon bo‘lmagani uchun bu kabi ehsonni qila olmasa, gunohkor bo‘lmaydi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar