Sayt test holatida ishlamoqda!
23 May, 2025   |   25 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
04:58
Peshin
12:25
Asr
17:29
Shom
19:45
Xufton
21:18
Bismillah
23 May, 2025, 25 Zulqa`da, 1446

Alloh taoloning go‘zal ismlari (1 qism)

21.11.2024   4147   8 min.
Alloh taoloning go‘zal ismlari (1 qism)

Bismillahir Rohmanir Rohiym

EN GO‘ZAL ISMLAR ALLOHNIKIDIR
 

Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Allohning chiroyli ismlari bor. U bilan duo qilinglar” (A’rof surasi, 180-oyat).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taoloning to‘qson to‘qqizta – bir kam yuzta ismi bor. Kim ularni ixso qilsa (yod olsa), jannatga kiradi. Alloh toqdir, toqni yaxshi ko‘radi”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz ushbu xadisda kelgan “ixso” kalimasini fakatgina yodlash emas, balki “uning ma’nolarini bilib, tafakkur kilish va unga muvofiq go‘zal xulq bilan xulqlanish lozim”, deganlar.

Lekin bu ism-sifatlar arab tilida bo‘lgani uchun ma’nolarini anglab, tafakkur kilish bizga kiyinchilik tug‘diradi. Shuning uchun xam ularning ma’nolarini bilish va uni siz azizlarga yetkazish maksadida ma’rifat gulshaniga safar kilishga karor kildik.

 

ALLOH TAOLONING GO‘ZAL ISMLARI:

اللهُ

1. Alloh.

Butun olamlarni yaratgan Xoliq, barcha maxluqot va mavjudot sig‘inadigan yagona ma’bud Ismi Zotidir. U Zotdan boshqaga nisbatan bu ism ishlatilmaydi.


الرَّحْمَنُ

2. Ar-Rahmon.

Bu sifat faqat Allohga xos bo‘lib, barchaga kofirga ham, mo‘minga ham mehribon va ne’mat beruvchi ma’nosini anglatadi. Rahmon sifatini Alloh taolodan boshqa hech kimga nisbatan ishlatib bo‘lmaydi.

 

الرَّحِيمُ

3. Ar-Rahiym.

Bu sifat xosroq bo‘lib, qiyomat kuni faqat mo‘minlarga rahm qiluvchi ma’nosini anglatadi.

 

المَلِكُ

4. Al-Malik.

Mulk (haqiqiy podsholik) Unikidir. Undan o‘zga ega yo‘q. Shuning uchun bandalar faqat Unga ibodat qilishlari lozim.

 

القُدُّوسُ

5. Al-Quddus.

Barcha ayblardan xoli, noloyiq sifatlardan pok. Mutlaq poklik Allohning o‘zigagina xosdir.

 

السَّلَامُ

6. As-Salom

Barcha nuqsonlardan salomat. Shuningdek, tinchlik, xotirjamlik va rohat beruvchi.

 

المُؤْمِنُ

7. Al-Mo‘min.

Iymon va omonlik beruvchi.

 

المُهَيمِنُ

8. Al-Muhaymin.

Hamma narsani qamrab oluvchi. Alloh bandalarning barcha holatlariga guvoh bo‘lib turadi. Undan hech narsa maxfiy qolmaydi.

 

العَزِيز

9. Al-Aziz.

Barchaning ustidan g‘olib. Undan biror narsa g‘olib kelolmaydi.

 

الْجَبَّارُ

10. Al-Jabbor.

Yaratganlarining ishlarini isloh etuvchi, nuqsonlarini tuzatuvchi.

 

المُتَكَبِّرُ

11. Al-Mutakabbir.

Kibriyosi va ulug‘ligi behad. Hamma narsadan ulug‘.

 

الخَالِقُ

12. Al-Xoliq.

Olamdagi hamma narsani o‘z xohishiga ko‘ra yaratuvchi, mutlaq vujudga keltiruvchi.


الْبَارِئُ

13. Al-Bori’.

Yo‘qdan paydo qiluvchi, vujudga keltiruvchi.

 

المُصَوِّرُ

14. Al-Musavvir.

Mahluqotlarning suvratini shakllantiruvchi, har bir narsaga o‘ziga xos suvrat beruvchi.

 

الغَفَّارُ

15. Al-G‘affor.

Bandalarining aybini o‘z fazli ila kechib yuboruvchi, mag‘firat qiluvchi.


القَهَّارُ

16. Al-Qahhor.

Barcha maxluqotlarini o‘z hukmiga yuritib va qudrati ila bo‘ysundirib turuvchi.


الوَهَّابُ

17. Al-Vahhob.

Ne’matlarni behisob beruvchi.

 

الرَزَّاقُ

18. Ar-Razzoq.

Ko‘plab rizq beruvchi.


الفَتَّاحُ

19. Al-Fattoh.

Ko‘plab narsalarni ochuvchi. O‘z rahmati xazinasini bandalarga ochuvchi.
 

العَلِيمُ

20. Al-Aliym.

Har bir narsani biluvchi. Bo‘lgan va bo‘ladigan, avvalgi va oxirgi, zohir va botin narsalarning barchasini biluvchi.

 

القَابِض

21. Al-Qobiz.

Ruhlarni qabz qiluvchi. Xohlagan kishisining rizqini qabz qiluvchi. Qalblarni qabz qiluvchi.


البَاسِط

22. Al-Bosit.

Xohlagan bandasining rizqini, (ruhini) qalbini keng qiluvchi.


الخَافِض

23. Al-Xofiz.

Pasaytiruvchi. Kofir va fosiqlarning martabasini xor-zor qilib pasaytiradi.

 

الرَافِع

24. Ar-Rofi’.

Ko‘taruvchi. Mo‘min va taqvodorlarning martabasini azizu mukarram qilib ko‘taradi.


المُعِزُّ

25. Al-Mu’izz.

Aziz qiluvchi. Kimni xohlasa to‘g‘ri yo‘lga solib aziz qiladi.

 

المُذِلُّ

26. Al-Muzill.

Xor qiluvchi. Kimni xohlasa xor qiladi.


السَّمِيعُ

27. As-Samiy’.

Har bir narsani eshituvchi.
 

البَصِيرُ

28. Al-Basiyr.

Har bir narsani ko‘ruvchi.

 

الحَكَم

29. Al-Hakam.

Adolatli hukm qiluvchi.


العَدْل

30. Al-Adl.

Mutlaq adolat qiluvchi.

 

اللَّطِيفُ

31. Al-Latiyf.

O‘ta lutf ko‘rsatuvchi. Barcha narsalarning nozik va daqiq joylarigacha biluvchi.

 

الخَبِيرُ

32. Al-Xobiyr.

Hamma narsadan o‘ta xabardor.

 

الحَلِيمُ

33. Haliym.

G‘azabi qo‘zimaydigan va iqob qilishga shoshilmaydigan.
 

Davron NURMUHAMMAD

Boshqa maqolalar

Kataraktaning davosi

21.05.2025   2443   7 min.
Kataraktaning davosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


(Qur’oniy dori)

Savol: Ko‘zga oq tushganda jarrohlik yoki dori tomizishdan boshqa muolajalar ham bormi?

Javob: Ilmiy qo‘llanma va ilmiy nazariyalarda umumiy urinishlar bor. Ular ko‘proq proteinni almashtirishga, xususan, oq tushgan ko‘zni avvalgi holatiga qaytarishga qaratilgan. Gohida kimyoviy yo‘l bilan imkon topiladi. Bu o‘zgartirish juz’iy xolos, mukammal bo‘lmaydi. Ammo kimyoviy yo‘lni ko‘z gavharidagi proteinga qo‘llash mumkin emas.


Savol: Mana shunday nuqsonli yechimlargina mavjud bo‘lgan kasallikka qanday qilib siz Qur’oni karim orqali davo topdingiz?

Javob: Yuqorida aytib o‘tganimdek, ko‘z gavharining tashqi yuzasi parda bilan qoplangan bo‘lib, unda protein bor. O‘sha proteinning tarkibi o‘zgarsa, gavharning holati ham o‘zgarib, oqibatda xiralik kelib chiqadi. Shuning uchun biz o‘sha proteindagi fiziologik o‘zgarishni tiklashning tabiiy uslubini qidirdik. Bunda bizga Yusuf surasidagi quyidagi oyatlar yordam berdi:

«U bulardan yuz o‘girib, «Esizgina Yusuf!» dedi va qayg‘udan ko‘zlariga oq tushdi. U dardini ichiga yutdi (ojiz bo‘lib qoldi)» (84-oyat). Yusuf alayhissalom Robbimizdan kelgan vahiy sababli akalaridan otalari huzuriga ko‘ylagini olib borishni talab qildilar:

«Mana bu ko‘ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko‘zi ochilur. So‘ng barchangiz ahlingiz ila huzurimga kelinglar. Karvon (Misrdan) yo‘lga chiqqan vaqtda otalari (Ya’qub alayhissalom o‘z uylarida turib, huziridagi kishilarga): «Meni aqldan ozgan demanglar u, lekin men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi. Ular: «Allohga qasamki, albatta, sen eski adashuvingdasan», dedilar. Xushxabarchi kelib, (ko‘ylakni) uning yuziga tashlagan edi, u yana ko‘radigan bo‘ldi. U: «Men sizlarga: «Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman», demaganmidim?» dedi» (Yusuf surasi, 93–96-oyatlar).

Yusuf alayhissalomning ko‘ylaklarida qanday shifo bo‘lishi mumkin edi? Bu haqda o‘ylab-o‘ylab, terdan boshqa narsani topmadik. Shundan so‘ng inson tanasidan ajraladigan terning tarkibiy elementlarini o‘rgandik. An’anaviy jarrohlik yo‘li bilan ko‘zdan chiqarib olingan, xiralashgan gavharni olib, terga botirib ko‘rganimizda uning biroz shaffoflashganini ko‘rdik. So‘ngra savol tug‘ildi: bu holatda terdagi barcha moddalarning shunday ta’siri bormi yoki undagi qaysidir bir moddaningmi? Javob shuki, bu uning tarkibidagi bir moddaning – karbamidning («mochevina») ta’siri ekan. Bu moddani kimyoviy usul bilan ham tayyorlab, laboratoriya sharoitida ko‘zi xiralashgan yoki ko‘ziga oq tushgan hayvonlarda sinab ko‘rildi. Biroq kuzatuvlar davomida kimyoviy yo‘l bilan tayyorlangan o‘sha malham bu kasallikni tuzatmadi, balki ko‘z gavhariga oq tushishiga sabab bo‘ldi. Bu narsa yo‘naltirilgan maxsus chiroq (slit lamp), ultratovush hamda ko‘z gavharidan akslangan ultrabinafsha nur yordamida tekshirib ko‘rildi. Bundan keyin kompyuterdagi fiziologik okulyarda 250 ming dollar to‘lab, yarim soat tajriba o‘tkazilganida uning yorug‘lik akslantirish darajasi 2 foizdan oshmadi. Lekin inson teridan tayyorlangan tomchi quyilganda 15 daqiqada 2 foizdan 60 foizga yorug‘lik darchasi ochildi. 20 daqiqada 90 foizga ziyodalashdi. 30 daqiqada 95 foizga ziyodalashdi. 60 daqiqada 99 foizga ziyodalashdi.


Savol: Bu tomchida nojo‘ya ta’sirlar kuzatildimi?

Javob: Mutlaqo. Ter tanadan ajralib chiqadigan modda bo‘lib, yuqorida aytganimizdek, uning tarkibi karbamidning tarkibi bilan deyarli bir xil. Shuning uchun bu malham konsentratsiyasini o‘n barobarga oshirib, hayvonlarda tajriba o‘tkazish lozim. Bunda malham organizmga og‘iz orqali yoki bevosita yurakning protein pardasiga kiritish orqali singdirildi. Ushbu tajribada ham nojo‘ya ta’sirlar kuzatilmadi, malham jigar, buyrak, miyaga yoki qon tarkibiga umuman ta’sir ko‘rsatmadi.


Savol: Bu tajriba quyonlar ustida o‘tkazilgan ekan. Agar buni insonning fiziologik ko‘zi ustida o‘tkazilsa, nima bo‘ladi?

Javob: Bunday tajriba 250 ta ko‘ngilli ishtirokchi ustida o‘tkazilganida 90 foizdan ko‘proq kishilarning ko‘zidagi oqlik ketib, ko‘rishi avvalgi holiga qaytdi. Klinik tekshiruvlar shuni ko‘rsatdiki, qolgan 10 foiz kishilarning ko‘z gavharida shaffoflik kuzatilgan, biroq ko‘z to‘rida boshqa kasallik bo‘lgani uchun ularning ko‘rishi yaxshilanmagan.


Savol: Ana shu tomchi ko‘zdagi kataraktadan boshqa ko‘z kasalliklariga shifo bo‘la oladimi?

Javob: Ha, ko‘zdagi shox pardaga ham shifo bo‘ladi. Ko‘z zaiflashganda oqlik yuzaga kelishi ana shu shox parda sirtida sodir bo‘ladi. Bu qon quyilgandagi yoki shox parda tarkibidagi proteinining tabiatida o‘zgarish bo‘lgandagi holatdir. Tajribalardan sobit bo‘ldiki, ushbu tomchini ikki hafta davomida har kuni ikki martadan quyib borilsa, ko‘rish xususiyati yaxshilanib, asl holiga qaytadi.


Savol:  Shox pardadagi oqlik avvallari qanday muolaja qilinar edi?

Javob: Avvallari o‘lgan kishining ko‘z shox pardasini ko‘chirib o‘tkazish orqali muolaja qilinar edi. Ilova qilib aytadigan bo‘lsak, bunda ko‘rish quvvati avvalgi holiga qaytmas edi.


Savol: Siz o‘zingizni qanday his qildingiz? Chunki siz butun insoniyatga Qur’on voqeligidan muolaja taqdim qildingiz. Vaholanki, ichimizdagi ba’zi kishilar dunyoviy ishlarga yoki ilmiy bahslarga Qur’onning aloqasi yo‘q deb hisoblashadi.

Javob: Men bu ishim bilan ilmning zakotini ado qildim, deb hisoblayman. Axir molning zakoti chiqarilganidek, ilmning ham zakoti chiqariladi-ku? Axir ilm insonlarning yaxshi kuniga xizmat qilishi kerak! Bundan tashqari, ushbu amaliy tajriba sababli Qur’oni karimning azamatini va ulug‘ligini yana bir bor his etdim. «Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas» (Isro surasi, 82-oyat). Shunga binoan, bu ulug‘ Kitobga qaytishni umid qilaman. Agar haqiqiy ma’noda qaytsakkina, avvalgi davrimizni qo‘lga kiritib, butun insoniyatni hidoyatga chorlay olamiz.


Savol: Bu dori bozorlarga chiqarilganida unga «Qur’oniy dori» deb ishora qilinadimi?

Javob: Ha, biz bu dorini ishlab chiqaruvchi shirkatga «Bu Qur’oniy dori», deb yozib qo‘yishni shart qilganmiz. Toki butun olam ana shu Qur’onning rostligini, dunyo va oxiratda odamlarni baxtli qilishda faol ekanini bilsin. Suhbatimiz oxirida yangi bir bahsni, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) hadisi sharifda vasf qilganlaridek, ko‘z tibbiyotidagi boshqa bir dorini taqdim etmoqchiman. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) «Qo‘ziqorin ham bir ovqat turi bo‘lib, uning suvi ko‘z uchun shifodir», deganlar.

Inshaalloh, Allohning izni bilan mana shu bahs ham kelajakda keng qamrovli ilmlarni ochib beradi.

“Qur’on va Sunnatdagi ilmiy mo‘jizalar” kitobidan