Nabiy alayhissalomning tug‘ilishlari fil yilida (ya’ni Abraha Makkaga yurish qilib, Ka’bai muazzamani vayron qilmoqchi bo‘lgan yil)da sodir bo‘lgan. Dunyoga kelishlari esa Rabi’ul avval oyining o‘n ikkinchisi dushanba kuniga to‘g‘ri keladi.
U zot sollallohu alayhi vasallam yetim holda dunyoga kelganlar. Chunki onalari Omina ikki oylik homilador chog‘ida otalari Abdulloh vafot etgan. Shu bilan bobolari Abdulmuttalibning qarmog‘ida qolganlar.
Alloh taoloning rasulidek ulug‘ zot yetim holda dunyoga kelishi, ko‘p o‘tmay onalariyu bobosidan ham ayrilishi tasodifiy hodisa emas. U zot alayhissalom hayotining ilk kunlaridanoq ota tarbiyasidan, biroz o‘tgach ona mehridan ham mahrum bo‘lib ulg‘aydi.
Albatta, Alloh taolo O‘zining nabiysini mana shu holda ulg‘ayishini ixtiyor etdi. Bunda ko‘plab hikmatlar bor. Ushbu hikmatlarning eng muhimi:
Alloh taolo Islom dinini botilga chiqarib insonlar qalbiga Muhammad bu da’vati va risolatini (chaqiriq va vazifa) yoshlik chog‘idan ota va bobosidan o‘rgangan deb turli shubhalarni soluvchilarga birorta ham yo‘l qoldirmadi. Zero, bobolari Abdulmuttalib qavmining eng peshvosi va boshlig‘i edi.
Alloh taoloning hikmati dinni botilga chiqaruvchilarga bu tarafdan birorta ham yo‘l qoldirmadi. Hatto, O‘z rasulini eng yoshlik vaqtidanoq ota-onasi hamda bobosidan ham ajratib ulg‘aytirdi. Balki, Alloh nabiysini Halima roziyallohu anhoning qo‘liga topshirib, barcha oila a’zolaridan yiroqda tarbiya qildi. Bobolari vafot etgach hijratdan uch yil avvalgacha amakilari Abu Tolibning himoyasida yashadilar.
Allohning hikmatining mukammalligidan biri Nabiy alayhissalomning amakilari Abu Tolibning iymon keltirmagani bo‘ldi. Toki bu da’vat ishiga amakisi debocha vazifasida bo‘lgan degan fikr kelmasin va bu oilaviy va boshliqlik ishiga aylanib, payg‘ambarlik emas degan tushuncha paydo bo‘lmasligi uchun.
Soliyev Elyorbek Muhammad Muso o‘g‘li,
“Fayzullaxo‘ja o‘g‘li Murodxoji” jome masjidi imom-noibi.
Savol: Hozirgi kunda ayrim odamlar qabristonlardan o‘zlari, oilasi uchun yer sotib olib, sag‘ana qildirib qo‘yishmoqda. Bu ishlari to‘g‘rimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Qabristonlar omma foydalanishi uchun hukumat tarafidan berilgan umumiy joy hisoblanadi, hech kimning shaxsiy mulki emas.
Shunga ko‘ra unga kimdir egalik qilishi, u joydan yer sotishi yoki sotib olishi mumkin emas. Bizdan avvalgi avlodlar, ota-bobolarimiz qabristondan biror narsani olishga, hatto qurigan giyoh olishdan ham cho‘chiganlar.
Hozirda ham ayrim odamlar qabristondagi meva va o‘t-o‘lanlardan foydalanish haqida ko‘p savol berishlari bejizga emas, ana shu hadikdan paydo bo‘lgan. Ammo ming afsuski, ayrim odamlar tomonidan kimlar bilandir til biriktirib, yer sotib olish holati oz bo‘lsa-da, paydo bo‘lmoqda. Bundan ehtiyot bo‘lish lozim. Chunki bu nohaqdan yer olish hisoblanadi. Bu haqda Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam qattiq ogohlantirib, bunday deganlar: “Kim bir qarich yerni nohaqdan olsa, qiyomat kuni uni yetti qavat yer yutadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
Sa’id ibn Zayd roziyallohu anhudan qilingan rivoyatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir qarich yerni zulm ila olsa, qiyomat kuni uning bo‘yniga yetti qavat yer osib qo‘yiladi”, deganlar (Muttafaqun alayh).
Bu ishning qanchalik og‘ir ekanini tushunmagan odamlar turli vositalar bilan bir qarich bo‘lsa ham birovning yerini o‘ziga qo‘shib olishga harakat qiladilar. Islomda bu ish zulm hisoblanadi va katta gunoh sifatida qoralanadi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.