Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Hoji Imdodulloh Makkiy rahmatullohi alayh bir kuni ilmiy majlislarida shunday dedilar: «Insonga hayotda g‘am, musibat va mashaqqatlar yetadi. Agar banda chuqurroq o‘ylab ko‘rsa, bu mashaqqat va qiyinchiliklar Alloh taoloning ne’matlari ekanini anglaydi. Masalan, bemorlik ham bir ne’mat. Faqirlik va muhtojlik ham ne’mat. Qalb ko‘zi ochiq inson bu narsalar Alloh taoloning ne’matlari ekanini ko‘radi. Haqiqatda, mashaqqat va qiyinchiliklar ne’matdir. Ammo bizning qosir aqlimiz ularning ne’mat ekanini sig‘dira olmaydi».
Shu o‘rinda musibat va qiyinchiliklar qanday qilib ne’mat bo‘ladi? degan savol tug‘iladi. Bu savolning javobi hadisi sharifda keladi. Unda aytilishicha, Alloh taolo oxiratda mashaqqat va musibatlarga sabr qilgan bandalariga behisob ajr-mukofotlar beradi, o‘shanda dunyoda u qadar musibatga uchramagan odamlar u bandalarni ko‘rib, koshki, hayoti dunyoda bizga ham musibat va mashaqqatlar yetganda edi, biz ham sabr qilgan va sabrimizga mana shunday ajr-savoblar olgan bo‘lar, bu kunda sabr qiluvchilar bilan birga turar edik, deb orzu qiladilar.
Hoji Imdodulloh Makkiy rahmatullohi alayh shunday deb turganlarida, majlisga bir odam kirib keldi. U nogiron bo‘lib, turli xil dardlarga mubtalo edi. U kelib, Hoji Imdodulloh Makkiy rahmatullohi alayhga: «Mening haqqimga duo qiling, Alloh taolo menga bu mashaqqatlardan najot bersin», dedi.
Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Biz o‘sha majlisda hozir edik. O‘shanda hayron bo‘ldik, Hoji Imdodulloh Makkiy rahmatullohi alayh butun musibatlar va qiyinchiliklarning ne’mat ekanini aytib turibdilar. Bu yoqda esa bu odam o‘zidan mashaqqat va qiyinchiliklarning ketishini istab duo so‘rayapti. Agar bu nogiron odamdan mashaqqatlar ketishini so‘rab duo qilsalar, u holda ne’matning zoye bo‘lishini so‘ragan bo‘ladilar-ku? Hoji Imdodullox Makkiy rahmatullohi alayh shu payt qo‘llarini duoga ko‘tardilar va: «Allohim! Haqiqatda, barcha musibat va mashaqqatlar ne’matdir. Lekin, Allohim, biz ojizmiz. Sen bizning ojizligimizga nazar sol va bu mashaqqat ne’matini salomatlik ne’matiga almashtirib ber!» deb duo qildilar».
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Fiqh ijtihod va fikrlar majmuasi bo‘lib, bu fikrlar nafsu havoga berilishdan kelib chiqmagan, balki Qur’on va Sunnatni anglashdan kelib chiqqan, Qur’on va Sunnatdan olingandir. Alloh azza va jalla bizga shu yo‘lni buyurgan. Agar Alloh fiqhga tegishli har bir masalaning hukmini bayon qilishni iroda qilganida, hozir millionlab oyatlar, millionlab hadislar turgan bo‘lardi. Lekin hammasi bo‘lib, olti mingdan sal ortiq oyat nozil bo‘lgan, muayyan adaddagi hadislar vorid bo‘lgan. Har bir masalaga oyat-hadis kelsa, shuncha oyatni, shuncha hadisni kim yod olardi? Nabiy sollallohu alayhi vasallamning o‘z zamonlarida avtomobillar haqida gapirishlarini tasavvur qiling! Unda u zotning so‘zlarini hech kim tasdiqlamagan bo‘lardi-ku!
Ijtihod qilish noto‘g‘ri desangiz, sahobalar ham ijtihod qilishgan. Keyin o‘sha o‘z ijtihodi bilan chiqargan hukmga amal qilishni odamlarga buyurishgan. Odamlar ularga taqlid qilishgan, ergashishgan. Mana shu yo‘sinda ularning yo‘llaridan yurib kelishgan.
Tahallul tarafdorlari orasida «Fiqh dinning bir qismi emas», «Mazhab egalarining aytganiga amal qilish shart emas», degan gaplar tarqalgan.
Tashaddud ahli ham mana shunga chaqiryapti. Ularning asl maqsadi fiqhiy mazhablarni yo‘q qilib, dinsizlikka yetaklash edi. Masalan, men dinni mahkam ushlasam-u, lekin na hanafiy, na shofe’iy, na molikiy va na hanbaliy mazhabini tutmasam, unda dindan nimani ushlayman? Menda fiqh degan narsa qolmaydi-ku! Fiqhni mana shu mazhablar tashkil qiladi-ku! Alloh bizga «Zikr ahlidan so‘rang» deb buyurib, ergashishimizga rozi bo‘lgan ilmlarni mujtahidlarning ijtihod va fikrlari tashkil qilmasa, nima tashkil qiladi?!
«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan