2024 yil 26 noyabr kunlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchiligida Toshkent viloyatining Yangiyo‘l tumanida amaliy tadbirlar o‘tkazildi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassislari, Toshkent viloyati vakilligi xodimlari, tuman va shaharlarning bosh imom-xatiblari, Yangiyo‘l tumani imom-xatiblari, otinoyilari, shuningdek, “Haj – 2024” ziyoratchilari va mahalla fuqarolar yig‘ini raislari ishtirok etdi.
Yig‘ilishda imom-xatib hamda otinoyilar “Haj – 2024” ziyoratchilarini ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga faol jalb etish, masjidni boshqarish, faoliyati hamda hujjat yuritish ishlarini yaqindan o‘rganish, peshin namozlarida dolzarb mavzuda ma’ruza qilish kabi masalalar muhokama qilinib, Ishchi guruh tuzildi.
Kun davomida Ishchi guruh a’zolari Yangiyo‘l shahrining 2 ta masjidi hamda 22 ta mahallasiga biriktirildi. Shuningdek, ishchi guruh a’zolari oilalarga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot hamda amaliy yordam tadbirlari olib bordilar.
Targ‘ibot tadbiri davomida “Yashil makon” umummilliy loyihasi amaliy targ‘ib qilindi. Xususan, Yangiyo‘l tumanidagi “Xonto‘ra hoji” jome masjidi hududida 100 tup mevali daraxt ko‘chatlari o‘tqazilib, “Ezgulik bog‘i” nomli mo‘jaz bog‘ yaratildi.
Zayniddin domla Eshonqulov ko‘chat ekishda qatnashgan imom-xatiblar va mahalliy aholisiga yurtimizda ekologik barqarorlikni ta’minlashga hissa qo‘shishning ahamiyati haqida so‘zlash barobarida mazkur bog‘ aytilgan so‘zning amaliy ifodasi bo‘lganini shar’iy dalil va hayotiy misollar bilan tushuntirib, barchani bunday ezgu ishlarga hissa qo‘shishga chaqirdi.
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Yangiyo‘l tumani masjidlardagi kamchiliklarni bartaraf etish, imom-xatiblarning ma’naviy-ma’rifiy hamda masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Toshkent viloyati imom-xatiblari faoliyati samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruh faoliyati 2024 yilning 12 dekabr kuni Chinoz tumanida o‘tkazilishi rejalashtirildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Bugungi kunda taomlanish madaniyatimiz tobora g‘arb madaniyatiga moslashib borayotgani hech kimga sir emas. Restoranlarda vilkalar va pichoqlardan foydalanish odatiy holga aylangan, hatto o‘zimizning milliy taomlarimizni ham qo‘l bilan yeyishdan uyaladiganlar topiladi. Aslida esa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning taomlanish odoblariga nazar tashlasak, go‘shtni pichoq bilan emas, tishlab yeyish tavsiya qilinganini ko‘ramiz.
Oisha roziyallohu anho rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deydilar: "Go‘shtni pioq bilan kesib yemanglar, chunki bu ajam (musulmon bo‘lmagan)larning ishi. Uni tishlab yenglar, shunda yeyish osonroq va mazasi yoqimliroq bo‘ladi" (Abu Dovud, 3778-hadis).
Yana bir hadisi sharifda Sofvan ibn Umayya roziyallohu anhu bunday deydilar: "Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga taomlanayotib, go‘shtni suyagidan qo‘lim bilan ajratib yedim. Shunda u zot: Suyakni og‘zingga yaqin olib kelib yegin, ana shunda mazali va yoqimli bo‘ladi”, dedilar (Abu Dovud, 3779-hadis).
Bu hadislar bizga nimani o‘rgatadi? Eng avvalo, taomlanish madaniyati g‘arbga ergashish bilan o‘lchanmasligini anglatadi. Bugungi kunda ba’zi kishilar qo‘l bilan ovqat yeyishni madaniyatsizlik deb bilishadi. Aslida esa, bu aynan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan biridir. Sunnatga mos kelgan narsa hech qachon or va uyat bo‘lishi mumkin emas.
Bundan tashqari, qo‘lda yeyishda miya ovqatga tayyorgarlik ko‘radi va hazm jarayoni yaxshiroq kechadi. Qo‘llar bilan ovqatni ushlaganda miya oshqozonga hazm jarayonini boshlash haqida signal yuboradi. Qo‘llar teridagi mikrobiota (foydali bakteriyalar) tufayli organizmning immunitetini kuchaytiradi. Qo‘l bilan yeyishda kishi ovqatning tuzilishi va haroratini his qilib, shunga muvofiq ish ko‘radi. Qo‘l bilan ovqat yeganda odam sekinroq yeydi va tanasiga yetarlicha to‘yinganlik signalini berishga imkoniyat beradi. Bu esa ortiqcha ovqat yeyishning oldini oladi. Bolalar uchun qo‘l bilan ovqat yeyish motorika (mayda qo‘l harakatlari) va mustaqillikni rivojlantiradi.
Demak, taomlanishda ham biz sunnatni unutmasligimiz, o‘z madaniyatimiz va islomiy qadriyatlarimizga sodiq qolishimiz kerak. G‘arb qadriyatlari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib borayotgan bir paytda, biz sunnat yo‘lidan uzoqlashmaylik!