Bismillahir Rohmanir Rohiym
1. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Yaxshi so‘z sadaqadir", dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
2. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Har bir yaxshilik sadaqadir", dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
3. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Yo‘ldan aziyat yetkazovchi narsalarni olib tashlash sadaqadir", dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).
4. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Birodaring yuziga tabassum bilan qarashing sadaqadir", dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
5. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Yaxshilikka buyurib, yomonlikdan qaytarish (amru ma’ruf va nahiy a’nil munkar) sadaqadir", dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
6. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Yo‘lidan adashganga yo‘l ko‘rsatish sadaqadir", dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
7. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Chelagingdagi suvdan birodaringni chelagiga quyib berishing sadaqadir", dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
8. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Ko‘zi ojiz kishiga yordam berishing sadaqa", dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
9. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Ko‘ringanga salom berish sadaqadir", dedilar.
10. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Salomga alik olish sadaqadir", dedilar.
11. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Kim birodarining oldiga zimmasidagi haqni ado etish uchun yurib borsa, har bir qadamiga sadaqa yoziladi", dedilar.
12. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: "Alloh azza va jallani zikr qilish sadaqadir", dedilar.
Davron NURMUHAMMAD
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: O‘qilgan namozimdan ko‘nglim to‘lmadi. Shu namozni qayta o‘qishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu masalaning biroz tafsiloti bo‘lib, unga ko‘ra namoz quyidagi holatlarda qayta o‘qilishi lozim:
• Namozda biror farz amal bajarilmay qolib ketgan bo‘lsa;
• Namozda biror vojib amal qasddan bajarilmay qolib ketsa;
• Namozda biror vojib amal unutib bajarilmasa va namoz oxirida sajdai sahv ham qilinmay tugatilgan bo‘lsa.
Agar namozda sunnat amallar tark qilingan bo‘lsa yoki namoz makruhlik bilan o‘qilgan bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qish vojib emas, balki mustahab (chiroyli sanalgan) ish hisoblanadi. Ushbu holatda qaytadan o‘qimasa ham gunohkor sanalmaydi.
Savolda so‘ralgan holatga kelsak, ko‘ngil to‘lmasligi yuqorida sanab o‘tilgan farz yoki vojib amal tark qilingan holatlar sababli bo‘lsa, namoz qayta o‘qilishi kerak. Ammo haqiqatda sobit bo‘lmagan shubha-gumonlar, vasvasalar sababli ko‘ngil to‘lmayotgandek bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qilmaydi. Chunki ko‘p hollarda “ko‘nglim to‘lmayapti”, deb namozni qayta-qayta o‘qiyverish insonni o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi va vasvasa kasaliga chalinishiga olib keladi.
Shunday ekan, namozda bajariladigan farz, vojib, sunnat amallar haqida yaxshi o‘rganish, eng asosiysi turli xayollarga chalg‘imasdan namozni e’tibor bilan ado etish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.