Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Muso ibn Ja’far[1] otasidan, otasi bobosidan rivoyat qiladi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Taomdan oldin (qo‘lni) yuvish kambag‘allikni ketkazadi. (Taomdan) so‘ng (qo‘lni yuvish) esa kichik gunohlarni ketkazadi va ko‘zni tuzatadi” (Quzo’iy “Musnadush shihob”da rivoyat qilgan).
Hadisdagi “kichik gunohlar” deb ifodalagan birikma arabiy matnda “lamam” deb keltirilgan. Bu so‘zning bundan tashqari “telbalik, majnunlik” ma’nolari ham bor. “Lamam” so‘zidan keyin “ko‘zni tuzatadi” deyilishiga qaraganda, u “majnunlikning oldini olib, ko‘zni ravshan qiladi” ma’nosini ham anglatishi ehtimoldan xoli emas. Lekin poklik, tahorat gunohlarga kafforat bo‘lishi haqidagi vorid bo‘lgan hadislardan qiyos qilinib, biz bu yerda “lamam”ni “kichik gunohlar” deb tarjima qildik. Balki bu yerda “lamam” so‘zi orqali ikkala ma’no ham iroda qilingandir.
Islom dini poklik asosiga qurilgan. Ham ma’nan, ham moddiy tarafdan pok bo‘lish banda imonining komilligidandir. Bunday bandalarga Alloh rizq va nasibani keng qilib qo‘yadi. Jumladan, taom yeyishdan avval ikki qo‘lni yaxshilab yuvish, poklikka amal qilish faqirlikning davosidir. Kimki shu narsaga doimo amal qilib yursa, kambag‘allikdan salomat bo‘ladi. Bu esa, uning rizqi keng, hayoti farovon va fayzli bo‘ladi deganidir. Bundan tashqari, taomdan keyin qo‘lni yuvish kichik gunohlarga kafforat bo‘ladi (yoki kishini ruhiy xastalikka chalinishdan asraydi) va ko‘zni ravshan qiladi. Chunki taom iste’molidan so‘ng qo‘lga yog‘, shira va shunga o‘xshash narsalar ilashadi. Uni yuvib tashlash esa sog‘liqqa va yana ko‘plab manfaatlarga sabab bo‘ladi.
– Salmon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Tavrotda taomning barakasi undan oldin qo‘lni yuvishda ekanini o‘qidim va buni Nabiy sollallohu alayhi vasallamga aytgan edim, u zot: “Taomning barakasi undan oldin va keyin qo‘lni yuvishdadir”, dedilar (Abu Dovud rivoyati).
Taomning barakasi ham moddiy, ham ma’naviy omillarga bog‘liqdir. Masalan, taomdan oldin qo‘llarni yuvish moddiy sabab bo‘lsa, “bismilloh”ni aytib taom yeyish ma’naviy sababdir.
Salmon Forsiy roziyallohu anhu Tavrotda taomning barakasi undan oldin, ya’ni ovqat iste’mol qilishdan oldin qo‘llarni yuvishdadir, deb o‘qigan ekan. Vaqti kelib buni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga aytganida, u zot Islomning eng mukammal din va barcha shariatlarni to‘ldiruvchi shariat ekanini isbotlovchi javobni berdilar.
Demak, taom yeyishdan oldin va keyin poklikka rioya qilib, ikki qo‘lni yuvish, eng avvalo sog‘liqqa, qolaversa, xayr-baraka va ko‘plab yaxshiliklarga sabab ekan.
Shu o‘rinda hammamiz uchun muhim bo‘lgan bir jihatni eslatib o‘tishimiz kerak. Ovqatdan oldin va keyin qo‘lni yuvish banda rizqining barakali bo‘lishiga sabab ekani aytib o‘tildi. Bu o‘sha amalning dunyodagi manfaatidir. Ammo mo‘min banda faqat mana shu narsalarga erishaman, deb emas, balki Alloh roziligi, U Zot amr qilgani uchun amallarni ado qiladi. Har qanday solih amalni faqat va faqat Alloh roziligini istab ado qiladigan bo‘lsak, dunyoda halol-pok rizq va osuda-farovon hayotga erishamiz hamda oxiratda jannatni qo‘lga kiritamiz!
Odilxon qori Yunusxon o‘g‘li
[1] Muso ibn Ja’far ibn Muhammad ibn Ali ibn Husayn ibn Ali ibn Abu Tolib Abu Hasan al-Quroshiy katta taba tobe’inlardan. Hijriy 128 yilda Madinada tug‘ilgan. Ishonchli hadis roviysi. Termiziy va Ibn Moja undan hadis rivoyat qilishgan. Muso ibn Ja’far rahmatullohi alayh hijriy 183 yilda Bag‘dodda vafot etgan.
Odnim iz samix vajnix momentov v jizni Iisusa yavlyayetsya period yego rojdeniya. Istoriya, kotoruyu Koran rasskazivayet o rojdenii Iisusa, imeyet otlichiya ot istorii yego rojdeniya v Biblii xristian, peredayet IQNA.
Iisus yavlyayetsya odnim iz velikix prorokov i obladatelem shariata, a yego nebesnaya kniga nazivayetsya Yevangeliye. On posledniy prorok pered prorokom Islamom i odin iz predvestnikov yego prixoda, yego imya upominayetsya 25 raz v Korane. Neskolko etapov jizni Iisusa videlyayutsya v Korane. Odin iz samix vajnix momentov v yego jizni — eto period yego rojdeniya. Istoriya, kotoruyu Koran rasskazivayet o rojdenii Iisusa, otlichayetsya ot istorii yego rojdeniya v Biblii xristian. Daleye predstavlena istoriya rojdeniya Iisusa (mir yemu) v Svyashennom Korane.
Vsevishniy v Korane predstavlyayet Iisusa (mir yemu) kak sina Marii, docheri Imrana. Mariya, doch Xanni i Imrana, s samogo nachala bila otdana v xram i vospitivalas pod nadzorom proroka Zakarii (mir yemu). Ona ta jenshina, kotoroy islam daroval prevosxodstvo nad vsemi jenshinami mira. Sin Marii v Korane — eto Iisus.
Iisus rodilsya v gorode Vifleyeme i imel osoboye i unikalnoye rojdeniye. Soglasno ayatu 45 suri Al-Imran, odnajdi Djabrail (mir yemu) ot imeni Vsevishnego soobshil Marii, chto Bog dast yey sina po imeni Iisus, kotoriy budet obladat lichnostyu v etom mire i v mire inom i budet iz priblijennix k Bogu. Mariya bila porajena i v prodoljenii tex je ayatov obratilas k Bogu, skazav: «Ona skazala: "Gospodi! Kak ya mogu imet sina, yesli menya ne kasalsya ni odin mujchina". On skazal: "Tak Allax tvorit, chto pojelayet! Kogda On prinimayet resheniye, to Yemu stoit lish skazat: “Bud!” - kak eto sbivayetsya» (Al-Imran/47).
Kogda Mariya pochuvstvovala, chto nastupilo vremya yee rodov, ona otoshla v uyedinennoye mesto i tam u neye nachalis sxvatki. V etot moment, buduchi pechalnoy i rasteryannoy, soglasno ayatam 24 i 25 suri Maryam, ona uslishala ot Boga vozglas, kotoriy glasil: «Togda on (Isa ili Djibril) vozzval k ney iz-pod neye: "Ne pechalsya! Gospod tvoy sozdal pod toboy ruchey. Potryasi na sebya stvol palmi, i na tebya popadayut svejiye finiki. Yesh, pey i raduysya! Yesli je uvidish kogo-libo iz lyudey, to skaji: “Ya dala Milostivomu obet xranit molchaniye i ne stanu segodnya razgovarivat s lyudmi”».
Posle rojdeniya rebenka Mariya prinesla svoyego sina Iisusa k svoyemu narodu, i, uvidev Marii s yee novorojdennim, oni bili v udivlenii i skazali yey: «O sestra Xaruna (Aarona)! Tvoy otes ne bil skvernim chelovekom, i mat tvoya ne bila bludnitsey"» (Maryam/28).
Lyudi stali osujdat i ukoryat yee, i Mariya v sootvetstvii s poveleniyem Boga molchala i ukazala na Iisusa. Iisus v kolibeli zagovoril i skazal: «On skazal: "Voistinu, ya - rab Allaxa. On daroval mne Pisaniye i sdelal menya prorokom. On sdelal menya blagoslovennim, gde bi ya ni bil, i zapovedal mne sovershat namaz i razdavat zakyat, poka ya budu jiv. On sdelal menya pochtitelnim k moyey materi i ne sdelal menya nadmennim i neschastnim. Mir mne v tot den, kogda ya rodilsya, v tot den, kogda ya skonchayus, i v tot den, kogda ya budu voskreshen k jizni» (Maryam/30-33).
Koran v ayate 59 suri Al-Imran sopostavlyayet rojdeniye proroka Iisusa s rojdeniyem proroka Adama, tak kak on takje rodilsya bez otsa. Rojdeniye proroka Iisusa v Svyashennom Korane yavlyayetsya znakom beskonechnoy moshi Allaxa i velichayshim chudom v istorii chelovechestva.
Press-slujba Upravleniya musulman Uzbekistana