Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Xalqimizning go‘zal tashbehlari, iboralari bisyor. Shulardan biri «O‘zi yo‘qning ko‘zi yo‘qmi?» jumlasi bo‘lib, bu ibora birovning ortidan yomon ish qilganlarga dakki berishda aytiladi. Ya’ni «bir kimsa yoningda bo‘lmasa, u ko‘rmayapti, deb bilganingni qilaverasanmi», deganidir. Bu iborani telefonda xabar almashadigan ayrimlarga ham qo‘llasak ham bo‘lar ekan deb o‘ylab qoldim.
Ba’zan bir kishi bilan yozishib tursam, u xabarimga javob bermasdan tarmoqdan chiqib ketadi. Suhbatdoshim meni bu borada ogohlantirmagani uchun hamda o‘zaro fikr almashishimiz yakunlanmagani uchun xayolim bo‘linib qoladi. Oradan biror soat o‘tib haligi kishidan kutgan xabarimga javob keladi. Unga «Nega chiqib ketdingiz, sizga savol berib turgan edim?» desam, «Yonimda odam bor edi, uzr», deydi. Yonidagi odamning hurmati bor-u, yonida bo‘lmaganniki yo‘qmi?! Uzrini oldinroq so‘rab qo‘ysa bo‘lar edi-ku!
Shunday vaziyatda yoningizdagi kishiga «Uzr, bir daqiqaga ruxsat bersangiz» deb, keyin messenjer orqali sizga yozib turgan kishiga: «Uzr, yonimda odam bor edi, keyinroq javob beraman», deb xabar yuborsangiz olam guliston bo‘ladi! Ikkala tomon ham haqqini halol qilganingiz uchun sizdan mamnun!
Ba’zilar yonidagi kishining rioyasini qilmay, uning gapiga bosh irg‘ab, boshqa bilan yozishib turaveradi. Ko‘pchilik esa «vaqtim bo‘lganda javob beraman» degan o‘yda yonida bo‘lmagan kishining rioyasini qilmaydi. Bu esa odobsizlikdandir.
Hozirgi kunda ijtimoiy tarmoq orqali xabarlashish kundalik odatlarimizga aylanib bo‘lgan. Juda ko‘p ishlarimizni shunda bitiramiz, yaqinlarimizdan ijtimoiy tarmoq orqali hol so‘raymiz. Shunday ekan, kichik ko‘ringan bu odobga ham rioya qilishimiz kerak. O‘zi yo‘qning ko‘zi yo‘q deb bilmang.
G‘iyosiddin Yusuf
«Hilol» jurnali 4(61) son
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhning ilm va fazllari mashhur bo‘layotgan va shuhrat qozonayotgan edi. U kishi o‘zlarining voqealarini quyidagicha so‘zlab beradilar: «Men «Siyratun-Nabiy sollallohu alayhi vasallam» kitobini olti jild qilib tamomladim. «Muhtaram Zotning siyratlaridagi biror jilva yoki ko‘rinish mening hayotimda ham bo‘lganmi yoki yo‘q? Agar bo‘lmagan bo‘lsa, u holda qanday bo‘ladi?» degan o‘y qayta-qayta qalbimda tinchlik bermas edi. Shu maqsad uchun Allohning biror valiysini qidirdim.
Thana Bhavandagi xonaqohda yashaydigan va Alloh taolo fayzlarini taratib qo‘ygan Mavlono Ashraf Ali Tahonaviy hazratlari haqida eshitgan edim. Shunday qilib, bir kuni Thana Bhavanga borishni niyat qildim va safarga chiqdim. Borib, hazrat bilan ko‘rishdim va bir necha kun u yerda turdim. Ortga qaytayotganimda hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayhga: «Hazrat! Biror nasihat qiling», dedim. U zotning xayollariga o‘sha payt: «Shunday katta allomaga nima nasihat qilaman? Ilm va fazli butun dunyoga mashhur bo‘lsa», degan o‘y kelibdi. Keyin: «Ey Alloh! Qalbimga uning uchun ham foydali bo‘lgan va mening uchun ham foydali bo‘lgan narsani sol», deb duo qilibdi. Shundan keyin hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayhga xitob qilib: «Ey birodar! Bizning yo‘limizda boshidan oxirigacha o‘zingizni xokisor tutishingiz kerak», debdilar.
Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh aytadilar: «Hazrat Tahonaviy rahmatullohi alayh bu so‘zlarni aytayotganlarida qo‘llarini ko‘ksilariga olib borib, past tarafiga bir zarba berdilar, zarba xuddi mening qalbimga tushgandek bo‘ldi».
Hazratimiz Doktor Abdulhay rahmatullohi alayh aytadilar: «Bu voqeadan keyin Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh o‘zlarini shunday xokisor tutdilarki, uning misli topilishi qiyin edi. Bir kuni qarasam, xonaqohning tashqarisida hazrat Sayyid Sulaymon Nadaviy rahmatullohi alayh majlisga kelganlarning oyoq kiyimlarini tartiblayotgan ekanlar. Shunday tavoze’ va muhabbatni Alloh taolo u kishining qalbida paydo qildi va keyin yuksak darajalarga ko‘tarib qo‘ydi».
«Nasihatlar guldastasi» kitobidan