Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyun, 2025   |   20 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:40
Bismillah
16 Iyun, 2025, 20 Zulhijja, 1446
Maqolalar

Ayolning chiroyiga aldanmang

11.12.2024   3862   4 min.
Ayolning chiroyiga aldanmang

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ayol to‘rt narsa uchun nikohlanadi: moli uchun, nasabi uchun, jamoli uchun va dini uchun. Sen dindorini tanlagin, qo‘ling tuproqqa qorilgur”, dedilar (Imom Buxoriy, imom Muslim rivoyati).


Har bir qizga uni go‘zal, jozibador va mahliyo deb maqtashlari yoqadi.

Ammo savol tug‘iladi: go‘zallik nima?

Go‘zallik – bu upa, ro‘molcha, krem, lab bo‘yog‘i va ko‘z bo‘yog‘imi?

Yoki sochning rangi, uzunligi, turmacha shakli, belning aylanasi, oyoqlarning chiroyli shakli, yuzning o‘tkir chizmalarimi?

Go‘zallik – faqat kiyim, sumka, tufli yoki ko‘zoynakmi?

Ayollar shunday deb o‘ylashadi.

Ayollar doimo o‘z tashqi ko‘rinishi, o‘lchamlari, ko‘z va lablar atrofiga chizilgan naqshlari haqida o‘ylaydi.

Ular go‘zallikni yuzda chizish mumkin, deb o‘ylashadi. Turli pardozlar va aksessuarlar orqali go‘zallik yaratish mumkin, deb ishonishadi. Ammo ular unutmasinlarki, buning hammasi faqat sirtqi bo‘yoq.

Bu bo‘yoq bir yuvinishda yoki terlagan paytda yuvilib ketishi mumkin. Hatto bu sun’iy go‘zallik erkaklarni hayratga solishi mumkin, ammo u doimiy bo‘lmaydi.

Hatto ayolning tengsiz jismoniy o‘lchamlari ham tug‘ruqdan keyin o‘zgarishi mumkin.

Tashqi go‘zallik doimo yo‘q bo‘lib ketadi. U faqat bitta “qopqon” rolini o‘ynaydi. Chiroy ayolga erkakni o‘ziga jalb etish uchun berilgan vaqtinchalik hadiyadir.

Shuning uchun, ayolning go‘zalligi haqida hukm chiqarishdan avval uning ichki xususiyatlari, ruhiy dunyosiga nazar soling. Go‘zallik – bu odob-axloq, poklik va mehribonlik.

Go‘zallik – bu mehr-shafqat, muhabbat, onalik tuyg‘ulariga boy qalb.

Insoniylikning yuksak darajasi – o‘z tilini, qo‘lini, qalbini va hatto tasavvurlarini pok saqlay olish. Bularning har biri go‘zallikning alohida bir ko‘rinishi.

Shuningdek, yaxshi xulq-atvor, sabr-toqat, kechirimlilik va oddiylik – go‘zallikning ajralmas qismlaridir. Nozik, sezgir ruh, ochiq va rostgo‘y tabiat ham go‘zallikning belgilaridir.

Endi tasavvur qiling, tashqi jihatdan go‘zal bo‘lgan ayol yomon xulqli, makkor, yolg‘onchi va dunyoviy qiziqishlarga to‘la bo‘lsa, uning yuzining go‘zalligi qanday ahamiyatga ega?

Qanday qiymatga ega, agar jozibali lablardan faqat zaharli so‘zlar chiqsa? Yoki chiroyli oyoqlar qo‘pol harakatlar uchun ishlatilsa? Yoki yasangan sochlar ostida aql bo‘lmasa?

Agar bir ayol haqiqiy go‘zallikka ega bo‘lsa, uni faqat tashqi ko‘rinish bilan emas, balki uning shaxsiyati, ma’naviyati va ruhiy olami bilan baholash kerak.

Shuning uchun ayolga hukm chiqarishda faqat ko‘zlar bilan qaramang, balki aqlingiz bilan kuzating. Chunki tashqi ko‘rinish qo‘pol xato qilishi yoki xayolning qurboniga aylantirishi mumkin.

Birinchi qarashdagi go‘zal ko‘rinish chalg‘ituvchi bo‘lishi mumkin. Bunday paytda hislar to‘lqini va hayajon botqog‘i ostida ko‘rish qobiliyati yo‘qoladi. Shunda hatto maymunsimon yuzlar farishtasimon bo‘lib ko‘rinishi mumkin.

Ayol – bu kitob. Uni avvalo aqlingiz bilan o‘qing, tashqi muqovasiga qaramasdan, ichida nima yozilganini tushunib oling.

Hissiyotlar o‘rniga tanqidiy fikrlash usuli bilan yaqinlashing. Aks holda, go‘zal ko‘rinish bilan niqoblangan asl haqiqatni kech anglashingiz mumkin.

Ayollar bunga yo‘l qo‘ymaslik uchun aql bilan harakat qiladilar va sizni avvalo oshiqqa aylantirib, aqlingizni yo‘qotishingizga harakat qiladilar.

Shunday qilib, ko‘pgina erkaklar haqiqatni juda kech anglaydilar. Haqiqatni anglaganlar esa falsafiy yo‘nalishga burilib, “go‘zallik” haqida o‘ylay boshlaydilar va go‘zallikning o‘ziga oshiq bo‘lib ketadilar.

Ammo hatto bunday falsafiy inson ham ayolning aqlli harakatlaridan chetda qolmasligi mumkin. Chunki ayollar har doim o‘zlari bilan birga “alohida qo‘shimcha kitob” olib yurishadi...

Homidjon domla ISHMATBЕKOV
Doktor Mustafa Mahmud
ning Shayton hukm suradi asaridan
Tuzoqqa tushish parchasi

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

06.06.2025   6074   4 min.
Mehr-oqibat, shodlik, xayr-saxovat ayyomi

Shukuh


Mamlakatimizda muborak Qurbon hayitini ko‘tarinki kayfiyatda nishonlash yaxshi an’anaga aylangan. Bayram kunlari yurtimizda mehr-oqibat, insonparvarlik, shukronalik, saxovat va bag‘rikenglik kabi xalqimizga xos ezgu fazilatlar yanada yorqin namoyon bo‘ladi.

Ushbu muborak ayyomda qarindosh-urug‘lar, yaqinlar, yolg‘iz keksalar holidan xabar olinadi, ko‘makka muhtoj insonlarga yordam beriladi, qisqacha aytganda, jamiyatda birdamlik va ahillik muhiti yana ham mustahkamlanadi.

Kezi kelganda, bugun mamlakatimiz yangi taraqqiyot bosqichiga chiqqanini, barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham ko‘plab islohotlar amalga oshirilayotganini, yutuqlarga erishilayotganini alohida qayd etish lozim.

Yangi O‘zbekistondagi bu muvaffaqiyatlar zamirida fuqarolarning vijdon erkinligi huquqlarini ta’minlash borasidagi yangilik va yengilliklarni alohida qayd etish, xususan, ikki muhim hujjatni eslab o‘tish lozim.

Birinchisi — “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qonun, ikkinchisi — Prezidentimizning “Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni. Ushbu ikki muhim hujjat tom ma’noda diniy-ma’rifiy soha samaradorligini yangi bosqichga olib chiqishning mustahkam huquqiy asosi bo‘ldi.

Farmonga asosan, ko‘hna Buxoroda Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi tashkil etildi. Bu xalqimiz, xususan, diniy-ma’rifiy soha vakillari uchun katta xushxabardir. Ushbu markaz tom ma’noda buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband va naqshbandiylik tariqati allomalarining yuksak insonparvarlik g‘oyalarini ilmiy asosda o‘rganish, yosh avlodni bag‘rikenglik hamda o‘zaro hurmat ruhida tarbiyalashda muhim o‘rin tutadi. Shuningdek, tasavvuf ta’limoti tarixi va uning bugungi kundagi ahamiyatini ilmiy tadqiq etish, “Yetti pir” allomalari va aziz avliyolarning boy ilmiy-ma’naviy merosini xalqaro maydonda keng targ‘ib qilish kabi asosiy vazifalarni bajaradi. Naqshbandiylik ta’limotining ezgu g‘oyalarini tadqiq etish uchun ilmiy-nazariy va uslubiy masalalarga bag‘ishlangan anjuman, konferensiya, ko‘rgazma, seminar-trening, tanlovlar hamda boshqa madaniy-ma’rifiy tadbirlar tashkil etadi. Tasavvuf ta’limotining ilmiy asoslangan g‘oyalarini targ‘ib qiladi va soxta tariqatchilikning oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi.

Sirasini aytganda, ushbu markaz ham Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi singari uchinchi Renessansni qaror toptirish yo‘lidagi yana bir mustahkam ilm va aql markazi bo‘ladi, albatta.

Shu o‘rinda, O‘zbekiston Prezidentining Qurbon hayiti munosabati bilan yo‘llagan tabrigida ta’kidlanganidek, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi — Samarqand shahri 2025 yilda Islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda.

Poytaxtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz hamda xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin timsoli sifatida yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanajak, albatta.

Shukrki, maqtansak arziydigan bu kabi xushxabar va yangiliklar bisyor. Ayniqsa, ayni hayit kunlarida bu yurtdoshlarimiz kayfiyatini yanada ko‘tarishi, bayramga o‘zgacha shukuh qo‘shishi muqarrar.

Kezi kelganda aytish joizki, muborak Qurbon hayitining ahamiyati yangi O‘zbekistonda ijtimoiy davlat barpo etish jarayonlari hal qiluvchi bosqichga kirayotgan bugungi sharoitda tobora ortib bormoqda. Bu muborak kunda yaqinlar bilan ko‘rishish, uzoqlashgan do‘stlar bilan yarashish, qarindosh-urug‘larga ziyoratga borish — barchasi mehr-oqibat va insonlar o‘rtasidagi uzviy aloqalarni mustahkamlaydi.

Hayit faqat bayramgina emas, balki ming yillar davomida shakllangan qadriyatlarimiz tarannumi hisoblanadi. Odatda ushbu ayyomda hamma bir-birini bayram bilan samimiy muborakbod etadi, qurbonliklar qilinadi. Qurbonlik go‘shtidan va taomidan ehtiyojmand, kam ta’minlangan insonlar, turli millat va din vakillariga ulashiladi. Bu, o‘z navbatida, saxiylik, shukronalik, jamiyatdagi tenglikni ta’minlashga qaratilgan ulkan ibrat hamda muhtojlar, yetim-yesirlar va e’tiborga muhtoj insonlar haqida qayg‘urishning amaliy ifodasi, qolaversa, o‘zaro mehr-oqibat rishtalarining yanada mustahkamlanishiga sabab bo‘ladi.

Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!

 

Homidjon ISHMATBЕKOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari.

Maqolalar