Bugun, 12 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari raisligida Ulamolar Kengashi yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi, viloyatlar hamda Toshkent shahar bosh imom-xatiblari, tajribali ulamolar va diniy ta’lim muassasalari rahbarlari ishtirok etdi.
Qur’on tilovati bilan boshlangan majlisda 2024 yilgi ish faoliyat natijalari va kelgusidagi rejalar tahlil qilindi. Shuningdek, Adliya vazirligi va uning hududiy boshqarmalari tomonidan taqdim etilgan ma’lumotnomalar muhokama etildi.
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari yig‘ilishda davlatimiz rahbari tashabbusi bilan amalga oshirilayotgan diniy-ma’rifiy islohotlar, yangi ochilgan masjid-madrasalar va qayta qurilgan jomelar, Fatvo markazi savol-javoblari, madrasalarlar ilmiy salohiyatini takomillashtirish, imom-xatiblar kasb-mahoratini oshirish va ehtiyojmand oilalarga yordam ko‘rsatish ishlari to‘g‘risida axborot berdilar.
Yig‘ilishda tizimdagi soha xodimlarining lavozim yo‘riqnomalari, hujjat yuritishi, mehnat qonunchiligi, moliya-xo‘jalik va ustav faoliyatiga oid xato-kamchiliklari tanqid qilindi. Shuningdek, belgilangan tartib-qoidalarga rioya etmaganlarga tegishli choralar ko‘rilgani aytildi.
Muftiy hazratlari yurtimiz aholisi huquqiy davlat va qonun ustuvor bo‘lgan jamiyatda istiqomat qilishini ta’kidlash barobarida soha xodimlariga bunday dedilar: “Jamiyatda kim qanday martaba va maqomda bo‘lishidan qat’i nazar qonun-qoidalarga amal qilishi shart. Qonunga itoat – rahbarga itoat, bu esa dinimiz talabidir”.
Majlisda imom-xatiblar faoliyatini rivojlantirish, mo‘min-musulmonlar ehtiyojini ta’minlash, ijtimoiy-ma’naviy muhitni yaxshilash va bugungi davr talablariga javob berish yuzasidan chora-tadbirlar rejasini ishlab chiqish kabi vazifalar topshirildi.
Shuningdek, imom-xatiblar mas’uliyatini oshirish va mehnat faoliyatini tahlil qilish uchun SPI baholash mezonini joriy etish, kelgusida imom-xatiblarni rag‘batlantirish, lavozimini ko‘tarish yoki ta’sir choralarini ko‘rishda mazkur tizim asos bo‘lishi qayd etildi.
Yig‘ilish yakunida tegishli qarorlar qabul qilindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:
– Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);
– Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).
Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.
Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.
Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.