Cavol:Ramazon ro'zasini qasddan buzgan kishi kafforat to'lar ekan. Shu haqda ma'lumot bersangiz?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Ro'zador qasddan ya'ni, ro'za tutgani esida bo'la turib ovqat esa, suv ichsa yoki jinsiy aloqa qilsa, ro'zasi buziladi. Bu holatda ham qazo, ya'ni, buzgan ro'zasini tutishi, ham kafforat vojib bo'ladi.
Ro'zaning kafforati quyidagilardan iborat:
Bir qul ozod qilish.
Agar bunga qodir bo'lmasa ketma-ket ikki oy ro'za tutish.
Bunda bir kun qazosidan tashqari ikki oy hisoblanadi. Hozirgi kunda quldorlik yo'qligi sababli qul ozod qilishga qodir bo'lmaslik tabiiydir. Ushbu otmish kun ketma-ket tutiladigan ro'za shariatda ro'za tutish mumkin bo'lmagan kunlar ya'ni, Ramazon va Qurbon hayiti kunlari va Qurbon hayiti kunidan keyin uch kun, jami besh kunga to'g'ri kelib qolmasligi kerak.
Bunga ham imkoniyati bo'lmasa, oltmishta faqir kishiga fidya miqdoricha taom beradi yoki taomning qiymatini beradi. Bir faqir kishiga oltmish kun taom bersa ham bo'ladi. Ammo bir faqirga otmish kunlik taomni bir kunda bersa joiz bo'lmaydi.
Kafforat haqida fiqhiy manbalarimizda shunday deyilgan: "Kim ikki jinsiy yo'lning biriga qasddan yaqinlik qilsa, ozuqa yoki davo bo'ladigan narsani esa yohud ichsa uning zimmasiga qazo va kafforot lozim bo'ladi. Unda avvalo bir qul ozod qiladi. Topolmasa ikki oy ketma-ket ro'za tutib beradi. Unga ham qodir bo'lmasa, oltmish miskinni to'ydiradi"(“Raddul muhtor”).
Zimmasiga kafforat lozim bo'lgan kishi ro'za tutishga qodir bo'la turib, taomlantirish yo'li bilan kafforatni ado qilmoqchi bo'lsa, kafforat ado bo'lmaydi. Chunki tartib buzilgan bo'ladi.
Kafforat ro'zasini tutayotgan ayol orada hayz ko'rib qolsa, kafforatni qaytadan boshlamaydi, balki uzri ketgach davom ettiradi. Nifos qonini ko'rsa, kafforatni qaytadan boshlaydi. Chunki, nifos qoni bu masalada uzr hisoblanmaydi (“Raddul muhtor”).
Kafforat ro'zasini tutayotgan kishi oltmish kun ichida biror kunni qoldirsa kafforat buziladi va ro'za tutishni boshidan boshlaydi.
Ramazonning qazosi va kafforatini tutayotgan kishi subhi sodiq kirmasidan avval mana shu ro'zalarni tutishni niyat qilishlari shart. Agar niyat qilolmay subhi sodiqdan keyin niyat qilsa, niyati e'tiborli bo'lmaydi. Shuning uchun saharlikka turolmay qolishidan qo'rqqan kishi quyosh botganidan keyin ertangi kunning qazo yoki kafforat ro'zasini tutishni niyat qildim, desa kifoya qiladi (“Fatavoi Hindiya”).
Ramazon ro'zasidan boshqa ro'zalarni buzishda kafforat yo'q. Vallohu a'lam.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.
Indoneziya poytaxtida O‘zbekiston turizm salohiyatining taqdimoti o‘tkazildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Tadbirda Indoneziya sayyohlik kompaniyalari rahbarlari, Turizm va Din ishlari vazirliklari mas’ul xodimlari hamda matbuot vakillari ishtirok etdi.
"Qanot Sharq" aviakompaniyasi rahbariyati joriy yilning kuzgi mavsumidan boshlab Jakarta-Samarqand-Jidda yo‘nalishida havo qatnovlari yo‘lga qo‘yilishini e’lon qildi. Samarqand shahri va "Umra+" dasturi doirasida indoneziyalik sayyohlar uchun yaratilgan imkoniyatlar haqidagi videofilm namoyish etildi.
Anjumanda so‘zga chiqqan Indoneziya din ishlari vaziri Nasiruddin Umar O‘zbekistonning islom sivilizatsiyasi rivojiga qo‘shgan hissasi, ushbu zamindan yetishib chiqqan buyuk zotlar, mutafakkir va ulamolar to‘g‘risida so‘zlab berdi.
–O‘zbekiston – muqaddas zamin. Samarqand shahri esa Makka va Madinaga olib boruvchi asosiy darvoza, – dedi vazir Nasiruddin Umar. – Movarounnahr ulamolari Indoneziya orollarida islom dini ta’limotini qaror toptirishda alohida o‘rin tutadi. Islom olamining buyuk dahosi, Qur’ondan keyingi o‘rinda turuvchi "Al Jomiy as-Sahihi" kitobining muallifi Imom Buxoriy O‘zbekiston zaminida tavallud topgan. O‘zbekiston Prezidentining farmoni bilan taniqli muhaddisning qabri joylashgan Samarqand yonidagi Xartang qishlog‘ida ulug‘vor yodgorlik majmuasi barpo etilmoqda. Ziyoratgoh dunyo musulmonlari uchun eng ahamiyatli tuhfa bo‘lishi muqarrar. Shubhasiz, ushbu voqea nafaqat Yangi O‘zbekiston tarixida balki islom dini rivojlanishi tarixida ham munosib o‘rin egallaydi.
Imom Buxoriy indoneziyaliklar uchun nihoyatda qadrli shaxs. Uning maqbarasini ziyorat qilish har bir musulmonning orzusi. Mamlakatimiz birinchi Prezidenti Sukarno ham bundan 70 yil muqaddam ya’ni 1956 yilda muhaddisning qabrini ziyorat qilgan.
Har yili 1 million 200 mingdan ortiq vatandoshimiz Umra amallarini ado etish uchun Saudiya Arabistoniga yo‘l oladi. Ziyoratchilarimiz aksariyat hollarda Istambul, Qohira, Doha, Ammon shaharlarida to‘xtab o‘tishadi. Samarqand shahri o‘zining boy tarixi, yuksak madaniyati, islomiy obidalari, tamaddun maskanlari, o‘zbeklarga xos mehmondo‘stlik qadriyatlari, aholisining indoneziyaliklarga bo‘lgan iliq munosabati nuqtayi nazaridan qayd etilgan shaharlardan ko‘p marotaba afzaldir.
Indoneziya tomoni, shuningdek, "Umra+Samarqand" dasturini ommalashtirishda har tomonlama ko‘mak ko‘rsatishga tayyorligini bildirib, bugungi nutqi o‘zining ijtimoiy tarmoqlardagi akkauntlarida joylashtirilishi va keng jamoatchilikka yetkazilishini urg‘uladi.
Shuningdek, targ‘ibot va tashviqot qilish orqali "Umra+Samarqand" turpaketini ommalashtirish va Indoneziyadan O‘zbekistonga turistlar sonini keskin oshirish imkoniyati mavjud ekanligini ta’kidlandi.
Tadbir doirasida "Qanot Sharq" aviakompaniyasi vakillari va Indoneziyaning "ASITA" turizm agentliklari tashkiloti raisi Rusmiati Nunung o‘rtasida Jakarta - Samarqand - Jidda yo‘nalishida aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘yish va indoneziyalik turistlarga xizmat ko‘rsatish to‘g‘risida hamkorlik memorandumi imzolandi.