Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Iyul, 2025   |   24 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:06
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:56
Xufton
21:27
Bismillah
19 Iyul, 2025, 24 Muharram, 1447
Maqolalar

Gunoh qilganida uni yashirgan edim

13.12.2024   3649   3 min.
Gunoh qilganida uni yashirgan edim

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Asarlarda kelishicha, Muso alayhissalomning davrlarida Bani Isroilda qahatchilik va qurg‘oqchilik yuz bergan ekan. Shunda Muso alayhissalom kishilarni tavba va istig‘forga targ‘ib qildilar. So‘ng ular bilan istisqo namozi o‘qigani chiqdilar. Namozga faqat tavba qilganlar chiqsin deb talab qo‘ydilar.

Muso alayhissalom ular bilan namoz o‘qidilar. Ammo yomg‘ir yog‘madi. Bu haqda Allohdan so‘raganlarida U zot ichlarida gunohdan tavba qilmagan inson borligini aytdi. Muso alayhissalom yomg‘irdan mahrum bo‘lmaslik uchun Bani Isroildan yomg‘ir yog‘masligiga sabab bo‘lgan gunohkor kishining oralaridan chiqib ketishini so‘radilar. Hech kim chiqmadi. Ammo yomg‘ir yog‘a boshladi.

Muso alayhissalom Allohdan osiy kishi oralarida bo‘lsa ham, nega yomg‘ir yog‘dirgani sababini so‘radilar. Alloh taolo haligi gunohkor inson tavba qilganini aytdi. Muso alayhissalom uning ismini so‘radilar. Alloh taolo: «Gunoh qilganida uni yashirgan edim. Tavba qilganida oshkor qilamanmi?» dedi.

Sahobalardan Moiz roziyallohu anhu zino qilib qo‘ydi. U qilgan ishini do‘sti Huzol Aslamiyga aytdi. Huzol roziyallohu anhu nasihat qilmadi, tavbaga chaqirmadi, balki gunohini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga aytishni maslahat berdi.

Moiz roziyallohu anhu Rasululloh sollalloxu alayhi vasallamning huzurlariga borib, voqeani aytib, gunohiga iqror bo‘ldi. Payg‘ambar alayhissalom uni toshbo‘ron qilishga amr etdilar. Chunki ish davlat rahbariga yetib borar ekan, avf soqit bo‘ladi. U shar’iy had-jazoni qoim qilishi lozim.

Keyinchalik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Huzolga yo‘liqqanlarida unga: «Uni kiyiming bilan yashirganingda sen uchun yaxshiroq bo‘lardi», degan edilar.

Ha, Islom ma’lum jazolarni belgilagan. Insoniyatga oid barcha qonunlarda ham jinoyatga oid kodekslar bor.

Ammo islom, modomiki, Alloh satr qilgan ekan, gunohni oshkor etmaslikka, undan tavba qilishga chaqiradi. Yaxshisi, gunoh va jinoyat qilgan kishi davlat rahbari oldiga bormasin, jazo berishini so‘ramasin. Aksincha, Alloh yashirganni oshkor etmasin, tavba qilsin, qaytib u gunohga qo‘l urmasin.

Ba’zi ulamolar bularning barini ikki og‘iz so‘z bilan ifodalashgan: «Gunohdagi asl narsa tavba va istig‘fordir, hadlarni qoim qilish emas».

Satr shariatimiz asoslaridan biridir. Har bir musulmondan o‘zining ham, boshqalarning ham ayb-gunohlarini bekitish talab qilingan. Bashariyatning nafsi esa o‘zining ayblarini yashirib, boshqalarning aybini oshkor qilishga moyildir. Kim boshqalar aybining ortidan tushsa, Alloh uning aybi ortidan tushadi. Kim boshqalarni satr qilsa, Alloh ham uni satr qiladi. Zero, jazo amalning jinsidan bo‘ladi.

Hammamizning aybimiz bor. Agar Alloh bizning ustimizga Satrini tashlamaganda sharmanda bo‘lar edik. Kishilar bizni zarracha ehtirom qilmasdi.

Banda amal qiladigan eng go‘zal hulq kishilarga Alloh taolo singari muomalada bo‘lmoqdir. Ya’ni, Alloh ayblarni yashiruvchidir. Yashirishni yaxshi ko‘radi.

Insonlarning aybini eshitsak, uni ichimizda qoldiraylik. Bizning ham ayblarimiz bor. Insonlarning ustiga satr tashlaylik. Shunda o‘zimizning ayblarimizga satr tashlagan bo‘lamiz.

«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   4731   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.