Bismillahir Rohmanir Rohiym
Ziyoratchi Uhud tog‘i va Uhud shahidlari qabristonini ziyorat qilishi mustahab hisoblanadi. Uhud shahidlari qabristoni kichik qabriston bo‘lib, u yerda Hamza roziyallohu anhu va boshqa sahobalarning qabrlari bor.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Baqi’ va Uhud shahidlari yotgan qabristonni tez-tez ziyorat qilib turardilar.
Bu qabristonda qilinadigan amallar tartibi Baqi’ qabristonidagi kabidir. Uhud tog‘i fazilatiga kelsak, bu borada bir qancha hadislar mavjud.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘iga qarab: “Darhaqiqat, Uhud bizni, biz uni yaxshi ko‘radigan tog‘dir”, dedilar (Imom Muslim rivoyat qilgan).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ini yaxshi ko‘rardilar. Ibn Hajar rahmatullohi alayhning rivoyatida: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Uhud tog‘ida yurganlarida uning shavqi kelib qimirladi. Shunda ul zot oyoqlari bilan tog‘ni tepib: “Sokin bo‘l, ey Uhud!” dedilar», deyilgan.
Suhayliyning rivoyatida aytiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam chiroyli fa’l (yaxshilikka yo‘yib qo‘yish) va chiroyli ismlarni yaxshi ko‘rar edilar. “Ahadiyya” kalimasidan yasalgan ism (Uhud)dan chiroyli ism yo‘q. “Uhud” so‘zidagi harakatlar (harfning osti va ustiga qo‘yiladigan belgilar) raf’dir. Raf’ (bizdagi “u” harfiga to‘g‘ri keladi) so‘zi ko‘tarish, yuksaltirish ma’nolarini anglatadi. Shu lafzdan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Ahadning dini qadri baland ko‘tarilishi, oliylikka yuksalishini his qilardilar. Shuning uchun unga bo‘lgan muhabbatlari ham so‘zda, ham ma’noda bog‘langan edi.
Demak, biz ham yuqorida aytilganlardan o‘zimizga kerakli xulosalar chiqarib, qo‘ldan kelgancha hayotimizga tatbiq etib borishimiz lozim. Biz ham har doim aziz insonlar va qadrli narsalarni yaxshi ko‘rishimiz darkor. Bu borada suyukli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam barchamizga o‘rnak – namunadirlar.
“Umra – ulug‘ amal” kitobidan
Bugun, 1 iyun kuni Haj va umra ishlari vaziri Tavfiq bin Favzon ar-Rabia taklifiga binoan Jidda shahrida tashkil etilgan 49-haj anjumanida O‘zbekiston delegatsiyasi vazirlar, muftiylar, ulamolar va haj xizmatiga aloqador turli sohalar yetakchilari bilan birga ishtirok etdi.
Mamlakatimiz delegatsiyasi tarkibida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev, “Haj” va “Umra” bo‘yicha attashe Shuhrat Amoniy va bir qator soha mutasaddilari qatnashdi.
Qur’oni karim tilovati bilan boshlangan anjumanni mamlakat Haj va umra ishlari vaziri kirish so‘zi bilan ochib, martabali mehmonlarni Makkai mukarramaga tashriflari va nufuzli tadbirdagi ishtiroki bilan qutlab, haj mavsumini yuqori darajada o‘tkazish yuzasidan amalga oshirilayotgan yangi loyihalar to‘g‘risida so‘zladi.
Xalqaro anjuman doirasida haj ibodatini yengillashtirish, ziyoratchilarga qulay sharoit yaratish, joriy haj mavsumi yozning issiq kunlariga to‘g‘ri kelayotgani, hojilar salomatliklariga e’tibor qilishlari, Arafot hududidagi Rahmat tog‘iga chiqishdan saqlanishlari, shuningdek, haj xizmatidagi tashkilotlar o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlash kabi muhim mavzular muhokama qilindi.
Xalqaro anjumanda Saudiya Arabistoni Podshohligining ziyoratchilarga xizmat ko‘rsatish sohasida amalga oshirayotgan ko‘lamli ishlari haqida so‘z yuritildi. Musulmonlarga xizmat qilish uchun Ikki Muqaddas Masjiddagi eng muhim loyiha va katta o‘zgarishlar taqdimot qilindi. Shuningdek, haj amalini ado etishda qonuniy ruxsatnomalarga va amaldagi qoidalarga rioya qilish alohida ta’kidlab o‘tildi.
Ma’lumot o‘rnida, ushbu simpozium 1970 yildan buyon har yili o‘tkaziladi. Bu yilgi anjumanda 50 dan ortiq davlatdan 500 dan ziyod olim va mutafakkirlar mavzu yuzasidan muhim masalalarni muhokama qildilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati