Er o‘z ayolidan so‘radi:
«Erkak uylanganda nima yo‘qotadi va nima topadi?»
Ayoli tabassum bilan javob berdi:
«Erkak o‘z yolg‘izligini, kichik qarorlarni mustaqil qabul qilish erkinligini va yangi mas’uliyatlari haqida o‘ylamasdan harakat qilish qobiliyatini yo‘qotadi. Bunga javoban esa, hayotidagi sherikni, farzandlarining onasini va hayotda iliqlik ufurib turgan uyni topadi».
Er kulib so‘radi: «Unda baxt-saodatchi?»
Ayoli tabassum bilan javob berdi: «Baxt-saodat, azizim, bu o‘zimiz yaratadigan narsa. Agar nikoh biz uchun majburiyatlarni, xursandlikni va muvaffaqiyatni bo‘lishishni anglatsa, biz baxtli bo‘lamiz. Ammo agar biz unga yo‘qotish sifatida qarasak, doimo norozilik hissini tuyamiz».
Er uning so‘zlarini mulohaza qilib, yana so‘radi: «Sen meni ko‘proq sevasanmi yoki bolalaringni?».
Ayoli ikkilanmay javob berdi: «Bolalarimni».
Er ajablanib so‘radi: «Nega?».
Ayoli javob berdi: «Chunki ular mening bir bo‘lagim, qonim va jonim».
Er kulib: «Unda men-chi?».
Ayoli kulib javob berdi: «Siz esa bu turmushimdagi sheriksiz, ba’zan meni xursand qilasiz, ba’zan esa asabimni buzasiz!».
Bu suhbatdan so‘ng er o‘ylanib qoldi: «Rostdan ham er-xotin munosabati qurbonliklar ustiga quriladimi va bu qurbonliklar qadrlanadimi?».
Jamiyatimizda ayol oilaning asosiy tirgaklaridan biri hisoblanadi. U kechalari uyqusiz qoladigan ona, ovqat tayyorlaydigan, bolalarini o‘qitadigan, tarbiyalaydigan, uyni tozalaydigan, g‘amxo‘rlik qiladigan va qo‘llab-quvvatlaydigan ayoldir. U hayotning barcha og‘irliklarini jimgina o‘z yelkasida ko‘taradi va charchoqqa qaramay, tabassum qilib yashaydi.
Shunga qaramay, bordiyu oila a’zolaridan biri muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, barmoqlar darhol ayolga qaratiladi:
— Bolaning o‘qishi orqaga qolsa, «Ona qayerda?» deyishadi.
— Bolaning xulqi yomon bo‘lsa, «Ona uni tarbiyalamabdi!» deyishadi.
— Erning hayotidan qoniqmaganligida, «Xotin yetarli e’tibor bermabdi!» deyishadi.
— Uy tartibsiz bo‘lsa, «Ona o‘z vazifasini bajarmabdi!» deyishadi.
Ammo haqiqat shuki, ayol oilada ulkan rol o‘ynaydi. U haqiqiy maktab, hatto undan ham ustundir. U — jarohatni davolovchi shifokor, qadriyatlarni singdiruvchi murabbiy, maslahat beruvchi maslahatchi va kattayu kichikka g‘amxo‘rlik qiluvchi mehribon inson.
U hayot hikmatini saqlaydigan kutubxona, mehr-muhabbatni beg‘araz baxsh etadigan yurak, oilaning suyanchig‘i bo‘lgan qo‘llab-quvvatlovchi ustundir.
Shuning uchun, kattayu kichik mas’uliyatlarni zimmasiga olgan, o‘z tinchligi va baxt-saodatidan boshqalar uchun voz kechadigan, barcha qiyinchiliklarga qaramay atrofidagi insonlarga xursandlik ulashadigan ayolga chuqur hurmat bilan e’tibor qaratmoq lozim.
Ey ayol, tabassum qil va o‘zing bilan faxrlan. Chunki sen avlodlarni tarbiyalovchi, dunyodagi kuch va muhabbat manbaisan.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
1. Duo qilish. Bu kun qilingan duolar eng afzal duodir.
Solihlardan biri aytadi: "Allohga qasam! Arafa kuni biror duo qilsam, bir yil o‘tmasidan turib uni xuddi yorishgan tong kabi amalga oshganini ko‘rdim".
O‘tgan solihlar ehtiyojlari uchun qiladigan duolarini arafa kuniga saqlab qo‘yishar edi. Qanchadan qancha orzu-umidlar va duolar arafa kunida ijobat qilingan.
2. Ushbu duoni ko‘p qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi arafa kunidagi, men va mendan oldingi nabiylarning “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr”, deb aytgan duosidir”, dedilar.
3. Allohdan do‘zaxdan panoh so‘rash. Bu kundan ko‘ra do‘zaxdan ko‘p ozod bo‘ladigan kun yo‘q. Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!”.
4. Takbiri tashriq aytish. Bu kunning bomdod namozidan boshlab takbir aytiladi. “Allohu akbar! Allohu akbar! Allohu akbar! Laa ilaha illallohu vallohu akbar! Allohu akbar va lillaahil hamd”.
5. Ro‘za tutish. Bu kun tutilgan ro‘za ikki yillik gunohlarga kafforot bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Arafa kunining ro‘zasi undan oldingi va undan keyingi yillardagi gunohlarga kafforot bo‘ladi deb Allohdan umid qilaman”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Arafa kuningiz muborak bo‘lsin. Alloh taolo sizni bu kunning fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin.
Davron NURMUHAMMAD