Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Iyun, 2025   |   22 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:40
Shom
20:02
Xufton
21:41
Bismillah
18 Iyun, 2025, 22 Zulhijja, 1446

Saharlikka uxlab qolinsa suv ichib, ro'zani davom ettirsa bo'ladimi?

18.03.2024   1129   2 min.
Saharlikka uxlab qolinsa suv ichib, ro'zani davom ettirsa bo'ladimi?

Cavol:Ramazonda saharlikka uxlab qolgan kishi uyg'onganidan keyin suv ichib, niyat qilib ro'zani davom ettirsa bo'ladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Ramazonda saharlikdan uxlab qolgan odam, o'yg'ongach oz bo'lsa ham biror narsa eb-ichib, ro'zani niyat qilaman desa, niyati ham o'sha kuni tutadigan ro'zasi ham to'g'ri bo'lmaydi. Ramazon oyida saharlikka uxlab qolgan odam, uyqudan turgach, ro'zani buzadigan (ya'ni, eb-ichish, er-xotinlik aloqasi kabi) ishlarni qilmasdan, shu kungi ro'zani tutishni niyat qiladi. Bunday niyatni toki quyosh tikkaga kelgungacha qilish mumkin.

Salama roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, Nabiy sallollohu alayhi vasallam Aslam qabilasidan bir kishiga buyurdilar: “Odamlarga e'lon qilginki, kim (bugun taom) egan bo'lsa, kunning qolgan qismida emay tursin. Kim hech narsa emagan bo'lsa, ro'za tutsin. Chunki bugun – Ashuro kunidir”(Imom Buxoriy va Muslim rivoyat qilgan).

Ushbu hadisda Ramazon ro'zasini Ashuro kuniga qiyos qilingan. Chunki Islomning avvalida Ashuro ro'zasi farz bo'lgan (“E'lous-sunan”).

Imom Tahoviy: “Bu hadisda muayyan bir kunda ro'za tutishi kerak bo'lgan kishi, kechasi niyat qilmagan bo'lsa, kunduzi niyat qilishi durustligiga dalil bor”, – deganlar.

“Zavolgacha niyat qilish, tong otgandan keyin ro'zani buzadigan amallar bo'lmagan bo'lsa, joiz bo'ladi. Agar tong otgandan keyin qasddan yoki unutib egan, ichgan yoki jinsiy aloqa qilgan bo'lsa, bundan keyin o'sha kungi ro'zani niyat qilishi joiz bo'lmaydi”(“Fatavoi Hindiya”, “Sharhut Tahoviy”).

Demak, Ramazonda saxarlikka uxlab qolgan kishi, o'yg'ongach, hech narsa emay-ichmay ro'za tutishni niyat qilishi lozim bo'ladi. Vallohu a'lam.

O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.

 
 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   8401   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).