Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446

Haromdan qalbi Alloh uchun xolis bo‘lganlargina qaytadi

03.01.2025   2299   4 min.
Haromdan qalbi Alloh uchun xolis bo‘lganlargina qaytadi

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Payg‘ambarlar qissasidagi eng go‘zal hissiyot – ularning ham biz kabi inson bo‘lganliklaridir. Alloh taolo bizga iymon inson tabiatini o‘zgartirmasligini, balki uni tarbiya qilishini anglatishni xohlayapti. Iymon shahvatlarni vayron qilmaydi, balki ularni tartibga soladi!

Nuh alayhissalom o‘g‘illarining cho‘kayotganidan qiynaldi. Otalik tuyg‘usi bilan o‘g‘lini himoyasi uchun Allohga munojot qildi. Ammo Robbi bundan qaytargach, to‘xtadi. Muso alayhissalom sehrgarlar arqon va asolarini tashlaganida qo‘rqdi. U kishining iymoni zaif emas edi. Ammo u kishi ham inson edi. Insonligiga borib qo‘rqdi. Alloh bilan roz aytib qavmi oldiga qaytganida ularning buzoqqa ibodat qilayotganini ko‘rib g‘azablandi. Qo‘lidan Tavrot lavhlari tushib ketdi. Zero, ba’zi bir holatlar insonni insonlik chegarasidan chiqarib yuboradi!

Olamlarning sayyidi bo‘lmish Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham boshqa payg‘ambar birodarlari kabi bashar edilar. Inson ekanliklarini aytishdan uyalmas edilar. Insonlik nuqson emas. Aksincha, ana shu jihatning o‘z mo‘jiza bo‘ladi. Hislaring bilan, tashvishlaring bilan, mahzunliging bilan, qayg‘ung bilan insonligingcha qolib, so‘ngra olamni o‘zgartirishga harakat qilishing mo‘jizadir!

Bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarga dedilar:

«Men ham insonman. Mening huzurimga xusumatlashib kelasizlar. Ehtimol ba’zingiz boshqangizdan dalil keltirishda mohirroq bo‘lar. Men eshitganimga ko‘ra uning foydasiga hukm chiqaraman. Men kimga bir haqni hukm qilsam, demak, unga do‘zaxdan bir parchani kesib beribman. Istasa uni olsin, istamasa tashlasin!».

Qozining huzuriga xusumatlashib kelgan ikki kishining biri ehtimol gapga usta bo‘lib, boshqasi ojiz bo‘ladi. Qozi gapga usta insonning chiroyli dalil keltirgani uchun uning daliliga qarab uning foydasiga hukm chiqaradi. Endi Savol: Qozining hukmi halolmi yoki harom?

Allohga qasamki, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning chiqargan hukmlari kishiga birodarining haqqini yeyishni halol qilib bermaydi. Qozining hukmini qo‘yavering!

Bugungi musulmonlar mubtalo bo‘lgan narsalardan biri shuki, kishilar halolni qiladilar, ammo haromdan saqlanmaydilar. Avvalgilar dinni halolni qilishdan ko‘ra ko‘proq haromdan saqlanishda deb bilishar edi!

Molik ibn Dinor rohimahulloh aytadi: «Kishining yuz ming dirham sadaqa qilganidan, harom bo‘lgan bir dirhamni tark qilgani yaxshiroqdir!».

Halolni yaxshi ham, yomon ham, solih ham, osiy ham qilaveradi. Ammo haromdan faqatgina qalbi Alloh uchun xolis bo‘lganlargina qaytadi.

Bir firibgarlik bilan kun ko‘rib, ko‘p odamni chuv tushirgan kishi oynai jahondan o‘zining haj va umra qilganini, sadaqa qilganini aytyapti. Ehtimol uning gapi rostdir. Ammo u shuni bilishi kerakki, birovning haqini aldov bilan o‘zlashtirishni to‘xtashi uning qilgan haj va umrasidan yaxshiroqdir!

Yolg‘onchi va xiyonatkor savdogar yetimni kafillikka olishi mumkin. Bu ulug‘ ish. Ammo uning xiyonatdan va yolg‘ondan saqlanishi, kishilarning molini harom yo‘l bilan yeyishdan saqlanishi bundan ham ulug‘roq ishdir. Chunki Alloh taolo pokiza Zotdir. Pokiza narsalarni qabul qiladi!

Tungi bar sohibi bo‘lgan kishi masjid ochganidan, uning qurilishiga hissasini qo‘shganidan gapiradi. Ammo uning o‘z tungi barini yopishi Alloh uchun masjid bino qilganidan suyukliroqdir!

Nasha yoki mast qiluvchi ichimliklar sotadigan kishi Ramazonda iftorlik qilib berganini gapiradi. Aslida uning nasha va aroq sotishni tark qilishi Ramazonda iftorlik qilib berganidan yaxshiroqdir!

Toat maqtalgan bo‘lsa-da, haqiqiy amaliy iymon toatda emas, gunohlardan saqlanishdadir!

Abdulqodir Polvonov

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

05.06.2025   6798   4 min.
Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

Ramazon hayiti va Qurbon hayiti  Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
 

Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon  va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.


Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.


Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik  qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.


Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.


Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.


Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.


Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).


Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.


Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.


Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.


Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!


Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin! 

Ubaydulloh Abdullayev, 
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi

O'zbekiston yangiliklari