Hech shubha yo‘qki, kitob o‘qishga odatlanish maktabga bormay turib, uyda – oilada yo‘lga qo‘yilishi kerak. Darhaqiqat, mutolaa eng yaxshi odat. Hozirda biz telefon, internet, seriallar asridamiz. Siz bunday vaziyatda farzandlaringizning mutolaaga bo‘lgan muhabbatini qanday shakllantiryapsiz?
Farzandlaringizga namuna bo‘ling. Yosh bola uyda turli xil kitoblar bilan to‘lib turgan kitob javonini ko‘rsa, ota-onasining tez-tez kitob o‘qiyotganiga guvoh bo‘lsa, bunday holat, ko‘pincha, bolani kitob o‘qishga va ota-onasining izidan borishga undaydi.
Farzandingizga uning fe’l-atvori, yoshiga to‘g‘ri keladigan kitoblar olib bering. Yosh bolalarga rasmlari bo‘lmagan katta-katta kitoblarni olib berib bo‘lmaydi.
Farzandingizni o‘zlarining kitob javonlari bo‘lishiga qiziqtiring, kichkina bo‘lsa ham mayli. Ularning kitob javonlarida ibratli qissalar, ertak kitoblar, e’tiborni tortuvchi gazeta va jurnallar bo‘lsin. Farzandlaringizni kitob do‘konlariga olib boring va ular sizning nazoratingizda qiziqarli kitoblar yoki jurnallar sotib olishsin.
Yosh bolalarga kitobni bosqichma-bosqich tanlang. Avvaliga yozuvi kam, suratlari ko‘p kitoblarni, keyin asta-sekin boshqalarini olib bering.
Albatta, farzandlaringizning qiziqishlarini hisobga oling. Bolalar, odatda, rang-barang hamda qahramonlar to‘g‘risidagi ertaklarga qiziqishadi. Ularni qiziqmaydigan kitoblarni o‘qishga hech ham majbur qilmang.
Hatto beshikdagi farzandingizga ham kitob o‘qib bering. U sizning ishorangiz va harakatlaringizga o‘z ta’sirini bildiradi, sizga qo‘shilib harakat qiladi.
Farzandingizga uxlashidan avval birorta ertak yoki qissa aytib berishga harakat qiling. Agar bu ishda onasi ham ishtirok etsa juda ajoyib bo‘ladi. Hikoya qila turib qahramonlarning obrazlariga moslab harakatlaringiz va ovozingizni o‘zgartiring. Yoshlari biroz katta bo‘lgach esa bir necha daqiqa bo‘lsa-da, kitob o‘qib bering.
Farzandlaringizga bayramlarda, biror-bir muvaffaqiyatlari munosabati bilan kitoblar sovg‘a qiling.
Uyingizga bittadan ortiq televizor o‘rnatmang. Bunday jihozlarning ko‘payishi farzandlaringizning asosiy vaqtlarini televizor qarshisida o‘tkazadigan qilib qo‘yadi. Televizordagi foydali ko‘rsatuvlarni ko‘rishi uchun ularga kuniga bir yarim soat vaqt belgilang. O‘qish kunlari esa buni yarim soatga qisqartiring. Ayniqsa farzandlaringizning yotog‘iga aslo televizor o‘rnatib bermang. Ular televizor ko‘rib uxlashga odatlanib qoladilar.
Farzandlaringizning mutolaadagi g‘ayratlari, harakatlarini maqtab qo‘ying va ularning o‘qigan har bir kitoblarining nomini yozib qo‘ying, shuningdek, vaqti-vaqti bilan kutubxonalarga olib boring.
Hasson Shamsiy Poshoning "Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar" nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
«Ko‘kaldosh» o‘rta maxsus islom bilim yurti Axborot-resurs markazi fondiga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekovning «Islom fiqhi asoslari» kitobidan 50 dona hadya qilindi.
Kitobda Islom voqeiy din ekani va barcha zamonu makonlarga mos hamda muvofiq kelishi saodat asrida sodir bo‘lgan voqea-hodisalar asosida ilmiy asoslab berilgan. Bir misol. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuni Yamanga qozi qilib tayinlaganlarida bunday deganlar: “Agar sen biror muammoga duch kelsang, qanday hukm qilasan?” Shunda u: “Qur’ondan hukm chiqaraman”, dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Agar Qur’ondan uning hukmini topa olmasang-chi?” deb so‘radilar. “Unda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan hukm izlayman”, dedi. “Agar Rasulullohning sunnatlaridan ham topa olmasang-chi?” deb so‘raganlarida: “U holda aqlimga suyanib ish tutaman”, dedi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Muozning yelkasiga qoqib: “Rasulullohning elchisini O‘zi rozi bo‘ladigan ishga muvaffaq qilgan Alloh taologa hamdu sanolar bo‘lsin”, dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlarida yoki u kishi bo‘lmagan vaqtlarda sahobalar tomonidan bunday ijtihodlar ko‘plab sodir bo‘lgan. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularning chiqargan hukmlaridan to‘g‘risini tasdiqlab, xatolarini tuzatib qo‘yar edilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati