1. Metabolizmni yaxshilash
Ro‘za tutish davomida organizm qondagi shakar va insulin darajasini nazorat qilishni o‘rganadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ro‘za tutish insulin sezgirligini oshirib, 2-xil diabet xavfini kamaytiradi.
2. Qon bosimini pasaytirish
Ro‘za tutish davomida organizmdagi natriy (tuz) mikdori kamayib, qon bosimi pasayishi mumkin. Bu yurak-qon tomir kasalliklari xavfini kamaytiradi.
3. Vaznni kamaytirish
Ro‘za tutish ortiqcha vaznni kamaytirish uchun samarali usuldir. Organizm sahar va iftor oralig‘ida yonchi moddalarni ishlatib, yog‘larni eritishni boshlaydi.
4. Qondagi xolesterinni kamaytirish
Ro‘za tutish davomida “yaxshi” xolesterin (HDL) ko‘payib, “yomon” xolesterin (LDL) kamayadi. Bu yurak-qon tomir tizimini yaxshilashga yordam beradi.
5. Ichki organlarni tozalash
Ro‘za tutish davomida organizm autofagiya (jisman hujayralarni tozalash) jarayonini boshlaydi. Bu jarayon ortiqcha toksinlardan xalos bo‘lish va ichki organlarning ish faoliyatini yaxshilashga yordam beradi.
6. Miya faoliyatini yaxshilash
Ro‘za tutish miyaning neyroplastik (o‘zgartirish) qobiliyatini oshiradi. Bu esa xotira, o‘rganish va fikrlash qobiliyatini yaxshilashga yordam beradi.
7. Immunitetni kuchlantirish
Ro‘za tutish davomida organizm yangi immun hujayralarni ishlab chiqaradi. Bu esa immunitet tizimini kuchlantirib, kasalliklarga qarshi kurashish qobiliyatini oshiradi.
8. Ruhiy tinchlik va stressni kamaytirish
Ro‘za tutish davomida organizmda endorfin (baxt gormoni) ko‘payib, stress va tashvishni kamaytiradi. Bu esa ruhiy tinchlik va xotirjamlikka olib keladi.
Ilmiy tadqiqotlarga asoslangan xulosa
Ramazon oyida ro‘za tutish nafaqat ibodat, balki sog‘lom turmush tarzini saqlash uchun xam ajoyib imkoniyatdir. Tibbiy jihatdan ro‘za tutish organizmni tozalash, metabolizmni yaxshilash va turli kasalliklarning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.
Ammo, ro‘za tutishda muvozanatni saqlash muhim. Sahar va iftorda sog‘lom va balandlangan ovqatlanish, suvni yetarli mikdorda ichish va tanani ortiqcha charchatmaslik kerak.
Imom Moturidiy o‘zining ilmiy merosi bilan islom ilm-fani taraqqiyotiga ulkan hissa qo‘shgan buyuk mutafakkirlardan biridir. U asos solgan moturidiylik ta’limoti aqidaviy yechimlari, bag‘rikenglik va mo‘tadillik qarashlari bilan musulmon dunyosining ma’naviy asoslaridan biriga aylangan. Shu ma’noda ulug‘ ayyom kunlarida e’lon qilingan Prezidentimizning "Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida"gi qarori Imom Moturidiyning ulkan merosini jahonga tanitishda katta ahamiyat kasb etadi.
Ta’kidlash joizki, buyuk bobakalonimizning 1155 yillik tavallud sanasini keng nishonlash nafaqat ilmiy-ma’rifiy ahamiyatga, balki O‘zbekistonning jahon miqyosidagi nufuzini yanada oshirishga xizmat qiladi.
Prezident qarorida Imom Moturidiyning ilm-fanga qo‘shgan hissasini chuqur o‘rganish va uni targ‘ib etish bo‘yicha keng ko‘lamli chora-tadbirlar belgilab berilgan. Xususan, O‘zbekiston musulmonlari idorasiga mazkur merosni o‘rganish va uni jamoatchilikka yetkazish borasida bir qator muhim vazifalar yuklatilgan. Jumladan, imom-xatiblar va diniy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida “Moturidiylik ta’limoti bilimdoni” tanlovini o‘tkazish orqali yosh avlodga allomaning ta’limotlari va ilmiy merosini yetkazish nazarda tutilgan.
Shuningdek, O‘zbekiston musulmonlari idorasi mamlakatimiz bo‘ylab Imom Moturidiyning ta’limotiga bag‘ishlangan davra suhbatlari va ma’rifiy tadbirlarni tashkil etishda faol ishtirok etadi. Bu tashabbus nafaqat yurtdoshlarimizning diniy-ma’rifiy bilimlarini boyitishga, balki moturidiylik ta’limotining jahon ilmiy doiralarida keng tarqalishiga hissa qo‘shadi.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
raisining birinchi o‘rinbosari