Folbinlik – bu kelajakni bashorat qilish, noyob bilimlarga ega ekanligini da’vo qilish yoki g‘ayrioddiy usullar bilan kimnidir davolash iddaosi. Ba’zilar qo‘llar, kaft chiziqlari yoki karta bilan, boshqalari esa turli sehrli amaliyotlar bilan odamlarni ishontiradi.
Islom dinida folbinlik va sehrdan qat’iy qaytarilgan. Alloh taolo Qur’onda bunday ishlardan qaytargan: “...Senga zarar ham, foyda ham yetkaza olmaydigan narsalarga duo qilma. Agar shunday qilsang, albatta zolimlardan bo‘lasan” (Yunus surasi, 106-oyat).
Shuningdek, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Kim folbin yoki ko‘zboylog‘ichga borib, uning so‘zini tasdiqlasa, u Muhammadga sollallohu alayhi vasallam nozil qilingan narsaga kofir bo‘libdi” (Imom Ahmad rivoyat qilgan).
Bu hadis folbinlarga ishonish qanchalar og‘ir gunoh ekanini ko‘rsatadi.
Ba’zilar qiyinchiliklardan chiqish yo‘lini qidirib, hech qanday dalilsiz folbinlarga yuguradi.
Ko‘pincha inson o‘z hayoti haqida “maxfiy ma’lumot” bilishni xohlaydi va buni folbinlardan izlaydi.
Kimdir folbinlarning so‘zlariga ishonib, ularni haqiqat deb qabul qiladi. Vaholangki, folbinga borish dunyo va oxirat uchun xatarlidir.
1. Iymonni zaiflashtiradi – Folbinlarga ishonish Allohga bo‘lgan tavakkulni kamaytiradi.
2. Odamlarni aldaydi – Folbinlar ko‘pincha yolg‘on aytadi va odamlarning pullarini nohaq yo‘llar bilan oladi.
3. Jamiyatni buzadi – Folbinlarga ishongan odamlar o‘z hayotlarini ularning gaplariga qarab yo‘naltiradi va haqiqatdan uzoqlashadi.
Folbinlardan himoyalanishning yo‘llari:
1. Qur’on va hadislarni o‘rganish – Islomda taqdir va tavakkul haqidagi tushunchalarni bilish folbinlarga ishonishdan saqlaydi.
2. Istig‘for va duo qilish – Qiyinchilikda Allohga yuzlanish kerak, chunki haqiqiy yordam faqat Undan keladi.
3. Sahih ilmga tayanish – Har qanday masalada ilmli ulamolardan maslahat olish kerak.
Folbinlarga ishonish nafaqat odamning aqliga, balki iymoniga ham zarar yetkazadi. Haqiqiy hidoyat faqat Allohning kalomi va Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning sunnatidandir. Shuning uchun hamma vaqt Allohga tavakkul qilib, Undan yordam so‘raylik.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV
Bugun, 2 aprel kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida diniy sohada faoliyat yuritayotgan matbuot va axborot xizmati xodimlari uchun o‘quv seminari o‘tkazildi. Unda O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Qoraqalpog‘iston qoziyoti, viloyatlar va Toshkent shahar vakilliklari matbuot kotiblari va axborot xizmati xodimlari ishtirok etdi.
An’anaga muvofiq, tadbir Qur’oni karim tilovati bilan boshlandi. Dastlab O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov seminar ishtirokchilariga xayrli tilaklar bildirdi. Shuningdek, bugungi axborot va texnologiyalar zamonida diniy soha faoliyatiga oid materiallarni ommaga taqdim etish, noxolis axborotlardan ogohlantirish nihoyatda muhim ekani, bu esa sohada ishlayotgan matbuot kotiblari va mutaxassislar zimmasiga katta mas’uliyat yuklashi, shu bois ular o‘zining doimiy malakasini oshirib borishi zarurligi, bunda o‘quv seminarlarning alohida o‘rni borligini ta’kidladi.
Shundan so‘ng to‘g‘ridan to‘g‘ri va masofaviy shaklda o‘tgan o‘quv seminar tinglovchilari Filologiya fanlari doktori Beruniy Alimov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bosh mutaxassisi Yahyobek Hayitaliyev, Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti tayanch doktoranti Orif Tolib kabi soha mutaxassislarining darslarini tingladi.
O‘quv-seminar davomida “Internet tarmog‘ida tarqalayotgan yot g‘oyalarning tahlili: muammo va yechimlar”, “Diniy soha xodimlarining OAV va ijtimoiy tarmoqlarda chiqishlari tartibi bo‘yicha tavsiyalar”, “Zamonaviy axborot texnologiyalarda matnli materiallarni tarqatish usullari” kabi mavzularda bir-biridan qiziqarli mashg‘ulotlar olib borildi.
Har bir dars yakunida tinglovchilar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga atroflicha javob olishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati