Avf ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qiyomat alomatlarini sanaganlarida: “...Chorva o‘lati kabi orangizda tarqaladigan o‘lat”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Ya’ni orangizda bir kasallik tarqaladi va shu sababli o‘lim ko‘payadi. Bu hodisa Umar roziyallohu anhu davrida Shomda tarqalgan vabo deb tahmin qilinadi. Ushbu vaboda Abu Ubayda va boshqa ko‘plab sahobalar vafot etishgan.
Ibn Hajar Asqaloniy rahimahulloh “Fathul boriy” kitobida bunday yozadi: “Aytishlaricha, qiyomatning bu alomati Umar roziyallohu anhuning hukmronligi davriga to‘g‘ri kelib, u ko‘plab odamlarning hayotiga zomin bo‘lgan. Bu voqea Quddus fathidan so‘ng bo‘lgandi”.
Tarixchilarning yozishicha, hijriy 18 yilda Amavos hududida vabo epidemiyasi boshlanib, keyinchalik Shom yerlariga tarqalib ketgan. Bu vaboda ko‘p sonli sahoba va boshqa musulmonlar vafot etdi.
Ibn Kasir rahmatullohi alayhning aytishicha, qurbonlar soni 25 ming kishiga yetgan. Ushbu vabo tufayli vafot etgan mashhur sahobalardan biri Abu Ubayda Omir ibn Jarroh roziyallohu anhu edi.
Hozirgi kunda insoniyatga davosi ma’lum bo‘lmagan (masalan, odamning immunitet tanqisligi virusi (OIV) va h.k.) kasalliklar turining tobora ko‘payib borayotganiga guvoh bo‘lmoqdamiz. Zamonaviy ilm-fan va sivilizatsiya rivojlanishi insonlarni bunday kasalliklardan himoya qila olmaydi.
Binobarin, fan-texnika taraqqiyoti odamlarni taqdirdan (qadar) qutqaradi, degan hayollarga berilmaslik lozim. Har bir insonning o‘limi oldindan belgilab qo‘yilgan, Alloh uning jonini biror sabab bilan oladi.
Bemor iste’mol qiladigan dorilar faqatgina tashqi sabablardir. Alloh taolo dori ichgan har kishiga shifo beravermaydi. Masalan, dorining bosh og‘rig‘ini yo‘q qilishi bu uning ichki ta’siri emas, balki Alloh taoloning xohish va irodasiga bog‘liqdir.
Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.
Bugun, 2 aprel kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida diniy sohada faoliyat yuritayotgan matbuot va axborot xizmati xodimlari uchun o‘quv seminari o‘tkazildi. Unda O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Qoraqalpog‘iston qoziyoti, viloyatlar va Toshkent shahar vakilliklari matbuot kotiblari va axborot xizmati xodimlari ishtirok etdi.
An’anaga muvofiq, tadbir Qur’oni karim tilovati bilan boshlandi. Dastlab O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov seminar ishtirokchilariga xayrli tilaklar bildirdi. Shuningdek, bugungi axborot va texnologiyalar zamonida diniy soha faoliyatiga oid materiallarni ommaga taqdim etish, noxolis axborotlardan ogohlantirish nihoyatda muhim ekani, bu esa sohada ishlayotgan matbuot kotiblari va mutaxassislar zimmasiga katta mas’uliyat yuklashi, shu bois ular o‘zining doimiy malakasini oshirib borishi zarurligi, bunda o‘quv seminarlarning alohida o‘rni borligini ta’kidladi.
Shundan so‘ng to‘g‘ridan to‘g‘ri va masofaviy shaklda o‘tgan o‘quv seminar tinglovchilari Filologiya fanlari doktori Beruniy Alimov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bosh mutaxassisi Yahyobek Hayitaliyev, Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti tayanch doktoranti Orif Tolib kabi soha mutaxassislarining darslarini tingladi.
O‘quv-seminar davomida “Internet tarmog‘ida tarqalayotgan yot g‘oyalarning tahlili: muammo va yechimlar”, “Diniy soha xodimlarining OAV va ijtimoiy tarmoqlarda chiqishlari tartibi bo‘yicha tavsiyalar”, “Zamonaviy axborot texnologiyalarda matnli materiallarni tarqatish usullari” kabi mavzularda bir-biridan qiziqarli mashg‘ulotlar olib borildi.
Har bir dars yakunida tinglovchilar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga atroflicha javob olishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati