O`zbekiston musulmonlari idorasi

Dushmaningizga qarshi qurollana olyasizmi?

03.04.2025 5535 11 min.

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Azizlar siz bilan bashariyatning, xususan, mo‘min-musulmonlarning ashaddiy dushmani bo‘lmish shayton haqidagi fikrlar dunyosiga sayr qilib ko‘ramiz!

Qur’oni Karimda shayton haqida 60 dan ziyod oyat bor. Shulardan 4 tasini keltirib o‘tsak:

«(Iblis) aytdi: «Robbim! Qasamki, meni yo‘ldan ozdirganing sababli ixlosli bandalaringdan boshqa barchasiga yerdagi (barcha gunoh ishlarni) chiroyli ko‘rsatib qo‘yaman va hammalarini yo‘ldan ozdiraman.» (Hijr surasi, 39-40-oyatlar).

«U (alamidan) dedi: «Qasamyod etamanki, meni yanglishtirganing tufayli Sening To‘g‘ri yo‘ling (Islom dini) uzra ular (odamlarni chalg‘itish) uchun o‘tiraman. So‘ngra, ularga oldilaridan, ortlaridan, o‘ng tomonlaridan va so‘l tomonlaridan (chalg‘itish uchun) kelaman. (Natijada) ularning aksariyatini shukr qiluvchi holda topmaysan» (A’rof surasi, 16–18-oyatlar).

«Sizlarni shayton (Allohning diniga e’tiqod qilishdan) sira to‘smasin! Albatta, u sizlarga aniq dushmandir» (Zuxruf surasi, 62-oyat).

«Shayton sizlarga dushmandir! Uni dushman tutingiz! U o‘z firqasini (o‘ziga ergashganlarni) do‘zax ahli bo‘lishga da’vat qilur» (Fotir surasi, 6-oyat).

Mazkur oyati karimalarni yaxshilab tadabbur, tafakkur qilib ko‘raylik!

Shayton Odam alayhissalomdan avval yaratilgan va qiyomatgacha mavjud bo‘lib qoladi. O‘sha davrdan beri qanchadan-qancha insonlarga, xususan, payg‘ambarlar, rasullar va ularning yo‘lini tutgan salafi solihlar, mujtahid olimlaru obidlarga dushmanlik qilib, vasvasa solish mumkin bo‘lganlarini vasvasaga giriftor etib, jannat yo‘lidan adashtirishga, Alloh taolo sari bir qadam bosishga ham yo‘l qo‘ymaslikka urinib keldi. Va qaysidir ma’noda Alloh taologa aytgan qasamlarining uddasidan chiqdi va shunday qilishda davom etmoqda.

Uning yagona vazifasi, ko‘zlagan maqsadi – bizga to‘laqonli dushmanlik qilish, jannat sari yetaklaydigan odimlarimizni chalg‘itish, yo‘ldan ozdirish, solih amallar qilishimizga to‘sqinlik qilish, xayrli amallarni unuttirish va hokazo... U bu borada aslo tinmaydi, charchoq neligini ham bilmaydi. U o‘ta bilimdon, juda ayyor, makkor, sodda qilib aytganda, sizu bizdan anchagina ilmli, turli usullarni biladigan darajada uddaburon. Bu borada ancha tajribaga ham ega.

Har bir kishining nozik nuqtasini topib, o‘shanga hujum qiladi. Qalbga kiradigan biror tirqishni ko‘rib qolsa bormi, albatta, o‘sha joydan kirib borishga urinadi. U insonni birdaniga yomon amallarga boshlamaydi. Inson payqab qolishi mumkinligini bilgani holda buning ehtiyotini qiladi! Shuning uchun arqonni uzun tashlab qo‘yadi. Bandani adashtirish uchun obdan vaqt ajratadi, kuch sarflaydi. Uning vasvasasini sezib, darrov zikr qilsa: «Mayli, sen Allohni eslayapsan, men ketdim, lekin yaqinda qaytaman», deya shu zahoti gumdon bo‘ladi. Keyin yana keladi va ishini shunday davom ettiraveradi.

Avvalo kichik gunohlar sari undaydi. Sekin-astalik bilan Alloh taologa osiy bandaga aylantiradi, bora-bora gunohkor, osiy insonni noshukrga aylantirib, eng katta gunoh hisoblangan shirk va kufr amallarni qildirishgacha boradi va o‘zining oliy maqsadi – jahannamiy qilishning uddasidan ham chiqadi. Alloh taolo barchamizni asrasin!

Dushmanimizning qay darajada kuchli, uddaburon ekanini ko‘rdingizmi?

Insonlarning dushmanligi shaytonning dushmanligi oldida hech narsa emas. Inson chirkin maqsadiga erisha olmasa, yomonlikdan voz kechishi mumkin. Balki, sizga, mol-dunyoingiz, amalingizga zarar yetkazish orqali ta’sir eta olar. Siz bu ziyonning o‘rnini qoplay olasiz, vaqti kelsa, balki o‘sha dushmaningizdan o‘ch ham olarsiz. Lekin iblisning sizga yetkazgan zararining o‘rnini to‘ldira olmaysiz. Chunki uning oliy maqsadi – bizni jahannam sari uloqtirish, Alloh taoloning noshukr, osiy, g‘azabiga duchor bandalariga aylantirishdir. Bundan ortiq dushmanlik bo‘lishi mumkinmi? Yo‘q, albatta. Yuqoridagi oyatlarda butun olamlar Robbi Alloh taolo shayton bizning ashaddiy g‘animimiz ekani, uni dushman tutishimiz lozimligi haqida ogohlantirmoqda.

Ana o‘sha dushmanimiz hozir kishanda. Salafi solihlar Ramazon kirib kelganida bejiz xursand bo‘lishmagan. Ular ashaddiy dushmanlari bo‘lmish shaytonning zanjirband etilishini to‘la his qila olishgan. Bu ular uchun tom ma’noda bayramga aylangan. Ramazon oxirlagani sari mahzunliklari ortavergan. Buning bir qancha sabablari bor, lekin eng asosiysi – bu shaytonning kishandan ozod bo‘lishi hisoblangan. Ular shaytonning sharridan doimo Allohdan panoh so‘rashgan. Katta sahobalardan Abu Hurayra roziyallohu anhu duo qilsalar, eng katta gunohlar, jumladan, xamr (mast qiluvchi ichimlik) ichish, zino, o‘g‘rilik, kufr, shirk qilishdan panoh so‘rar ekanlar. Buni eshitganlar: «Shu gunohlarni qilib qo‘yaman deb o‘ylaysizmi?» deb so‘rashganida: «Modomiki iblis tirik ekan, o‘zimga ishonmayman. Qalblarni buruvchi Zot xohlagan tomonga bura oladi», der edilar.

Bu so‘zlar kimning og‘zidan chiqayotganiga e’tibor bering-a! Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga hamroh bo‘lgan, oldilaridan jilmaydigan, u zotdan eng ko‘p hadis rivoyat qilgan, tirikliklarida Alloh taolo ulardan rozi bo‘lgan, jannatiy buyuk sahobiyning og‘zidan chiqmoqda!

Ha, azizlar, biz ham shaytonga nisbatan xuddi shunday xavotirda bo‘lishimiz lozim. Doimo uning makru hiylalaridan omonda qilishini Yaratgandan so‘rashimiz kerak.

Shaytonning dushmanligini ozroq bo‘lsa ham his qildingizmi?

Bir kishiga emas, bir qancha yaqinlarimga o‘zimcha: «Noxush xabar! Eshitdingizmi? Juda yomon bo‘lar ekan», desam, «Obbo, yana qanday noxush xabar ekan?» deb birdan hammalarining savoli: «Tinchlikmi?» bo‘ldi. Men: «Tinchlik emas-da!» desam, xavotirlari yanada oshib: «Ayta qoling, yurakni siqmasdan, nima bo‘ldi o‘zi?» deb qistayverishdi. Keyin men: «Ogoh bo‘ling! Shayton yaqinda zanjirlaridan ozod bo‘lar ekan!» desam, yengil tortib: «E, shumidi, nima bo‘libdi ekan debman», deyishdi.

Subhanalloh! Bu eng yomon xabar emasmi?! Nahotki, uni eshitgan inson xavotirga tushmasa, mahzun bo‘lmasa?! Bundan ham yomonroq xabar bo‘lishi mumkinmi?!

Ha, azizlar, achchiq bo‘lsa-da, haqiqat shu, bizning holimiz shunday... Shaytonni ashaddiy dushman sanamaganimiz yoki uning ashaddiy g‘anim ekanini to‘liq his qila olmaganimiz sabab ana shunday holatga tushib qolganmiz. G‘ofillikdan uyg‘onmasak ahvolimiz ne kechadi?! Tasavvur qilish qiyin...

Ana shunday his-tuyg‘ulari bo‘lgan haqiqiy mo‘min-musulmon Ramazonni intiqlik bilan kutadi. Ramazon kirib kelsa, boshi ko‘kka yetadi, qalbi shodlanadi. Ko‘proq ibodatlar qilishga Robbi bilan ahdlashadi. Dengizga tushgan baliq qanday yayrasa, u ham Ramazonda shunday yayraydi. Har bir lahzadan unumli foydalanib qolishga, 11 oy davomida ulgurmagan amallarni bor kuchi bilan ko‘proq qilib olishga, oxirati uchun og‘ir va salmoqli zaxira to‘plashga harakat qiladi. Biroq «Yaqinda shayton chiqarkan, ozod bo‘lar ekan» degan xabarni eshitishi bilan siqilib, qalbini mahzunlik qamrab oladi, xotirjamligi yo‘qoladi. Mo‘min-musulmonning ashaddiy dushmani bo‘lmish shaytonning zanjirlari oz fursatdan keyin yechilishi haqidagi xabar unga og‘ir botadi.

Xo‘sh, bu xabardan keyin endi haqiqiy mo‘min nima qilishi kerak? Eshitganlaridan ta’sirlanib, jim bo‘lib qolishi, amallardan to‘xtab qolishi kerakmi?!

Yo‘q, aslo! Bu xabarni eshitgan kishi ko‘zini kattaroq ochadi, yanada sergak tortadi. Ashaddiy dushmaniga qarshi qurollanishga, 11 oy davomida uning aldovlari, yolg‘on va’dalari, vasvasalariga uchib qolmaslik uchun mohirona tayyorgarlik ko‘rishga qat’iy kirishadi. Shu vaqtgacha shayton qaysi tomondan o‘ziga hujum qilgani, qay tirqishu teshiklar orqali vasvasa qilgani haqida mulohaza qilib, darhol shu kamchiliklarini bartaraf etishga, qalb qal’asini 11 oylik ozuqa bilan ta’minlashga, poydevoriyu binosini mustahkamlashga tirishadi. Zaif tomonlarini o‘rganib, ularni to‘g‘rilashga harakat qiladi.

Mo‘minning shaytonga qarshi quroli nima? Albatta, Alloh taoloni rozi qiladigan har qanday solih amallar shaytonga qarshi qurol hisoblanadi. Bu amallar ixlos bilan amalga oshirilishi, faqat shu oy bilan kifoyalanib qolmay, umrining oxirigacha bardavom bo‘lishini Yaratgandan so‘rashi, bu borada qat’iy azmu qaror qilishi lozim. Siz ega bo‘lishingiz kerak bo‘lgan qurollarni e’tiboringizga havola qilamiz:

Ilm o‘rganish, Alloh taoloni tanish, kalomini o‘rganish, uni fahmlash, tadabbur-tafakkur qilish, undagi Robboniy buyruqlarni tahlil qilib, hayotga tatbiq qilish, qaytariqlardan tiyilish, nabaviy ko‘rsatmalarga amal qilish, rostgo‘y, go‘zal xulqli bo‘lish, g‘azab qilmaslik, ota-onaga itoat, g‘amxo‘rlik qilish, namozlarga mustahkam bel bog‘lash, imkon bo‘lsa, haj va umrani ado qilish, zakot berish, mo‘min-musulmon va qiynalganlar holidan xabar olish, ro‘zadorlarga iftorlik qilib berish, doimiy tahoratda yurish, Alloh taoloni zikr qilish, xususan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va sahobalar tark qilmagan doimiy tonggi va tungi zikrlarni yodlab, o‘qib yurish, muntazam ravishda istig‘for, salavotlar aytish, juma kuni Kahf surasini o‘qish, namozlarini doimo jamoat bilan ado etishga harakat qilish, kundalik sunnat namozlarni tark etmaslik, ko‘p duo qilish, yetim-yesirlarning boshini silash, ularga g‘amxo‘rlik qilish, do‘stu birodarlarning ehtiyojlarini qondirish, hayoli, iffatli bo‘lish, insonlarning aybini yashirish, shirk va kufr amallardan saqlanish, musulmon va boshqalarga til bilan ham, qo‘l bilan ham aziyat bermaslik, ayolning eriga itoat qilishi, er-xotin bir-birlarining haq-huquqlari va majburiyatlariga rioya etishi, hasad va baxillikdan ehtiyot bo‘lish, Alloh taologa shukrona aytib yurish va hokazo...

Azizlar, dushmanimizga qarshi qurollana olyapmizmi?! Ashaddiy dushmanimiz bo‘lmish shaytonning ozodlikka chiqishi sizni ham xavotirga soldimi? Ramazonning bebaho lahzalarini behuda narsalar bilan o‘tkazib qo‘ymayapmizmi? Dushmanimizni haqiqatdan his qila oldikmi? Shayton hujum qiladigan binoimizni mustahkam qilishga kirishdikmi? Kamchiliklarimiz, shayton kira oladigan tirqishlarni berkitishga harakat qilyapmizmi?

O‘zi qaysi tomondamiz: Robbimizning nurli yo‘lidami yoki shaytonning zulmat so‘qmoqlaridami? Kimga do‘stmiz? Jahannam sari yetaklashga urinadigan shayton va uning gumashtalarimi yoki abadiy hayot – jannatga chorlaydigan Alloh taolonimi? Kimga quloq solmoqdamiz? Ashaddiy dushmanimiz shayton yoki uning toifasidagi insonlargami yoki biz uchun eng mehribon bo‘lgan Zot – Alloh taolo va uning suyukli Rasuli Muhammad sollallohu alayhi vasallam, ularning yo‘lini tutgan haqiqiy mo‘min-musulmonlargami?

Yo‘limizni, maqsadimizni aniqlab olish vaqti kelmadimi?! Hozir shuni qilmasak, hayotimizni kerakli tomonga yo‘naltirmasak, keyin kech bo‘lib qolishi mumkin! Yana bir bor eslatamizki: Ashaddiy dushmanimiz shaytonning ozod bo‘lishiga sanoqli kunlar qoldi. Unga qarshi qurollanib olaylik!

Alloh taolo barchamizni shayton va uning yomonliklaridan, shaytoniy insonlar va ularning yaramasliklaridan O‘z panohida asrasin! Ushbu Ramazondan keyingi Ramazonga qadar shaytonga qarshi kurasha oladigan kuch-quvvat, mustahkam iymon ato qilsin, solih amallar bilan qurollantirsin!

«Ramazon sog‘inchi» kitobidan olindi

MА`LUMOTNI IJTIMOIY TАRMOQLАRDА ULАSHING

O‘zbekistonda Imom Moturidiyning 1155 yillik yubileyi keng nishonlanmoqda

18.04.2025 7320 9 min.

Allohga hamd, payg‘ambarlarning so‘nggisi Muhammad alayhissalom va zotning oila a’zolari hamda safdoshlariga salovatu salomlar bo‘lsin. Darhaqiqat, Imom Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Movarounnahr zaminida yashab ijod qilgan va shu yerda mangu qaror topgan musulmon olamining benazir allomalaridan biridir.

Uning ilmiy merosi va ta’limoti to bugunga qadar bardavom bo‘lib kelmoqda. Hatto bu ta’limot, Imom Ash’ariy ta’limoti bilan birga, bugungi kunda ahli sunna val-jamoa deb tanilgan musulmonlarning to‘qson foizini tashkil etadi. Moturidiylikka mansub musulmonlar esa ahli sunnaning qariyb teng yarmidan iborat.

Movarounnahr diyori islom olamining yetuk allomalari voyaga yetadigan muborak zamin bo‘lgan. Xususan, Buxoro va Samarqand kabi mo‘tabar shaharlari o‘z davrida jahon ziynati, odamlarni o‘ziga ohanrabodek tortgan ilm-fan va olimlarning qarorgohi bo‘lib, ilmga tashna inson borki dunyoning turli burchaklaridan bu o‘lkaga uning olimlari ichra murodini hosil qilish uchun safar qilar edi. Kim naql ilmi – ya’ni hadis va rivoyatlarni istasa, Imom Buxoriy va Imom Termiziy singari muhaddislar bor. Kim aql va mantiqiy ilmlarga talabgor bo‘lsa, u Moturidiy, Nasafiy, Sobuniy, Sig‘noqiy va Peshog‘ariy kabi mutafakkirlarni topardi. Tilshunoslik, tafsir va adabiyotshunoslik ilmlarini izlaganlar Zamaxshariy va uning maktabidan, falsafa va hikmat ilmi talabidagilar esa Forobiy, Ibn Sino va boshqa zotlardan bahra olishar edi.Har bir talabgor bu diyorda o‘z istagini topgani uchun ham Samarqand “Ilm Ka’basi” – nomini olgan. Insonlarning qalblari Allohning Baytini tavof qilsa, ularning aqllari Samarqand atrofida parvonadek charx urar edi.

Shu bois o‘zbek xalqi o‘zining ulug‘ olimlari bilan faxrlanadi va ularni islom ilmlari sohasining barcha yo‘nalishlarida ko‘rsatgan buyuk xizmatlari uchun e’zozlaydi. O‘zbekiston hukumati o‘zbek xalqining orzu-istaklarini ro‘yobga chiqarishga vazifador bo‘lgan. Buni biz Yangi O‘zbekiston Prezidentining bu ulug‘ yurtdan chiqqan yetuk olimlarga ko‘rsatgan e’tibor va e’tirofida yaqqol ko‘rib turibmiz.

O‘zbekiston rahbariyati xalqqa uning milliy o‘zligi va islom sivilizatsiyasini qaytarishni maqsad qildi. Davlat rahbari “Yangi O‘zbekiston” va “Jaholatga qarshi ma’rifat” shiorlarini ilgari surdi. Hech qaysi millat o‘zining teran ildizlari va asoslarisiz zamonaviylik va sivilizatsiya pog‘onalarida yuksalib, taraqqiy etolmaydi. Shuning uchun ham bu yurt olimlari ulkan hissa qo‘shgan islom ilmlarini qaytarish – taraqqiyot uchun zarurat va yuksalishning asosiy shartlaridan biri hisoblanadi.

Prezident o‘z rahbarligi davrida amalga oshirgan dastlabki ishlaridan biri – ilmiy-tadqiqot markazlarini tashkil etish bo‘ldi. Bular orasida Imom Buxoriy, Imom Moturidiy va Imom Termiziy nomlari bilan atalgan markazlar alohida o‘rin tutadi. Shuningdek, poytaxt Toshkent shahrida, mazkur yurtning islom madaniyati va insoniyat tafakkuriga qo‘shgan hissasini namoyon etuvchi O‘zbekiston islom sivilizatsiyasi markazi tashkil etildi.

Ushbu yo‘nalishda yana bir muhim qadam – islom olami ulamolari bilan fikr almashish bo‘ldi. Bu maqsadda o‘nlab ilmiy anjumanlar tashkil etildi. Ular islomiy ilmlarning aqliy va naqliy yo‘nalishlarini chuqur o‘rganish, ularning mazkur yurt taraqqiyotiga qanday hissa qo‘sha olishi va mamlakatni yanada yuksaltirishdagi o‘rnini belgilashga qaratilgan edi. Bu orqali O‘zbekiston nafaqat islom olamida, balki butun dunyoda ilmiy-ma’naviy yetakchiga aylanishi ko‘zda tutilgan.

Qolaversa, ushbu yo‘nalishda tashkil etilgan eng muhim anjumanlardan biri – 2020 yilda Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan xalqaro ilmiy konferensiya bo‘ldi. Unda dunyoning turli mamlakatlaridan yuzdan ortiq islom ulamolari ishtirok etdi. Anjumanda al-Azhar shayxi, doktor Ahmad Tayyib ham qatnashdi. Mazkur anjumanning muhim tavsiyalaridan biri – Imom Moturidiy nomidagi ilmiy markazni tashkil etish bo‘ldi. Bu markaz moturidiylik ulamolari merosini tadqiq etish, ularni keng jamoatchilikka tanitish va ilmiy meroslaridan foydalanish maqsadida ilm nurini sochuvchi maskan sifatida faoliyat yuritishi nazarda tutildi.

Markaz tomonidan o‘zbek va arab tillarida o‘nlab kitoblar nashr etildi. Ularning eng muhimlari – “Ta’vilot al-Qur’on”, Imom Moturidiyning “Kitob at-Tavhid” va “Risolatun fi at-tavhid” asarlarining arab tilidagi ilmiy matni va o‘zbek tilidagi tarjimalari bo‘ldi.

Shuningdek, Markaz tomonidan ilmiy maqolalarni o‘z ichiga olgan va islomshunoslik hamda moturidiylik ta’limotlariga bag‘ishlangan olim va mutaxassislar tadqiqotlarini chop etuvchi ilmiy-tahliliy choraklik “Moturidiylik” jurnali ta’sis etildi. Markaz xalqaro miqyosda ko‘plab anjuman va ilmiy uchrashuvlar o‘tkazdi. Uning qoshida islom olamining turli mintaqalaridan yetuk olimlar va mutaxassislardan iborat xalqaro ilmiy kengash faoliyat olib bormoqda.

Sanab o‘tilgan muhim bosqichlardan keyin, joriy yilda Imom Abu Mansur Moturidiy tavalludining yubileyi nishonlanmoqda. Shu munosabat bilan uning ilmiy va aqidaviy merosini qayta yodga olish hamda qadrlash davlat va jamiyat hayotida muhim o‘rin tutmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan yuksak ehtirom bilan qabul qilingan qarorga muvofiq, Imom Abu Mansur Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga davlat darajasida e’tibor qaratilmoqda. Ushbu qarorga asosan turli davlat idoralari va tashkilotlari hamkorligida bir qator tadbirlar o‘tkazilishi belgilangan. Eng muhim voqealardan biri – 2025 yili Samarqand shahrida o‘tkazilishi rejalashtirilgan xalqaro konferensiya bo‘lib, unga islom olamining yetakchi ulamolari hamda islomshunoslik sohasida faoliyat yurituvchi mashhur sharqshunos olimlar ishtirok etishidir. Mazkur anjuman Imom Moturidiyning islom olamidagi yuksak maqomini munosib tarzda yoritishni ko‘zlab, “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida o‘tkaziladi.

Shuningdek, tadbirlar doirasida quyidagi yo‘nalishlarda bir qator tanlovlar va madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkazilishi rejalashtirilgan:

– xorijlik tadqiqotchilar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha ilmiy tanlov;

– O‘zbekistonning diniy ta’lim muassasalari barcha bosqich talabalari o‘rtasida Imom Moturidiy ta’limotiga bag‘ishlangan tanlov;

– imom-xatiblar va islom ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida moturidiylik ta’limoti va manbalari yuzasidan musobaqalar.

Shu qatorda, O‘zbekiston bo‘ylab tanlov g‘oliblari ishtirokida madaniy-ma’rifiy uchrashuvlar, o‘quv-seminarlar va targ‘ibot tadbirlari tashkil etiladi.

Bundan tashqari, Imom Moturidiyning “Ta’vilot al-Qur’on” va “Kitob at-Tavhid” asarlari hamda moturidiylik ta’limotini tanishtiruvchi boshqa muhim asarlarning o‘zbek va boshqa tillardagi ilmiy-akademik tarjimalari nashr etilishi rejalashtirilgan.

Sanab o‘tilganlardan tashqari, yubiley sanasini muhrlovchi esdalik buyumlari, Imom Moturidiy va moturidiylik ulamolarining hayoti va ilmiy merosi bilan bog‘liq noyob manbalarni tizimli o‘rganish, ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish va tahlil qilish, yuksak sifatli media mahsulotlar, hujjatli filmlar va audiovizual materiallar tayyorlash, ularni mahalliy va xalqaro ommaviy axborot vositalarida, internet va ijtimoiy tarmoqlarda keng targ‘ib qilish bo‘yicha zarur choralar ko‘rilishi belgilandi.

Eng quvonarlisi, Prezident qarorining Imom Abu Mansur Moturidiy maqbarasi joylashgan Samarqanddagi Chokardiza ziyoratgohi qayta ta’mirlanib, obodonlashtirilishi, bu joy yaxlit kompozitsiyaga ega yodgorlik majmuasiga aylantirilishi xususidagi bandi bo‘lib, barchamiz uzoq kutgan bu yangilik qalbimizga betakror farah baxsh etdi...

Bu yurtda yangi bir ruhiyat ufurib turibdi. Bu ruhiyat hozirgi zamonni o‘tmish bilan bog‘laydi, kelajakni bunyod etishga safarbar etadi. Bu – ilm va ma’rifat qudrati, fikr va aql quvvati, taraqqiyot va tamaddun kuchi, birlik va bag‘rikenglik kuchi, qalb va axloq kuchi, ta’sir va bunyodkorlik kuchidir. Bu yangi ruh – milliy ildizlarga suyangan holda taraqqiyotga yo‘l ochuvchi, chuqur va teran bir tafakkurning ifodasidir. Chunki, har qanday tamaddunning poyasi madaniyatdir.

Millat o‘z tamaddunini qadrlamas ekan, yuksalmaydi. O‘z tafakkurini, qadriyatlarini boy manba sifatida dunyoga taklif eta olmas ekan, u har tarafdan o‘zlashtirishga muhtoj bo‘lib qoladi. Ammo bizda dunyoni boyitishga qodir fikr, madaniyat va kuch mavjud.

Ajdodlar qoldirgan ilm va madaniyat omonati yosh avlod qalbiga ilg‘or tarzda singdirilishi va o‘z tarixidan faxrlanish ruhida tarbiyalanishi zarur. Prezident qarori va uning ila amalga oshiriladigan ishlar aynan shu maqsadga xizmat qiladi.

Alloh har bir bunyodkor qo‘lni, har bir oqilona qarorni va har bir avlodni ulug‘ ajdodlar bilan bog‘layotgan so‘zni xayrli qilsin – shoyadki, ular o‘z buyuk o‘tmishlarini qayta tiklab, insoniyat karvonini yana ma’rifat, mo‘tadillik, bag‘rikenglik sari boshlab bora olgaylar!

Doktor Ahmad Sa’d Damanhuriy,
moturidiyshunos olim.

O‘zA