Taraqqiyotimizning yangi bosqichida jonajon yurtimiz nurafshon bo'ldi. Bu oliy ne'mat zaminimizni, oilamizni, hayotimizni nurga to'ldirdi. Bunday baxt-saodatning davomli bo'lishini chin dildan tilaymiz. Dilimizda ham, qalbimizda ham shukrona keltiramiz. Shunday ulkan moddiy va ma'naviy boylikni qadrlay bilish, Vatan sarhadlari daxlsizligini ta'minlash, yurt sha'ni va or-nomusini ko'z qorachig'idek asrab-avaylash shu zaminda yashayotgan har bir imonli, e'tiqodli va ixlosli farzandning muqaddas burchi ekanligini dildan xis qilamiz.
Tinchlikni saqlash, mustaqilligimizni mustahkamlash, yurtimiz barqarorligi va xavfsizligini ta'minlashda milliy armiyamiz alohida ahamiyatga ega. Yurtboshimiz rahbarligi ostida mamlakatimizda tezkor va ixcham, zamonaviy qurol-yarog' va texnika bilan ta'minlangan, jangavor tayyorgarlikka ega milliy armiyamizni barchamiz uchun shon-shuhrat deb bilamiz.
Yurtimizda 14 yanvar' – Vatan himoyachilari kunidir. Bu bayramni tinchlik xotirjamlik va osoyishtalik posbonlari bayrami sifatida nishonlash yurtimizda an'anaga aylangan. Bayramni keng nishonlanishi zamirida teran ma'no mujassam. Zero, ona yurtda tinchlik va osoyishtalik barqaror, sarhadlarimiz mustahkam ekan, xalqimiz ko'ngliga shodu xurramlik sig'adi, toat-ibodatlar omonlikda ado etiladi, bayramlar yarashadi, hayotimizning obodligi davom etadi.
Ta'kidlash joizki, osuda hayotimiz, musaffo osmonimiz, aziz bolajonlarimizning quvnoq kulgisi, ota-onalarimizning farovon umr kechirishi yurtimizdagi barqarorlik – tinchlik tufaylidir. Tinchlikning qadriga etib yashash kerak. Shu aziz Vatan barchamizniki ekan, uni asrab-avaylab ham barchamizning chin farzandlik burchimizdir. Darhaqiqat, tinchligimiz, osoyishtaligimiz, barakali mehnat qilishimiz, farzandlarimiz o'sib-ulg'ayishlari, komil inson bo'lib etishishlarida, shubhasiz Vatan himoyachilarining o'rni, shijoati va jangovor ruhi beqiyosdir. Yuragida Vatan va xalq muhabbati mustahkam joy olgan, shijoatli o'g'lonlar yurt sarhadlarini sergaklik bilan qo'riqlamoqdalar. Ularning bu bedorliklari naqadar savobli ish ekani haqida Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom; “Ikki ko'z egasini do'zax otashi kuydirmas: biri bu – Allohdan qo'rqib yig'lagan, ikkinchisi – Alloh yo'lida poyloqchilik qilib uxlamagan kishini”, – deb marhamat qilganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Shuningdek, Vatan ximoyasida faqat xarbiy kishilar emas, balki shu zaminda yashayotgan barcha fukarolar- ukituvchi yoki shifokor buladimi, tadbirkor yoxud xizmatchi buladimi, qayerda bo'lmasin uz vatanini ximoya kilish kerak. Himoya kilish deganda fakat qurol bilan emas, kerak bo'lsa so'z bilan, G'animlarga raddiya berish bilan vatanga tosh otuvchilar va ig'vogarlarga qarshi kurash yullari bilan inson uz yurtini, millatini,xalqini ximoya qilishi zarur! Bu xam iymoniy burchga kiradi.
Ammo, vatan himoyachisi bo'lish yanada sharafli burchdir. Kindik qoni to'kilgan Vatanni, shu mustaqil yurtni ko'z korachig'idek asrab-avaylash inson uchun go'yo o'z oilasini, sha'nini, or-nomusini, imon-etiqodini himoya qilish kabidir. Bu yo'lda fidoiy bo'lgan kishi yuksak maqomga etishi, ulkan ajrlarga ega bo'lishi haqida bashoratlar mavjud. Nabiy sollallohu alayhi vasallam marhamat qilib aytganlar: “Molini, jonini, dinini va axlu ayolini ximoya qilish yulida xalok bo'lgan kishi shaxidlik maqomini topur”. Boshqa bir hadisda esa bunday deb marhamat qilingan: “Kimki Alloh taolo yo'lida bir yoki bir kecha chegara poylasa, unga bir oy kunduzi ro'za tutib, kechasi ibodat qilgan savobi yoziladi. Kimki sarhadni qo'riqlab turganda halok bo'lsa, unga ham huddi shunday ajru savob mukofoti bo'ladi va shahidlik maqomi berilib, barcha fitnalardan omonda buladi”.
Buyuk ajdodlarimiz yurt himoyasi yo'lida sha'ni, oru nomusini, imonini o'rtaga qo'yib, Vatanini himoya qilganliklarini tarix varaqlarida zarhal harflar bilan yozib qo'yilgan. Vatan ozodligi yo'lida qo'lida tig' va tug' ila jon bergan xazrat Shayx Najmiddin Kubro, Vatan hajri va dog'ida yonib o'tgan Zahiriddin Muhammad Bobur Mirzolarning ibratli hayotlari beixtiyor ko'z oldimizga kelishi bejiz emas.
Ayni shunday xalqimizning hozirgi kundagi vatanparvarlari deb Vatan himoyachilarini aytish mumkin. Ularning xizmati, shijoati va jangovor ruhi beqiyosdir. Yuragida Vatan va xalq muhabbati mahkam joy olgan shijoatli o'g'lonlar yurt sarhadlarini sergaklik bilan qo'riqlamoqdalar. Tinchlik-osoyishtaligimizni bor kuch-quvvatlari bilan asrab avaylamoqdalar. Biz ham ularning xayrli faoliyatlarida g'ayrat, shijoat, oilaviy baxt-saodat tilaymiz.
Musoxon ABBASIDDINOV,
O'zbekiston musulmonlari idorasining
Namangan viloyat vakili
Muqaddas dinimizning ikkinchi manbasi bo‘lgan Sunnatda ham vatan tushunchasi va unga bo‘lgan muhabbat borasida talaygina hadislar kelgan.
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam safardan qaytayotib Madina ko‘chalarini ko‘rgan vaqtlarida tuyalarini tezlatardilar. (Ot, xachir kabi) ulovda bo‘lsalar, uni niqtardilar”.
Abu Abdulloh aytadi: «Horis Ibn Umayr Humaydning “Ulovni uni (Madinani) sevganlaridan niqtardilar” rivoyatini ziyoda qilgan» (Imom Buxoriy rivoyati).
Oysha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz hajini ado qilsa, ahliga qaytishga shoshilsin. Chunki shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”, dedilar» (Imom Doraqutniy, Hokim va Bayhaqiy rivoyati).
Sharh: Alloma Munoviy[1] rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida hadisni quyidagicha sharhlagan: “(Vatanga) shoshilish – mustahab. “Ahl”dan murod esa vatandir, garchi u yerda ahli (oilasi) bo‘lmasa-da, kelishi bilan do‘stlari, ahllariga surur bag‘ishlagani uchun “shunday qilishi ajrini ko‘paytiradi”. Vatanda istiqomat qilishda boshqa joyga qaraganda ibodatga (oid) vazifalarni bajarish oson bo‘ladi. Bu Islom asoslaridan biri bo‘lgan haj borasida shunday deyilgan bo‘lsa, boshqa, ayniqsa, mustahab (arab. – “sevilgan”, “yoqtirilgan”) – shar’iy amal; uni bajargan kishi savob oladi, bajarmagan kishi gunohkor bo‘lmaydi) va muboh (arab. – “umumiy”, “ixtiyoriy” ish-harakat) – shariat tomonidan mukallaf kishiga qilish yoki qilmaslik ixtiyori teng berilgan amal) safarlarda (o‘z vataniga shoshilishi birinchi navbatda) talab qilinadi. Mana shu hadisdan Abu Hanifa rahmatullohi alayh Makkani qo‘shni tutish makruh (arab. – “rad etilgan”, “qoralangan”, “nomaqbul”) shariat hukmlaridan biri. Qat’iyan taqiqlanmagan, biroq nomaqbul hisoblangan va rad etilgan amal. Makruh ikki xil bo‘ladi, degan hukmni olganlar”.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Safar azobning bir bo‘lagidir. Sizlarni taom, sharob va uyqudan to‘sadi. Qay biringizning safardan maqsadi hosil bo‘lsa, ahliga shoshilsin”, dedilar» (Muttafaqun alayh).
Uqba ibn Omir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uch kishining: ota, musofir va mazlumning duosi ijobat qilinadi”, dedilar» (Imom Tabaroniy rivoyati).
Sharh: Alloma Munoviy rahmatullohi alayh “Fayzul Qodir” kitobida yozadi: “Uch kishining: otaning farzandga, musofirning va mazlumning zolimga qilgan duosi ijobat bo‘ladi. Safar vatandan uzoq, g‘urbatda bo‘lish, mashaqqatlarni boshdan kechirish sababli qalbda siniqlik paydo qiladi. Siniqlik duo ijobat bo‘lishining eng katta sabablaridan biri. Mazlum esa nochordir”.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga mevaning avvali keltirilar edi. Shunda u zot: “Allohumma barik lana fi madinatina va fi samarina va fi muddina va fi so’ina barokatan ma’a baroka” duosini aytardilar. So‘ngra uni hozir bo‘lgan bolalarning eng yoshiga berardilar» (Muslim rivoyati).
Duoning tarjimasi: “Allohim! Bizning shahrimizga, mevamizga, muddimizga va so’imizga baraka ustiga baraka ber“. (Mud va so’ – hajm o‘lchov birliklari).
"Islomda vatan tushunchasi" kitobidan
[1] Alloma Munoviy. To‘liq ismi: Zaynuddin Muhammad Abdurrauf ibn Tojulorifin ibn Ali Zaynul Obidin Haddodiy Munoviy Qohiriy. Milodiy 1545, hijriy 952 yilda tug‘ilgan. Milodiy 1622, hijriy 1031 yilda Qohirada vafot etgan. Qomusiy olimlardan. Alloma Munoviy parhezkor, kam ovqat, kam uyqu zotlardan edi. 80ga yaqin kitob muallifi. Yozgan kitoblari: “Kunuzul haqoiq” (hadis haqida), “Fayzul Qodir sharhu jomeis sag‘ir” va boshqalar.