Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Buzuqlikning zarari qahatchilik va ocharchilik shaklida zohir bo‘ladi. Yomg‘ir yog‘masligi, suvning ozayishi, ekinga zarar yetishi, qimmatchilik, hosilning kam bo‘lishi — bu ofatlarning barchasi zino sababidandir. Hadisi sharifda bunday deyiladi:
مَا مِنْ قَوْمٍ يَظْهَرُ فِيهِمُ الزِّنَا إِلَّا أُخِذُوا بِالسَّنَةِ
«Qaysi qavmda zino keng tarqalsa, ular qahatchilikka mubtalo qilib qo‘yiladi» («Mishkoti sharif»).
Zinoning ofati faqat zinokorning o‘ziga urmaydi. Uning zarari ijtimoiydir. Zinokorlik ko‘paygan sari qahatchilikning ko‘lami va shiddati ham ortaveradi. Alloh saqlasin!
Duolar qabul bo‘lmay qoladi.
Zino shu darajada og‘ir gunohki, zinokorning duosi qabul bo‘lmaydi.
Hazrati Usmon ibn Abul Os roziyallohu anhu rivoyat qilgan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar:
تُفتَحُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ نِصْفَ اللَّيْلِ فَيُنَادِي مُنَادٍ: هَلْ مِنْ دَاعٍ فَيُسْتَجَابَ لَهُ هَلْ مِنْ سَائِلٍس فَيُعْطَى هَلْ مِنْ مَكْرُوبٍ فَيُفَرَّجَ فَلَا يَبْقَى مُسْلِمٌ يَدْعُو بِدَعْوَةٍ إِلَّا اسْتَجَابَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ إِلَّا زَانِيَةً.
«Kechaning yarmida osmon eshiklari ochiladi. Shunda bir nido qiluvchi: «Biror duo qiluvchi bormi? Uning duosi qabul qilinadi. Biror so‘rovchi bormi? Unga ato etiladi. G‘amga botgan bormi? Uning g‘ami ketkazib qo‘yiladi. Qay bir mo‘min-musulmon duo qilsa, Alloh unga ijobat etadi. Faqatgina zinokorning duosi qabul bo‘lmaydi» (Imom Tabaroniy rivoyati).
Demak, hadisi sharifning xabariga ko‘ra, zinokorning duosi qabul bo‘lmaydi.
Barakadan mahrum bo‘ladi.
Qur’oni karimda barakaga haqdorlar faqat iymon ahli va taqvo egalari ekani qaror qilinib, bunday deyilgan: «Agar shahar-qishloq ahli iymon keltirganlarida va taqvo qilganlarida edi, albatta, ularga osmonu yerdan barakotlarni ochib qo‘yar edik. Lekin ular yolg‘onga chiqardilar, bas, ularni kasb qilgan narsalari tufayli tutdik» (A’rof surasi, 96-oyat).
Hazrat Abdulmajid Daryoobodiy rahmatullohi alayh ushbu oyatning tafsirida bunday deydilar: «Bu oyatdan ko‘rinadiki, taqvodor mo‘minlarning hojatlari g‘oyibdan ravo qilib qo‘yiladi. «Osmonu Yerning barakoti»dan murod ishlarning oxiri e’tiboridan barakotli va foydali bo‘lgan barcha narsalardir. «Barakot darvozalarini ochib qo‘yish»dan murod har ishda osonlik paydo qilishdir» («Tafsiri Majidiy»).
Demak, yuqoridagi gaplardan ma’lum bo‘ladiki, gunohkorlar va buzuq kishilar barakadan mahrum qilib qo‘yilar ekan.
«Badnazarlik va zinodan saqlanish» kitobi
asosida tayyorlandi
Jumladan, turkiyalik moturidiyshunos olim va mutaxassislar ushbu tashabbusni tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim qaror sifatida baholamoqdalar. Anqara Yildirim Boyazid universiteti professori, doktor Ahmad Yildirim tomonidan e’lon qilingan maqola fikrimizning yorqin dalili bo‘la oladi. Maqolada yurtboshimiz qabul qilgan mazkur qaror buyuk mutafakkir ajdodlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, qayta tiklash va uni jahon hamjamiyatiga tanitish yo‘lidagi muhim qadam sifatida e’tirof etilgan.
Maqolada Imom Moturidiyning islom tafakkuri tarixida tutgan o‘rni alohida ta’kidlangan. Unda bayon etilishicha, Imom Moturidiy ilmiy merosi bugungi globallashuv davri muammolarini hal etishda muhim o‘rin tutadi. Imom Moturidiy o‘z davrida nafaqat diniy, balki falsafiy, axloqiy va ijtimoiy masalalarni ham qamrab olgan mukammal tizimni yaratgan. Moturidiylik ta’limoti asosan aql va hikmatga tayangan holda, insonning axloqiy mas’uliyatiga urg‘u qaratadi.
Ahmad Yildirimning ta’kidlashicha, Imom Moturidiyning hikmatga asoslangan tafakkur tizimi bugungi kun odami hayotdan ma’no izlash jarayonida duch kelishi mumkin bo‘lgan muammolarga ham yechim bera oladi. Maqolada e’tirof etilgan so‘zlar e’tiborga molik: “Imom Moturidiyning bugungi kunimiz uchun ham ahamiyatli bo‘lgan qarashlarini yanada chuqurroq o‘rganish, ularni yuzaga chiqarib, insoniyat taraqqiyotiga safarbar qilish lozim. Shundan kelib chiqqan holda maxsus tadqiqotlar zarurligi ayni haqiqatdir. Mana shuni anglagan holda O‘zbekistonda 2025 yil Imom Moturidiyning 1155 yilligini nishonlash yili deb e’lon qilindi”.
Shuningdek, Ahmad Yildirim O‘zbekiston Prezidentining “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq amalga oshiriladigan ishlar, jumladan, “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro konferensiya o‘tkazish, talabalar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha musobaqa va davra suhbatlarini tashkil etish, moturidiylik allomalari hayoti va ilmiy merosiga oid xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan noyob qo‘lyozma va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash hamda ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish kabi tadbirlarni ham alohida e’tirof etgan.
Ahmad Yildirim o‘z maqolasini quyidagicha yakunlaydi: “O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylarining oqilona rahbarligi hamda 2025 yilda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga oid qarori ortidan Movarounnahrda Islom sivilizatsiyasi tarixini o‘zgartirgan allomalarning avvalgi safida turuvchi Imom Moturidiyni xotirlash va uning fikrlarini qayta jonlantirish, yosh avlodni adashgan mutaassib oqimlar tuzog‘iga tushib qolishining oldini olish, shuningdek, insoniyatga bugungi kunda odamlar o‘tmishdagidan ko‘ra ko‘proq muhtoj bo‘lgan tinchlik, bag‘rikenglik va yuksak ishonch madaniyatini taqdim etadigan yangi Islom sivilizatsiyasi binosini barpo etish yo‘lida yana bir muhim qadam qo‘yilgan bo‘ladi”.
O‘zA