Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Yanvar, 2025   |   15 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:37
Shom
17:22
Xufton
18:40
Bismillah
15 Yanvar, 2025, 15 Rajab, 1446

Bemazhablar bilan mantiqiy savol-javob (2 qism)

5.03.2024   1049   3 min.
Bemazhablar bilan mantiqiy savol-javob (2 qism)

Ular: “Nega bir masala bo'yicha bir imom halol deb hukm qilgan bo'lsa, boshqasi harom degan. Qanday qilib halol narsa bir vaqtning o'zida ham halol, ham harom bo'lishi mumkin?” deb so'rashdi.

Men: “Avvalgi payg'ambarlarning shariatida ham turli farqlar bo'lgan. Masalan, Odam alayhissalom davrlarida o'z singlisiga uylanish harom edimi yoki halolmi?”.

Ular: “Halol edi”, dedilar.

Men: “Bugunchi?” deb so'radim.

Ular: “Harom”, deyishdi.

Men: “Har bir payg'ambarning shariati o'sha davr uchun to'g'ri hisoblangan. Odam alayhissalomga iymon keltirish bilan birga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ham iymon keltiramiz va har ikki payg'ambarni haq deb bilamiz”.

Ular: “Payg'ambarlarning payg'ambar etib yuborilgan vaqtlari turlicha bo'lgan” dedi.

Men: “To'g'ri payg'ambarlar davri bir-biridan farq qiladi. Mazhablar esa geografik joylashishi bo'yicha farqlanadi. Masalan, shofe'iylar Shri-Lankada istiqomat qilsa, hanafiylar Pokistonda. Shu sababli, ba'zan vaqtning, ba'zan joylashuvning har xilligi tufayli halol va harom o'rtasida turfa xillik vujudga kelgan”.

Keling yanada tushunarliroq bo'lishi uchun bir misol keltirsam. Uzoq yillardan beri ramazon oyining birinchi kuni va hayit kunini belgilash bo'yicha turli xillik bo'lib keladi. Saudiya Arabistonida hayit kuni bo'lsa, Pokistonda ramazon hali tugamagan bo'ladi. Shundan kelib chiqib sizlarga savol: “Hayit kuni ro'za tutish harommi yoki halolmi?”

Ular: “Harom”, deyishdi.

Men: “Ramazon oyida hayit namozini ado etish-chi, harommi? Lekin Saudiya Arabistonida musulmonlar hayit kunini nishonlashlari, Pokistondagilar esa ro'za tutishlari to'g'rimi?” deb so'radim.

Ular: “Ha, to'g'ri”, dedilar.

Men: “Ha, to'g'ri. Chunki ramazonni boshlanishi ham, tugashi ham oyga qarab belgilanadi. Saudiyada oy ko'ringani uchun ular hayit namozini ado etishadi, Pokistonda esa oy hali ko'rinmadi.

Shuning uchun, Saudiyada hayit namozi o'qiladi. Pokistonda esa ro'za tutiladi. Har ikkisi ham to'g'ri. Agar to'rtta kishi qo'liga tayoq olib Saudiyada hayit namozining o'qilishiga qarshilik qilib, “hayit namozini o'qimang, chunki Pokistonda hali ramazon oyi tugagani yo'q” deb jar solsa fitna bo'lmaydimi?” Ogoh bo'lingki fitna og'ir gunohdir”, dedim.

Davomi bor...

Davron NURMUHAMMAD

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Ayolimsiz dunyodagi eng zaif insonman

13.01.2025   2283   3 min.
Ayolimsiz dunyodagi eng zaif insonman

Men uylangan edim. Ayolim past bo‘yli, nimjon qomatli va menga nisbatan kichik jussali edi.
Men esa Allohni inoyati ila sportchilarga xos qomatga ega, mushaklarim baquvvat va salobatli edim.
Xotinimning bo‘yi pastligi uchun men unga ko‘p marotaba hazil-mazah qilib jig‘iga tegar, uning ustidan kular edim. Masalan, ba’zan biror narsaning ortiga yashirinib olib, u kelganda qo‘qqisdan oldida paydo bo‘lib qo‘rqitar edim. Ba’zan esa, uning kundalik xotiralarini qayd etib boradigan daftarini olib, bo‘yi yetmaydigan joyga qo‘yib qo‘yar edim va bo‘yi pastligi uchun ololmay qiynalayotganini ko‘rib huzurlanib kular edim.
Gohida televizor ko‘rayotganida, gohida esa, kechki ovqatni tayyorlayotganida uni har xil usullarda bezovta qilib hazil-mazah qilar edim.
Men hazillashib uni bezovta qilishni juda yaxshi ko‘rar edim, chunki uning mendan qasos olishga uringani, lekin bunga kuchi yetmaganini ko‘rish ham menga zavq bag‘ishlar edi.
Avval boshida xotinim bundan yoqimli kayfiyat olganini ko‘rar edim. Lekin vaqt o‘tishi bilan u mening bolalarcha qiliqlarimdan bezib qolayotganini seza boshladim.
Bir kuni ishga borish uchun uyqudan erta turdim. Qarasam, u nonushta tayyorlayotgan ekan. Har doimgidek, uni hazillashib qo‘rqitdim. Shunda u qattiq qo‘rquv bilan:
Bu gal kechqurun uyga qaytganingizda, meni topa olmaysiz, — dedi.
Men uni hazillashayapti deb o‘yladim, chunki har safar uni qo‘rqitganimda u shunaqa tahdid qilar edi.
Biroq kechqurun uyga qaytib kelganimda, u yo‘q edi. Uni chaqirdim, u javob bermadi. Yana va yana chaqirdim, ammo u hech narsa demadi.
Hamma yerni qidirib chiqdim, lekin uni topa olmadim. Oxiri oshxonaga kirib, bir qog‘ozga ko‘zim tushdi. Unda:
O‘zingizni asrang, men endi qaytmayman, — degan yozuvni ko‘rdim.
Shunda oyoqlarim bo‘shashib, bosa olmay qoldim. Butun boshli tanam quvvatsizlanib, o‘tirib qoldim, o‘zimni huddi ustimdan muzdek suv quygandek his qildim.
O‘sha paytda men dunyodagi eng zaif insonlardan biriga aylandim.
O‘sha kichikkina jussali, nozikkina xotinim mening asosiy quvvat manbaim bo‘lganligini, usiz men hech kim emas ekanligimni angladim.
Devorga suyangancha o‘tirib, huddi onasini yo‘qotgan go‘dak boladay yig‘ladim...

Bir payt ovqatlanish stoli ostida qandaydir narsa qimirlayotganini ko‘rib qoldim va o‘sha yerdan past ovozdagi kulgi eshitildi.
Ha, u edi! U o‘sha yerga yashirinib olgan ekan.
Shunda men unga o‘zimni otdim va uni qattiq bag‘rimga bosib quchoqlar ekanman, ko‘zlarimdan shashqator yosh oqar edi.
U esa meni qo‘rqitishni uddalay olganidan quvonib o‘zini kulishdan tiya olmas edi.
Shunday qilib, o‘g‘rini qaroqchi urdi deganlaridek, o‘zimning hiylam o‘zimga qarshi ishladi. Shundagina tushundimki, o‘sha kuchsizgina ayolimsiz men dunyodagi eng zaif inson ekanman.

Homidjon domla ISHMATBЕKOV