Bismillahir Rohmanir Rohiym

Darhaqiqat, sajda holatida qilingan duo ijobatga yaqinligi haqida hadisi sharif va ulamolarimizning so'zlari ko'pdir. Chunki, kishi sajdada turganida Allohga eng yaqin holatda bo'ladi. Bu haqda Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Banda Rabbisiga eng yaqin bo'ladigan holati sajda qilgan vaqtidir. Shunday ekan, (bu paytda) duoni ko'paytiringlar” (Imom Muslim rivoyati).

Demak, banda Alloh taologa eng yaqin holatda turib duo qilsa, duosi ham ijobatga yaqin bo'ladi.

Hanafiy mazhabimizda farz va vojib namozlarining sajdasida sunnat bo'lgan tasbehlarga hech narsani ziyoda qilinmaydi. Faqat “Subhaana Robbiyal a'laa” deyiladi xolos. Bu haqda Imom Shurunbuloliy bunday deydilar: “Ruku yoki sajdada tasbehdan boshqa narsani aytmaydi”.

Imom Shofe'iy Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilingani kabi rukuda: “Yo, Alloh sen uchun ruku qildim, senga xushu qildim, senga bo'ysundim, senga tavakkal qildim”, sajdada esa: “Yuzim uni yaratgan, surat bergan, quloq va ko'zini ochgan zotga sajda qildi. Go'zal yaratuvchi Alloh muborak bo'ldi”, deb aytadi, deydilar.

Biz (ya'ni, Hanafiylar): “Bu (duolar) tahajjud namoziga xosdir”, deymiz” (“Maroqul-falah”).

Demak, yuqorida kelgan va Qur'oni karim hamda hadisi shariflarda zikr qilingan duolarni tahajjud namozida, shu jumladan nafl namozlarda ham qilish mumkin.

Ammo odamlardan so'raladigan narsani nafaqat farz va vojib namozlarining sajdasida, balki nafl namozlarining sajdasida ham so'rash joiz emas. Masalan, “Allohumma a'ti maalan” ya'ni “Ey, Alloh! Menga mol ber” yoki “Allohumma a'ti samanan” ya'ni “Ey, Alloh! Menga pul ber” kabi duolar. Agar so'ralsa namoz buziladi.

Shuni ham bilish kerakki, ruku yoki sajdada Qur'on qiroat qilish mumkin emas. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Ogoh bo'lingki, men ruku yoki sajda holida qiroat qilishdan qaytarildim. Rukuda Robbni ulug'langlar, sajdada duoga harakat qilinglar. Mana shunda ijobatga loyiq bo'lasizlar” (Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz bu hadisdagi sajdada duoga jiddu jahd qilishni ham nafl namozlarga xos deydilar.

Jumladan, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda aytilishicha Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sajdada mana bu duoni qilardilar: “Allohim! Mening hamma gunohlarimni kechir, kichigini ham, kattasini ham, avvalgisini ham, oxirgisini ham, ochig'ini ham, maxfiysini ham kechir”(Imom Muslim rivoyati). Vallohu a'lam.

O'zbekiston musulmonlari idorasiFatvo markazi.