Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Avgust, 2025   |   11 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:50
Quyosh
05:22
Peshin
12:34
Asr
17:29
Shom
19:39
Xufton
21:04
Bismillah
05 Avgust, 2025, 11 Safar, 1447

Qulog'ingizni kesmang!

11.01.2024   673   4 min.
Qulog'ingizni kesmang!

Hikoya qilinishicha, bir davlatning malikasi podshohi uchun valiahd dunyoga keltirishi kechikib ketibdi. Podshoh mamlakatning turli mintaqalariga elchilar jo'natib eng yaxshi tabiblarni yig'ib kelibdi. Alloh malikaga o'sha tabiblarning qo'li bilan shifo berib, malika valiahdga homilador bo'libdi.

Podshoh quvonchdan ko'klarga uchibdi va shahzoda tug'ilishini kun sanab kutibdi. Nihoyat muddati etib valiahd dunyoga kelganda hammani dahshat qurshab olibdi. Gap shundaki, bola bir quloqli bo'lib tug'ilgan ekan!

Podshoh bundan qattiq bezovtalanibdi va shahzoda ulg'aygach undagi bu nuqson taxtga o'tirishdan mosuvo qilib qo'yishidan qo'rqibdi. U masalaga echim topish maqsadida hamma vazirlari-yu maslahatchilarini yig'ibdi. Maslahatchilardan biri bunday debdi: Podshohim, buning echimi juda oson. Yangi tug'iladigan bolalarning hammasini tug'ilgan payti bitta qulog'ini kesib chiqish kerak. Shunda shahzodamiz ulg'ayganda hamma u bilan bir xil bo'ladi.

Podshohga bu fikr yoqibdi va tug'ilgan chaqaloqning bitta qulog'ini kesib qo'yish bu mamlakatda odat tusiga aylanibdi.

Oradan bir necha o'n yil o'tib aholining hammasi bir quloqli bo'lib qolibdi!

Bir kuni boshqa mamlakatdan bir yigit kelib qolibdi, uning odatdagidek ikkita qulog'i bor ekan. Mamlakat aholisi bu g'arib holatdan ajablanishibdi va uni o'rtaga olib masxaralashibdi. Uni mazahlab “Hoy ikki quloqli” deb chqirishar ekan!

Oxiri baribir tinch qo'ymay, o'zlariga o'xshatib qo'yish uchun uning ham bitta qulog'ini kesib qo'yishibdi. Shunday qilib jamiyat to'laligicha manqurtga aylanibdi. Bunday holat tarixda ming marotabalab kuzatilgan.

Alloh taolo payg'ambarlarni jamiyatdagi mana shunday fikriy va diniy to'siqlarini, qoloqliklarini to'g'irlash uchun yuboradi.

Mana masalan Ibrohim alayhissalomning jamiyatiga shirk g'ov bo'lgan edi. Ibrohim alayhissalom ular ichida yolg'iz bo'lsalar ham ularning manqurtligiga qo'shilmadilar.

Lut alayhissalom xalqi o'sha buzuq ish bilan mashhur edi. Lut alayhissalom ular ichida yolg'iz bo'lsalarda ularning buzuqligiga qo'shilmadilar.

Hato ish hamma odamlar qilsa ham xatoligicha qolaveradi. To'g'ri ish hech kim bajarmasada to'g'rib o'lib qolaveradi!

Qulog'ingizni kesmang!

To'g'ri yo'lda ekaningizga ishongiz komil bo'lsa, boshqalarni rozi qilaman deb undan og'mang. Axir ular xatolaridan xijolat bo'lishmayapti-ku, siz nega to'g'riligingizdan xijolat bo'lishingiz kerak?!

Doim yodda tuting, Qur'oni karimning qaysiki joyida “Ko'pchilik odamlar” so'zi kelgan bo'lsa, doim ketidan:

Yo “Bilmaydilar” (A'rof surasining 187-oyatida, Yusuf surasining 21, 40, 68-oyatlarida, Nahl surasining 38-oyatida, Rum surasining 6 va 30-oyatida, Saba' surasining 28 va 36-oyatida, G'ofir surasining 57-oyatida, Josiya surasining 26-oyatida);

Yoki “Aql yuritmaydilar” (Moida surasining 103-oyatida, Ankabut surasining 63-oyatida, Hujurot surasining 4-oyatida);

Yoxud “Iymon keltirmaydilar” (Hud surasining 17-oyatida, Ra'd surasining 1-oyatida, G'ofir surasining 59-oyatida) so'zi kelgan. Shu uchta so'z doimo “ko'pchilik odamlar” so'zi bilan yonma-yon keladi.

Bundan kelib chiqadiki ko'pincha jamiyatdagi odamlarning aksariyati xato yo'lda bo'ladi va bu bilan “ko'pchilik tarafda bo'lish kerak” degan g'oya puchga chiqadi.

Doktor Hasson Shamsi Poshoning "Metin qoyalar" kitobidan

G'iyosiddin Habibulloh, Ne'matulloh Isomov tarjimasi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Mashinada qoldirilgan buyumlarning hukmi

04.08.2025   1523   1 min.
Mashinada qoldirilgan buyumlarning hukmi

Savol: Men Turkiya davlatida avtomashinalarni yuvish xizmati (avtomoyka)da ishlayman. Ba’zan taksi haydovchilarining mashinalarini yuvganimizda ichida mijozlarning buyumlari va pullari tushib qolgan bo‘ladi. Shu pullarni o‘zimizga olsak bo‘ladimi yoki taksichiga berishimiz kerakmi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Mazkur buyum va pullar sizning ham, taksichining ham mulki emas, balki o‘z egasining mulkidir. Shuning uchun egasiga qaytarish lozim. Buning uchun siz topilmani taksichining o‘ziga qaytarib berasiz va u haqiqiy egalarini topish chorasini ko‘radi. Egasidan beruxsat ishlatib yuborishi gunoh hisoblanadi.

Zayd ibn Xolid al-Juhaniy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim yo‘qolgan narsani tanitmay o‘ziniki qilib olsa, zalolatga ketuvchidir”, deganlar (Imom Muslim va Imom Ahmad rivoyat qilgan).

Hozirgi vaqtda unutib qoldirilgan buyumlarning egasini topishning turli yo‘llari mavjud. Unutib qoldirilgan narsalar buyum va pul singari chirib, aynib qolmaydigan narsalar bo‘lsa, egasi chiqqunicha o‘zida saqlab turadi va egasini topishga jiddiy kirishadi.

Egasini topishdan butkul umidi uzilgan vaqtda o‘zi muhtoj bo‘lsa, sadaqa o‘rnida o‘ziga ishlatishi, boy bo‘lsa, faqirlarga egasining nomidan sadaqa qilib yuborishi lozim bo‘ladi.

Keyinchalik egasi topilib qolsa, holatni tushuntiradi. Agar egasi rozi bo‘lsa, sadaqaning savobi unga bo‘ladi. Egasi rozi bo‘lmay, narsasini talab qilsa, qiymatini to‘lab beradi va qilingan sadaqaning savobi ana shu taksichining o‘ziga bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.