Yosh Uinston Cherchill boshlang'ich sinfning oltinchi qismida imtihondan yiqiladi. Ulg'aygach vazirlik saylovlarida ishtirok etadi va qatnashgan barcha saylovida mag'lub bo'ladi. Lekin shunga qaramay taslim bo'lmaydi, oxiri oltmish ikki yoshida Britaniya bosh vaziri etib saylanadi.

Uning bir gapi bor ekan: “Aslo-aslo umidsizlikka tushmang. Biror ishda muvaffaqiyat qozonmoqchi bo'lsangiz, intilayotganingiz katta ish bo'ladimi, kichik ishmi, hech qachon qaytadan harakat qilib ko'rishdan umidingizni uzmang”.

Tomas Edisonning o'qituvchisi uni o'ta galvars, unga hech narsani uqtirib bo'lmaydi deb hisoblardi.

Lekin u yillar o'tib ixtirochiga aylandi. Mingta urinishdan so'ng nihoyat elektr lampochkasini ixtiro qildi. Bir jurnalist undan ming marta urinishni ko'p deb hisoblagandek bo'lib: “Qanday qilib mingta urinishingiz muvaffaqiyatsiz ketgan bo'lsa-da, oxiri baribir lampochkani ixtiro qilishga erishdingiz?”. Edison unga javob beribdi: “Men ming marta muvaffaqiyatsizlikka uchramadim, aksincha, chiroqni ixtiro qilishga etaklamaydigan mingta yo'lni kashf etdim!”.

Edison o'zi haqida aytar ekan: “Mening himmatimni to'xtatib turadigan narsaning o'zi yo'q. Hato ketgan urinishlarga sovuqqonlik qilish – oldinga yurishdan o'zga narsa emas!” Ya'ni, ish jarayonidagi muvaffaqiyatsizlikni og'ir olmaslik oldinga qadam tashlash demakdir.

Yoki Albert Eynshteynni olaylik, u to'rt yoshga etganda tili chiqa boshlagan ekan. Yetti yoshga etmaguncha o'qishni eplay olmagan ekan. Ota-onasi ham uni tengdoshlaridan aqli zaifroq deb o'ylashgan ekan. O'qituvchilaridan biri uni fikrlashi sekin, xayolot olamida uzoq-uzoqlarga ketib qoladigan o'quvchi deb aytgan ekan. Oxir oqibat uni o'quvchilar safidan chiqarishibdi. Shundan keyin Eynshteyn o'qish va yozishni o'rganibdi.

Insoniyatning tushunchalarini o'zgartirib yuborgan nisbiylik nazariyasini dunyoga taqdim etgan olim aynan Albert Eynshteyn bo'ladi!

Mashhur rus yozuvchisi Lev Tolstoy institutda o'qiganda imtihondan yiqilgan ekan. O'sha vaqtda uni atrofidagilar ilm o'rganishga qiziqishi yo'q, o'qishni eplolmaydigan talaba deb hisoblashgan ekan!

Genri Ford hayoti davomida besh marotaba bankrot bo'lgan ekan. Shundan keyin zavodlari muvaffaqiyat qozonib, ford kompaniyasiga asos slogan ekan!

Volt Disneyni olaylik, u mashhur “Disney Lend” shahrini qurishidan oldin olti marta bankrotga uchragan ekan.

Kimki ta'sir kuchiga ega biror katta ish qilmoqchi bo'lsa, maqsadlariga erishguncha takror-takror harakat qilaverishi kerak. Dangasalikka o'tirib qolmasligi, birinchi muvaffaqiyatsiz harakatdan so'ng ortiga qaytib ketmasligi darkor!

Bir donishmand aytgan ekan: “Muvaffaqiyatli kishilar qayta-qayta harakat qilishni to'xtatmaydilar. To'xtatadiganlar esa muvaffaqiyatli bo'lmaydilar”.

Robert Goddardni olaylik, u zamondoshlari imkonsiz deb bilgan koinotga uchish fikridan to'xtamadi. Odamlar reaktiv dvigatel koinotda havo yo'qligi sabab ishlay olmaydi deb bilishardi. Lekin bugunga kelib fazoviy kemalarning aksariyati Robert Goddardning nazariyasi bilan ishlaydi va koinotda havo (kislorod) yo'qligiga qaramay harakatlanaveradi.

Harakat qildingiz-u o'xshamadimi, hechqisi yo'q!

Yana bir bor urining. Kerak bo'lsa yana urinishingiz o'xshamasin, nima qilibdi?! Axir yuqorida keltirganlarimiz muvaffaqiyatli kishilar yuz martalab, ming martalab urinishlari o'xshamasada harakatdan to'xtashmadi-ku! Siz nega to'xtashingiz kerak?! Modomiki maqsadingiz to'g'ri, niyatingiz xolis bo'lar ekan taslim bo'lmang, ortga tisarilmang!

Bizning zo'rligimiz qoqilmaslikda emas, balki qoqilgandan so'ng yana oyoqqa turib, harakat qilishdadir!

Doktor Hasson Shamsi Poshoning "Metin qoyalar" kitobidan

G'iyosiddin Habibulloh, Ne'matulloh Isomov tarjimasi.