Munosabat
Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev raisligida 22 dekabr' kuni Respublika Ma'naviyat va ma'rifat kengashining kengaytirilgan yig'ilishi bo'lib o'tdi.
Davlatimiz Rahbari tadbirda: “Muhtaram ulamolarimiz, din peshvolarini inson qadrini ulug'lash, tinchlik va bag'rikenglik muhitini mustahkamlashga qaratilgan islohotlarimizda faol bo'lishga, o'zlarining ma'naviy fazilatlari bilan boshqalarga o'rnak ko'rsatishga chaqiraman. Ma'lumki, keyingi yillarda haj, umra ziyoratlariga keng yo'l ochyapmiz. Haj va umraga borib kelgan har bir yurtdoshimiz ma'naviyat targ'ibotchisi bo'lishi, odamlarni yaxshilikka boshlashi kerak. Afsuski, hamma joyda ham shunday bo'lmayapti. Ziyorat bahona o'zini ko'z-ko'z qilish, manmanlikka berilish kabi xunuk holatlar ko'zga tashlanyapti”, deya ta'kidladilar.
Darhaqiqat, Islom dini ta'limotida mo'min-musulmonlar riyo va sum'adan qattiq hamda qat'iy qaytariladi. Riyo – insonlar orasida ruhiy ta'sir, shon-shuhrat, moddiy foyda uchun qilinadi. Dunyoga oid bu kabi moddiy va ma'naviy foydalarni qo'lga kiritish uchun dinga bo'lgan hurmat va e'tiborni suiiste'mol qilish riyoning eng yomon shaklidir.
Afsuski, hali-hanuz umraga yoki hajga borib kelgan ayrim kimsalar xo'jako'rsinga ish tutib, tuyalarda va yana aqlga sig'maydigan allaqanday ishlarni o'ylab topib, bu ishlarini ommaga ijtmoiy tarmoqlar orqali namoyishi etishi odamlarning nafratiga sabab bo'lmoqda.
Bunday holatlar juda xatarlidir. Chunki riyo hadisi sharifda shirkka tenglashtiriladi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Shubhasiz riyo shirkdir”(Imom Ibn Moja rivoyati).
Biz har qancha yashirsak ham riyo baribir ko'zga tashlanadi. Riyoning hammasi axloqsizlik bo'lgani kabi ibodatlarda riyokor bo'lish eng katta axloqsizlikdir. Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Albatta siz uchun eng qo'rqadigan narsam, kichik shirk, ya'ni riyodir” deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Ibodat Alloh taolo uchun qilinadi. Allohning roziligidan boshqa maqsad uchun qilingan ibodat Parvardigorning g'azabiga giriftor qiladi. Alloh taolo Kalomullohda bunday marhamat qiladi: «Ey iymon keltirganlar! Sadaqalaringizni minnat va ozor berish bilan, molini Allohga va oxirat kuniga iymon keltirmasa ham kishilarga riyo uchun nafaqa qilganga o'xshab bekorga ketkazmang. U misoli bir ustini tuproq bosgan silliq toshga o'xshaydi. Bas, kuchli yomg'ir yog'sa, silliq bo'lib qoladir. Kasb qilganlaridan hech narsaga qodir bo'lmaslar»(Baqara surasi, 264-oyat).
Allohning buyrug'ini va roziligini o'ylab emas, dindor ko'rinish uchun ibodat qilish, olim va bilimli deyishsin, deya ilm bilan mashg'ul bo'lish, saxiy deb nomlanish uchun zakot va sadaqa berish, riyodan iborat yomon harakatdan boshqa ma'noni ifoda qilmaydi.
Allohga va insonlarga qarshi o'zini samimiy tutib riyodan uzoq turish, iloji bo'lsa, ibodatlarni yashirin qilish, Allohning roziligini insonlarning maqtoviga, istagiga, qo'rquviga qarshi tanlash har bir musulmonning tamoyili bo'lishi kerak.
Haj va umra, barcha ibodatlar xolis Alloh talo uchungiga qilinishi shart. Odamlar ko'rsin uchun, riyo, sum'a, ujb uchun qilingan ibodat mo'min-musulmonning savobi olishiga emas, aksincha qattiq gunohkor bo'lishiga sabab bo'ladi.
Hajga, umraga borib kelgan kishi odamlarni yaxshilikka chaqirib, yomonlikdan qaytarishi kerak. Bu Alloh taoloning buyrug'idir: «Sizlardan yaxshilikka da'vat etadigan, amri ma'ruf va nahyi munkar ishlarini olib boradigan (bir) ummat bo'lsin!Aynan ular (oxiratda) najot topuvchilardir»(Oli Imron surasi, 104-oyat).
Hurmatli Yurtboshimiz yig'ilishda Ishoqxon to'ra Ibrat domlaning “Ulamo g'ayrat etkanda millat, albatta, isloh topur”, degan hikmatli so'zlarini keltirdilar.
Shundan kelib chiqib, biz ahli ilmlar, din peshvolari g'ayrat qilib, shijoat bilan Vatanimizga, millatimizga, dinimizga xizmat qilishimiz kerak. Halqning ichiga kirib borib, ularning dinimizning sof ta'limotini yana ham kuchaytirishimiz zarur. Umraga, hajga borayotgan yurtdoshlarimizga riyo va sum'adan saqlanish kerakligini tushuntirimiz lozim.
Jasurbek domla RAUPOV,
Toshkent viloyati bosh imom-xatibi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev nomiga ma’naviy hayotimizda muhim o‘rin egallagan, azaldan xalqimizga xos bo‘lgan mehr-oqibat, bag‘rikenglik va saxovat kabi olijanob fazilatlarni o‘zida mujassam etgan muqaddas Qurbon hayiti – Iyd al-Adho munosabati bilan xorijiy davlatlar va hukumatlar, nufuzli xalqaro tashkilotlar va mintaqaviy tuzilmalar rahbarlaridan tabrik maktublari kelib tushmoqda.
Xorijiy hamkorlar o‘z qutlovlarida O‘zbekistonning ko‘p millatli xalqiga chuqur hurmat bildirgan holda, yurtimizga tinchlik, farovonlik va ravnaq tilab, do‘stlik va o‘zaro manfaatli hamkorlik aloqalarini har tomonlama rivojlantirishga qat’iy intilishlarini ta’kidlamoqdalar.
Jumladan, quyidagilar o‘z tabriklarini yo‘llagan:
Qozog‘iston Respublikasi Prezidenti Qasim-Jomart Toqayev;
Qirg‘iz Respublikasi Prezidenti Sadir Japarov;
Tojikiston Respublikasi Prezidenti Emomali Rahmon;
Turkmaniston Prezidenti Serdar Berdimuhamedov;
Turkman xalqining milliy yetakchisi, Turkmaniston Xalq Maslahati Raisi Gurbanguli Berdimuhamedov;
Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyev;
Qozog‘iston Respublikasining birinchi Prezidenti Nursulton Nazarboyev;
Misr Arab Respublikasi Prezidenti Abdulfattoh as-Sisi;
Turkiya Respublikasi Prezidenti Rejep Tayyip Erdog‘an;
Eron Islom Respublikasi Prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon;
Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti Shayx Muhammad bin Zoid Ol Nahayon;
Birlashgan Arab Amirliklari Vitse-prezidenti, Bosh vaziri, Dubay amirligi hokimi Shayx Muhammad bin Roshid Ol Maktum;
Birlashgan Arab Amirliklari Vitse-prezidenti, Bosh vaziri o‘rinbosari, Prezident ishlari bo‘yicha vaziri Shayx Mansur bin Zoid Ol Nahayon;
Birlashgan Arab Amirliklari Bosh vaziri o‘rinbosari, ichki ishlar vaziri Shayx Sayf bin Zoid Ol Nahayon;
Kuvayt Davlati Amiri Shayx Mish’al al-Ahmad al-Jobir as-Saboh;
Qatar Davlati Amiri Shayx Tamim bin Hamad Ol Soniy;
Qatar Davlati Amiri o‘rinbosari Shayx Abdulloh bin Hamad bin Halif Ol Soniy;
O‘mon Sultoni Haysam bin Toriq;
Iordaniya Hoshimiylar Podshohligi Podshohi Abdulla II;
Jazoir Xalq Demokratik Respublikasi Prezidenti Abdulmajid Tebbun;
Falastin Davlati Prezidenti Mahmud Abbos;
Islom hamkorlik tashkiloti bosh kotibi Husayn Ibrohim Toha;
Turkiy davlatlar tashkiloti bosh kotibi Kubanichbek Omuraliyev;
Turkiy davlatlar tashkiloti Oqsoqollar kengashi raisi Binali Yildirim;
Iqtisodiy hamkorlik tashkiloti bosh kotibi Asad Majid Xon;
Kavkaz musulmonlari idorasi raisi shayxulislom Ollohshukur Poshshozoda.
Qutlovlar kelishda davom etmoqda.
President.uz