Fitr sadaqasi ro'zadan chiqish munosabati bilan beriladigan sadaqadir. U ro'zador uchun Ramazon oyi davomida aytgan behuda gap-so'zlari, qilgan xato va kamchiliklarini yuvish hamda kambag'al-miskinlarga taomlanish imkonini berish maqsadida joriy qilingan.
Hanafiy mazhabida fitr sadaqasi vojib amal hisoblanadi.
QAChON BYeRILIShI KYeRAK?
Fitr sadaqasini Ramazon hayiti kuni tong otgandan boshlab hayit namoziga chiqishdan oldingi vaqtga qadar berish vojib hisoblanadi. Ramazonning avvalidan berilsa ham bo'ladi.
Ammo Hayit namozidan keyinga qoldirmaslik kerak. Agarda kishi fitr sadaqasini iyd namozigacha bera olmasa, namozdan keyin beradi, lekin savobi Ramazon vaqtida berganchalik bo'lmaydi, ammo berishi shart. Ya'ni uni berolmay qolgan kishi zimmasida fitr sadaqasini berish vojib bo'lib qolaveradi.
KIMLAR BYeRIShI KYeRAK?
Musulmon erkagu ayol, balog'atga etgan-etmagan, xoh oqil, xoh majnun bo'lsin, nisob egasi bo'lsalar zimmalariga fitr sadaqasini berish vojib bo'ladi. O'zida pul yo'qlarning nomidan ularga nafaqa berish lozim bo'lgan shaxslar beradi.
Shunga ham diqqat qilish kerakki, kishi balog'atga etgan farzandlari va xotini uchun fitr sadaqa berishi vojib emas. Agar balog'atga etgan farzandlari va ayoli uchun, ular aytishmasa ham, fitr sadaqasini bersa, ular zimmasidan fitr sadaqasi soqit bo'ladi.
Hayit kechasi tug'ilgan chaqaloq uchun ham otasi fitr sadaqa berishi vojib bo'ladi. Homila va hayit kunidan oldin vafot etganlar uchun esa vojib bo'lmaydi.
KIMLARGA BYeRILADI?
Fitr sadaqasi musulmon kambag'al-miskinlarga beriladi. "Fatavoi Hindiya" kitobida keltirilishicha, fitrni berishda eng afzali, avvalo, aka-uka, opa-singillar hisoblanadi. So'ngra ularning farzandlari. Ulardan keyin amaki-ammalar, so'ngra ularning farzandlari. Tog'a-xolalar va ularning farzandlari so'ng yuqoridagilardan tashqari qarindoshlar. Ulardan keyin qo'shnilar, kasbdoshlar, keyin hamshaharlar yoki qishloqdoshlar haqli hisoblanadi.
KIMLARGA BYeRILMAYDI?
Fitr sadaqasi nisob miqdoricha moli bo'lgan boy kishiga, o'zining ota-onasi, bobo-momosiga, o'zining o'g'il-qizlariga va ularning farzandlariga, er-xotin bir-biriga berish mumkin emas.
Shuningdek, g'ayridinlarga, fisq ishlarini ochiq-oydin qilib yuruvchi fosiqqa, boyga, sog'-salomat va ishlashga qodir bo'laturib ishlamay yurganga berib bo'lmaydi. Bundan tashqari, gunoh va ma'siyatga, shuningdek musulmonlarga zarar keltiradigan har qanday ishlarga sarflaydigan kimsalarga berilmaydi.
Fitr sadaqasi muhtojlarning qo'llariga mol sifatida berilishi lozim. Bu pullar masjid qurilishi, umumiy xayriya ishlari uchun berilishi joiz emas.
RO'ZA TUTMAGANLAR HAM FITR SADAQASINI BYeRADIMI?
Biror uzr sababli ro'za tuta olmaganlar ham o'zlari yoki ular nomidan nafaqa berishi kerak bo'lgan odam fitr sadaqasini berishi kerak.
QANChA MIQDORDA BYeRILADI?
2022 yil uchun har bir jon boshiga fitr sadaqasining miqdori:
2 kilogramm bug'doy 10 000 (o'n ming) so'm;
4 kilogramm arpa 16 000 (o'n olti ming) so'm;
2 kilogramm mayiz 100 000 (yuz ming) so'm;
4 kilogramm xurmo 160 000 (bir yuz oltish ming) so'm deb belgilandi.
Har kim o'z imkoniyatiga qarab ushbu to'rt mahsulotning xohlagan bir turidan fitr sadaqasini bersa kifoya.
Eslatma! Fitr sadaqasi qiymatlari Toshkent shahar bozorlaridagi narxga asosan belgilangan bo'lib, har bir viloyat o'z bozorlaridagi narxga qarab fitr sadaqasini belgilaydi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
#fitr
Muslim.uz
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar
Indoneziya poytaxtida O‘zbekiston turizm salohiyatining taqdimoti o‘tkazildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Tadbirda Indoneziya sayyohlik kompaniyalari rahbarlari, Turizm va Din ishlari vazirliklari mas’ul xodimlari hamda matbuot vakillari ishtirok etdi.
"Qanot Sharq" aviakompaniyasi rahbariyati joriy yilning kuzgi mavsumidan boshlab Jakarta-Samarqand-Jidda yo‘nalishida havo qatnovlari yo‘lga qo‘yilishini e’lon qildi. Samarqand shahri va "Umra+" dasturi doirasida indoneziyalik sayyohlar uchun yaratilgan imkoniyatlar haqidagi videofilm namoyish etildi.
Anjumanda so‘zga chiqqan Indoneziya din ishlari vaziri Nasiruddin Umar O‘zbekistonning islom sivilizatsiyasi rivojiga qo‘shgan hissasi, ushbu zamindan yetishib chiqqan buyuk zotlar, mutafakkir va ulamolar to‘g‘risida so‘zlab berdi.
–O‘zbekiston – muqaddas zamin. Samarqand shahri esa Makka va Madinaga olib boruvchi asosiy darvoza, – dedi vazir Nasiruddin Umar. – Movarounnahr ulamolari Indoneziya orollarida islom dini ta’limotini qaror toptirishda alohida o‘rin tutadi. Islom olamining buyuk dahosi, Qur’ondan keyingi o‘rinda turuvchi "Al Jomiy as-Sahihi" kitobining muallifi Imom Buxoriy O‘zbekiston zaminida tavallud topgan. O‘zbekiston Prezidentining farmoni bilan taniqli muhaddisning qabri joylashgan Samarqand yonidagi Xartang qishlog‘ida ulug‘vor yodgorlik majmuasi barpo etilmoqda. Ziyoratgoh dunyo musulmonlari uchun eng ahamiyatli tuhfa bo‘lishi muqarrar. Shubhasiz, ushbu voqea nafaqat Yangi O‘zbekiston tarixida balki islom dini rivojlanishi tarixida ham munosib o‘rin egallaydi.
Imom Buxoriy indoneziyaliklar uchun nihoyatda qadrli shaxs. Uning maqbarasini ziyorat qilish har bir musulmonning orzusi. Mamlakatimiz birinchi Prezidenti Sukarno ham bundan 70 yil muqaddam ya’ni 1956 yilda muhaddisning qabrini ziyorat qilgan.
Har yili 1 million 200 mingdan ortiq vatandoshimiz Umra amallarini ado etish uchun Saudiya Arabistoniga yo‘l oladi. Ziyoratchilarimiz aksariyat hollarda Istambul, Qohira, Doha, Ammon shaharlarida to‘xtab o‘tishadi. Samarqand shahri o‘zining boy tarixi, yuksak madaniyati, islomiy obidalari, tamaddun maskanlari, o‘zbeklarga xos mehmondo‘stlik qadriyatlari, aholisining indoneziyaliklarga bo‘lgan iliq munosabati nuqtayi nazaridan qayd etilgan shaharlardan ko‘p marotaba afzaldir.
Indoneziya tomoni, shuningdek, "Umra+Samarqand" dasturini ommalashtirishda har tomonlama ko‘mak ko‘rsatishga tayyorligini bildirib, bugungi nutqi o‘zining ijtimoiy tarmoqlardagi akkauntlarida joylashtirilishi va keng jamoatchilikka yetkazilishini urg‘uladi.
Shuningdek, targ‘ibot va tashviqot qilish orqali "Umra+Samarqand" turpaketini ommalashtirish va Indoneziyadan O‘zbekistonga turistlar sonini keskin oshirish imkoniyati mavjud ekanligini ta’kidlandi.
Tadbir doirasida "Qanot Sharq" aviakompaniyasi vakillari va Indoneziyaning "ASITA" turizm agentliklari tashkiloti raisi Rusmiati Nunung o‘rtasida Jakarta - Samarqand - Jidda yo‘nalishida aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘yish va indoneziyalik turistlarga xizmat ko‘rsatish to‘g‘risida hamkorlik memorandumi imzolandi.