Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyul, 2025   |   21 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:24
Quyosh
05:04
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:58
Xufton
21:31
Bismillah
16 Iyul, 2025, 21 Muharram, 1447

Hanafiy-Moturidiy mazhabida kalom ilmini o'rganishda mutaqoddim Samarqand ulamolarining manhaji

20.04.2022   1009   3 min.
Hanafiy-Moturidiy mazhabida kalom ilmini o'rganishda mutaqoddim Samarqand ulamolarining manhaji

Hanafiy-Moturidiy mazhabi Sayful-Haq (Imom Abul-Mu'in Nasafiy) rohimahulloh davridan keyin Buxora madrasasidan istifoda olishlik bilan bir qatorda umumiy tarzda Samarqand madrasasi fikrlari ustida qaror topadi. Muta'axxir ulamolarning nazdida bu ikki madrasa o'rtasida bildirilgan fikrlar va aytilgan gaplar ichida Samarqand madrasasining so'zi rojih (ustun) hisoblangan.


1 – “Al-Jumal min usulud-din” – Imom Abu Salama Samarqandiy rohimahulloh. Ushbu kitob bir necha muhim masalalarni ziyoda qilish bilan “Tavhid” kitobining muxtasariga o'xshaydi.


2 – “Tamhid” – Imom Sayful-Haq Abul-Mu'in Nasafiy rohimahulloh. Ushbu kitob imomning “Tabsiratul adilla” asariga xulosa hisoblanadi va ushbu kitobga ikkita sharh bitilgan: Imom Sig'noqiy rohimahullohning “Tasdid” asari (bu kitob haqida quyida to'xtalamiz) va Imom Bag'obakiy rohimahullohning yozgan sharhlari. Bu sharh barcha uchun juda foydalidir.


3 – “An-Nur ul-Lome'” – Imom Abu Shujo Nosiriy rohimahulloh. Bu kitob Imom G'aznaviyning “Aqidatut Tahoviyya”ga yozgan sharhi, “Mabohisul kalomiyya fi-taqvimil adilla”, “Tabsiratul adilla” va bir qancha asarlardan muhim ta'villarni jamlagan.


4 – “Tabsiratul adilla” – Imom Sayful-Haq Abul-Mu'in Nasafiy rohimahulloh. Ushbu kitob imomdan oldin o'tgan Samarqand ulamolarining kitoblariga (bu kitoblarning askari bizgacha etib kelmagan) xulosa hisoblanadi. Shuningdek, Hidoyat imomi Abu Mansur Moturidiy rohimahullohning tahqiqotlarini markazlashtiruvchi asar sanaladi. Buni imomning o'zlari bayon qilib aytganlar.


5 – “Sharhu Ta'vilot” – Imom Sayful-Haq Abul-Mu'in Nasafiy rohimahulloh. Ushbu kitobni Imom Alouddin Samarqandiy rohimahulloh jamlaganlar. Bu kitob “Tabsiratul adilla” asaridan so'ng mazhabning eng ahamiyatli asari hisoblanadi. O'z ichiga boshqa kitoblarda uchramaydigan dalillar va kalom ilmiga doir foydalarni olgan. Shuningdek, “Tabsiratul adilla” asarida batafsil to'xtalinmagan kalom ilmiga doir masalalarni yoritib beradi.


6 – “Tasdid fiy sharhi Tamhid” – Imom Husomiddin Sig'noqiy rohimahulloh. Ushbu kitob Imom Sayful-Haq rohimahullohning davridan Imom Nuriddin Sobuniy rohimahulloh, Sayyid Nosiruddin Samarqandiy rohimahulloh va Imom Hamiduddin Dorir rohimahulloh kabi mutaaxxir ulamolarning davrigacha bo'lgan tahqiq qilingan masalalarni jamlagan.


7 – “Tavhid” – Hidoyat imomi Abu Mansur Moturidiy rohimahulloh.


8 – “Ta'vilotu ahli sunna” – Hidoyat imomi Abu Mansur Moturidiy rohimahulloh.

 

https://t.me/moturidiyahlisunnamaktabi 

MAQOLA
Boshqa maqolalar

JML Bosh kotibi O‘zbekiston Islom sivilizatsiyasi markazi rahbarini qabul qildi

15.07.2025   2304   1 min.
JML Bosh kotibi O‘zbekiston Islom sivilizatsiyasi markazi rahbarini qabul qildi

Saudiya Arabistoni Podshohligining yetakchi axborot agentligi SPA, shuningdek “Al-Jazirah”, “Al-Madina”, “Youm7” kabi qator nashrlari yozishicha, Jahon musulmonlari ligasi Bosh kotibi, Musulmon ulamolari uyushmasi raisi shayx Muhammad bin Abdulkarim Al-Isa O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari doktor Firdavs Abduxoliqov bilan uchrashgan. Makkai Mukarramada, mazkur xalqaro tuzilma idorasida bo‘lib o‘tgan muloqot chog‘ida Islom sivilizatsiyasining targ‘iboti, xususan noto‘g‘ri tushuncha va salbiy hodisalarga qarshi turishdagi ahamiyati ta’kidlangan. 
 

F.Abduxoliqov mamlakatimiz nomidan JMLning islom olamidagi sa’y-harakati, xalqaro miqyosdagi obro‘-e’tiborini e’tirof etdi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti qarorgohida o‘tkazilgan Xalqaro islomofobiyaga qarshi kurash kuniga bag‘ishlangan birinchi xalqaro tadbirda Bosh kotib musulmon xalqlari vakili sifatida qilgan ma’ruzasini yuqori baholadi.

Muharrama Pirmatova, O‘zA

JML Bosh kotibi O‘zbekiston Islom sivilizatsiyasi markazi rahbarini qabul qildi